CCF20091012029

Zarys przedmiotu biojurysprudencji 35

Teza piąta. Z różnorodnych ocen sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia wynika przekonanie, że nie wszystko, co technicznie możliwe, jest aksjologicznie akceptowalne i powinno być normatywnie dozwolone.

Hipoteza piąta. Przekonanie, że nie wszystko, co technicznie możliwe, powinno być normatywnie dozwolone, stwarza aksjologiczne ramy dla praktyki tworzenia i stosowania bioprawa.

Teza szósta. W przeciwieństwie do spekulatywizmu wcześniejszych teorii biologii, techniki i medycyny współczesna biotechnologia, biotechnika i biomedycyna mają na wskroś charakter praktyczny.

Hipoteza szósta. Konsekwencją praktycznego charakteru biotechnologii, biotechniki i biomedycyny w jurysprudencji i prawie jest zdecydowanie praktyczna orientacja biojurysprudencji i bioprawa.

Teza siódma. Trudno jeszcze w pełni ocenić, tym bardziej przewidywać, wszystkie, nadzwyczaj poważne, skutki sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia.

Hipoteza siódma. Powaga skutków sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia może oznaczać konieczność całkowitej reorientacji rozwoju jurysprudencji, a także zasad tworzenia i stosowania prawa.

Teza ósma. Rozbieżności poglądów zarówno w jurysprudencji, jak i w praktyce tworzenia i stosowania prawa wynikają z braku aprobaty życia jako prewartości i prenormy.

Hipoteza ósma. Aprobata życia jako prewartości i prenormy stwarza mocną podstawę reinterpretacji całej historii jurysprudencji i całych dziejów prawa, poprzedzających powstanie i rozwój biojurysprudencji i bioprawa.⁵²

Metodologia biojurysprudencji wychodzi od rzeczywistych przejawów życia, poddając je następnie ocenom, głównie religijnym i moralnym, aby na ich podstawie tworzyć normy, a z ogólnego sensu ich zespołów - zasady, instytucje i gałęzie prawa - bioprawa. Przedmiotem opisywania, wartościowania i normowania jest głównie życie człowieka, w mniejszym zakresie życie zwierząt i przyrody. Opisywaniem różnych stron życia zajmują się niemal wszystkie gałęzie wiedzy; jego istota pozostaje jednak domeną nauk biologicznych. Wartościowanie życia przyciąga szczególnie uwagę teologii i etyki. W niektórych naukach praktycznych, najwyraźniej chyba w medycynie i ekonomii, opisy i oceny życia splatają się niemal w nierozdzielne całości. Opisy życia są podstawą jego wartościowania, a to z kolei jego normowania moralnego i prawnego. Triada - opisywanie, wartościowanie i normowanie -

⁵² Jest to zmodyfikowane ujęcie w porównaniu do ujęcia w: R. Tokarczyk, Prawa..., s. 19 i n.; Nazwą biojurysprudence posłużyła się przy rozważaniu podobnych zagadnień P. Binetti, Biotechnology and the birth of a third culture, tekst dostępny w Internecie.