CCF20131029025

III. Typy wydań i narzędzia pracy: przypisy, indeksy, bibliografie... 65

łć - rzecz dziwna - miejsca tych odmian (czy napisane na dawnym tekście, czy pod wierszem) już nie zaznaczał [,..]”⁶²; jednak „[...] wydawcy na ogół -engnują z absolutnej szczegółowości i wierności w oddaniu wyglądu auto-araru. jego właściwości graficznych, techniki pisania [...]”⁶³. Zresztą nawet oranie się o jak największą precyzję opisu zawsze jest mniej wiarygodne niż roiobizna - opis wprowadza bowiem element interpretacji i usiłuje przekłada obraz na słowa.

Odwołując się do artykułu Pigonia, można zaproponować rozwiązanie wy-nystujące współczesną technologię. Otóż wydanie krytyczne mogłoby się =»ddać z dwóch części: pierwszą byłaby książka z ustalonym przez edytora -iitem autentycznym oraz krótkim komentarzem edytorskim z ważniejszymi .zmianami, drugą zaś nośnik elektroniczny z podobiznami autografów oraz wydań (ewentualnie nagrań recytacji autora itp.), odpowiednio ze sobą połączonych, np. w postaci hiperłączy. Na nośniku elektronicznym mógłby się też araieźć pełny komentarz edytorski.

Kserokopie, skany, fotografie cyfrowe

Praca edytora powinna w miarę możliwości opierać się na oryginałach, r autentycznych źródłach tekstu w postaci materialnej, nie kopiach, szczególne zaś nie na kopiach czarno-białych. Na takich kopiach, które nie są w pełnym olorze, często nie widać wszystkiego. Na przykład na jednym z maszynopisów ^z ->mografii Witolda Gombrowicza z uwagami autora zaznaczone są skreślenia : raz uzupełnienia interpunkcji, jednak nie możemy być pewni, czyjego autor-rwa (co moglibyśmy wydedukować z koloru atramentu).

Niestety, w praktyce często korzysta się z kopii. W takim przypadku należy ten fakt odnotować oraz opisać kopię, tzn. jej pochodzenie, stan za-ahowania, rozmiar, stan czytelności itd. Do pracy można także wykorzystywać ss:any lub zdjęcia dobrej rozdzielczości (wykonane w kolorze, o rozmiarze 300 dpi). W przypadkach wątpliwych trzeba jednak mieć możliwość odwołania się do oryginału. Korzystając z kopii cyfrowych, należy pamiętać, że mogą one nie obejmować całości oryginału, mogą też być błędnie sporządzone - czy to przez osobę wykonującą, czy to z uwagi na zniszczenia oryginału nagięcia itp.).

Do szukania informacji na temat wydań dzieła, którym się zajmujemy, waran korzystać przede wszystkim z katalogów bibliotecznych:

S. Pigoń, Kilka uwag o wydaniach krytycznych, s. 192. ⁶³ Tamże.