CCF20131029005

III. Typy wydań i narzędzia pracy: przypisy, indeksy, bibliografie... 45

nas od pracy edytorskiej. Trzeba je bowiem odpowiednio opisać i w miarę konieczności opatrzyć komentarzem.

Przypisy, bibliografie, cytowanie i ekscerpowanie

Przypisy - objaśnienia, uzupełnienia, sprostowania umieszczane pod tekstem (na tej samej stronie lub po tekście autorskim) i oznaczane liczbą lub symbolem (np. gwiazdką) bezpośrednio po objaśnianym słowie lub wyrażeniu. Najczęściej przypisy spotyka się przy cytatach, których źródło edytor powinien w miarę możliwości podawać.

Istnieją różne sposoby zapisu adresów bibliograficznych, dlatego zwykle należy dostosować się do zwyczaju panującego w danym wydawnictwie lub redakcji czasopisma. Najważniejsze jednak jest to, aby przyjęty przez nas zapis byl konsekwentny.

Tytuły w kolejnych przypisach powinno się skracać lub zastępować określeniem dz.cyt. (dawniej przyjęta terminologia łacińska - op.cit.). Należy też stosować skrót „tamże” (dawniej przyjęta terminologia łacińska - ibidem). Używanie terminologii łacińskiej jest dziś zwykle uznawane za przestarzałe. Przypisy reguluje norma PN-ISO 690: 2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura.

Przypisy dzielimy na bibliograficzne (podające źródła cytatów, danych lub sądów), które zostały omówione powyżej, oraz rzeczowe (zwane potocznie objaśnieniami). Wśród przypisów rzeczowych możemy rozróżnić przypisy polemiczne, przypisy odsyłające do innych części naszego tekstu, zwane też informacyjnymi (nie mylić z przypisami bibliograficznymi), oraz przypisy dygresyjne, które mogą być wyjaśniające lub dopowiadające.

Ekscerpowanie (niem. Exzerpieren) - wybieranie partii tekstu, np. przy wydaniu fragmentów dziennika, korespondencji. Dobry obyczaj nakazuje zaznaczać opuszczenia.

Powody ekscerpowania mogą być różne - zarówno merytoryczne, jak i osobiste. Edytor chce np. przedstawić zapisy z dziennika dotyczące konkretnej sytuacji polityczno-społecznej (jak choćby w wydaniu fragmentów dziennika