Zarys przedmiotu biojurysprudencji 33
tości życia, dostrzegając, że zakresy jego poszanowania wcale nie muszą wynikać tylko z ich naukowości. Należy zgodzić się z takim oto poglądem:
Jeśli zatem przypisujemy pewnym organizmom żywym określoną wartość, to nie dlatego, że są żywe, lecz dlatego, że przysługują im pewne określone cechy; w im większym stopniu są one rozwinięte i zdolne do wykształcenia określonych dyspozycji psychicznych, tym bardziej skłonni jesteśmy je cenić. Natomiast życie samo przez się, życie pozbawione wszelkich cech wartościotwórczych, jest co najwyżej koniecznym warunkiem życia, które warte jest, by je przeżyć, lub życia godnego człowieka.49
Metodologia biojurysprudencji
Metodologia biojurysprudencji jest częścią składową biojurysprudencji, mającą za swój przedmiot metody naukowe, rozważane ze względu na ich znaczenie poznawcze, określane osiąganymi rezultatami. Jej przedmiot obejmuje: pojęcia, tezy, hipotezy, oceny, normy, zasady, teorie. Wśród podziałów metodologii główne miejsce zajmuje podział na metodologię ogólną albo logiczną, znaną wszystkim naukom, i metodologię szczegółową nauk. Bio-jurysprudencja należy do nauk społecznych, ale ma najściślejsze związki z innymi naukami, szczególnie biologicznymi i medycznymi. Dla jej potrzeb najbardziej odpowiednie są metody nauk społecznych - logiczna, opisowa, filologiczna, genetyczna, statystyczna, porównawcza i inne. Rozwijają się również metody dotyczące badania zasadniczej wartości i głównej normy biojurysprudencji, czyli życia.50
Biojurysprudencja, jako nazwa nowego nurtu jurysprudencji, wskazuje wprost na związki jej przedmiotu z biologią, szczególnie bioetyką i juryspru-dencją, utożsamianą tutaj z prawoznawstwem, filozofią prawa, teorią prawa, myślą prawną. Pośrednio biojurysprudencja jest powiązana z przedmiotem techniki - biotechniki, umożliwiającej stosowanie osiągnięć biologii dla jej własnych potrzeb - biotechnologii i potrzeb medycyny - biomedycyny. Przedmiot biojurysprudencji nie obejmuje całych przedmiotów biotechnologii, biotechniki i biomedycyny. Obejmuje te ich części, które dotycząc życia człowieka i życia przyrody, wymagają regulacji przy pomocy prawa -bioprawa, opartej na porównawczej znajomości norm religijnych i norm moralnych różnych kultur świata w celu ich ochrony przed ryzykownymi
49 Z. Szawarski, Wartość..., s. 76.
50 Por. np. Metodologia pomiaru jakości życia, pod redakcją W. Ostasiewicza, Wrocław 2002; E. Dolny, Metodologia budowy tablic trwania życia, [w:] Demografia i polityka ludnościowa, tekst dostępny w Internecie; Także N. S. Jecker, A. R. Jonsen, R. A. Pearlman, Bioethics: An Introduction to the History, Methods and Practice, Jones and Bartlett Publishers 2007.