III. Typy wydań i narzędzia pracy: przypisy, indeksy, bibliografie... 63
powstania warszawskiego podobny los spotka! archiwum Tuwima. Edytorstwo jest zatem również formą ochrony dziedzictwa kulturowego.
Kilka lat po wojnie, kiedy zaczęła obowiązywać doktryna socrealizmu, praktycznie jedynym okresem historycznoliterackim, którym można było się zajmować bez większych koncesji ideologicznych, byt okres staropolski, dlatego też główną pracą edytorską tych lat pozostają Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt53. Mimo skromnie brzmiącej nazwy jest to podstawowy dokument teoretyczny, który do dziś wyznacza standardy wydań tekstów staropolskich54.
Kolejną ważną wypowiedzią teoretyczno-praktyczną był pierwszy polski podręcznik edytorstwa - Sztuka edytorska Konrada Górskiego55, edytora Mickiewicza. Od drugiego wydania praca ta została znacznie przez autora zmieniona i nosiła tytuł Tekstologia i edytorstwo dziel literackich. W dziedzinie edytorstwa historycznego, które różni się od edytorstwa dziel literackich, podstawowym tekstem teoretycznym pozostaje Projekt instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych XIX i początku XX wieku56 Ireneusza Ihnatowicza. Z najnowszych prac należy zwrócić szczególną uwagę na podręcznik Romana Lotha, edytora Kasprowicza - Podstawowe pojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego51, przedstawiający pracę edytora dzieł zebranych (na podstawie własnych doświadczeń autora), oraz artykuł Marii Prussak, Konsekwencje założeń i decyzji edytorskich5S. Obie te prace stanowiły ważną inspirację dla niniejszej książki.
W ostatnich latach rozpoczęło się wiele edycji naukowych polskich pisarzy tworzących w XX w. Szczególnie ciekawą dyskusję teoretyczno-praktyczną mogą wywołać wydania dzieł Witolda Gombrowicza i Gustawa Herlinga-Gru-dzińskiego (Wydawnictwo Literackie), Mirona Białoszewskiego (PIW) oraz „surowych dzienników Marii Dąbrowskiej (Komitet Nauk o Literaturze PAN). Warto podkreślić, że w XX w. ważną rolę odgrywały serie wydawnicze. Po Zjeździe im. Kochanowskiego rozpoczęto serię „Biblioteka Pisa-rzów Polskich”, w której wydawano dzieła literatury staropolskiej. W 1919 r.
53 K. Górski i in., Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt, red. M.R. Mayenowa, przykłady oprać. Jerzy Woronczak, Wrocław 1955. Skan dostępny jest w e-Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego (dostęp z logowaniem): ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=648 iadres skrócony: skocz.pl/dcjjd), (dostęp 2010.02.28).
54 Por. m.in. serwis Staropolska On-line: staropolska.pl/sredniowiecze/opracowania/Zasa-dy_wydawania.html (dostęp 2010.02.28).
55 K. Górski, Sztuka edytorska. Zarys teorii, Warszawa 1956. [Rozszerz, i zm. 2 i 3 wyd. pt. Tekstologia i edytorstwo dziel literackich, Warszawa 1975 i 1978],
561. Ihnatowicz, Projekt instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych XIX i początku XX ■deku, „Studia Źródloznawcze”, t. 7,1962, s. 99-123.
57 R. Loth, Podstawowe pojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego.
58 M. Prussak, Konsekwencje założeń i decyzji edytorskich, „Teksty Drugie” 2005, nr 1/2, s. 188-197.