CCF20131029032

72 Edytorstwo. Jak wydawać współczesne teksty literackie

e-maile Czesława Miłosza? W tym przypadku sytuacja nie jest aż tak skomplikowana. Miłosz dyktował bowiem listy, które Agnieszka Kosińska zapisywała jako dokument programu Microsoft Word i wysyłała jako załącznik. E-maile były zaś traktowane jak standardowe listy - drukowane i przechowywane w odpowiednich teczkach⁷⁴.

Używanie komputera przez pisarza sprawia, że problemem jest nie tylko edycja korespondencji e-mailowej, lecz także edycja utworów. Wydawcy Czesława Miłosza napisali, że wiersze poety otrzymywali „w wersji elektronicznej wraz z ostatecznym wydrukiem. Większość zmian, poprawek, skrótów i redakcji tekstów pozostanie w związku z tym tajemnicą twardego dysku laptopa Czesława Miłosza i klawisza z napisem «Del»”⁷⁵.

Przykłady urodzonych u progu XX w. Czesława Miłosza i Stanisława Lema pokazują, że należy się zastanowić nad sposobami wydań korespondencji przesyłanej za pomocą technologii cyfrowych. Znacznie trudniej jest wydawać korespondencję e-mailową niż tradycyjną, ponieważ sami twórcy lub ich sekretarze muszą dbać o jej archiwizowanie. Nawet w sytuacji, kiedy sama w sobie może ona nie mieć walorów artystycznych, jak w przypadku Lema, służyć może edytorom do sprawdzania realizacji woli autorskiej w konkretnych wydaniach poprzez śledzenie reakcji autora w e-mailach wysyłanych do wydawców i od nich otrzymywanych. Niewątpliwie pierwsze wydania korespondencji prowadzonej za pośrednictwem poczty elektronicznej powstaną już wkrótce.

Inedita (tac. inedita - niewydane) - tekst autorski niewydany za życia autora, publikowany po raz pierwszy.

⁷⁴    Za informacje dziękuję Agnieszce Kosińskiej.

⁷⁵    J. Illg, K. Kasperek, A. Kosińska, Nota wydawcy, w: C. Miłosz, Wiersze tom 5, w: Dzieła zebrane, Kraków 2009, s. 414.