1. Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych 21
Mg||Hcsplinach humanistycznych. Pozwoli to nam na umieszczenie tego tomu w kon-ifpDiiS historycznych faz. (Te historyczne fazy są poniekąd sztuczne: są społecznie kon-fcniii})»ah} mi, pseudohistorycznymi, nachodzącymi na siebie konwencjami. Niemniej Aropraiłiją na „odtworzenie” rozwijających się idei. Sprzyjają również większej wraż-ipMwa na wyrafinowane pułapki i obietnice etnografii i badań jakościowych). Przed-Hlfliiny też pojęciowe ramy do odczytywania badań jakościowych jako wielokulturo-■B!!!" ■. genderowego procesu i wprowadzamy w problematykę następnych rozdziałów. IfiŁirŁcając do uwag Vidicha i Lymana oraz beli hooks, zakończymy krótką dyskusją n^HniBuiiihhtiach jakościowych i krytycznej teorii rasy (por. także Ladson-Billings, Don-^pimir nzzdział 11 w tym tomie). Omawiamy także obawy przed jakościowymi, huma-lymi badaniami żywione przez metodologiczny konserwatyzm, wspomniany w naszej przedmowie. Jak pisaliśmy, używamy metafory mostu do ustruktury-ia całości. Tom ten ma służyć połączeniu historycznych faz, polityki, projektów lacyjnych, metod badawczych, paradygmatów i społeczności badaczy inter-lywnych.
poia jakościowe są samodzielną dziedziną badawczą. Przecinają różne dyscypli-.iziedziny, problematyki2. Termin badania jakościowe łączy złożoną, wzajemnie gzaną rodzinę terminów, pojęć i założeń. Obejmuje tradycje kojarzone z funda-Hzmem, pozytywizmem, postfundacjonalizmem, postpozytywizmem, poststruk-tem oraz wiele innych perspektyw badań jakościowych i/lub metod związa-z kulturowymi i interpretatywnymi badaniami (zajmujemy się nimi dokładnie :działach części II)3. Istnieje odrębna i szczegółowa literatura poświęcona licz-metodom i podejściom, które mieszczą się w kategorii badań jakościowych, jak studia przypadków, polityka i etyka, badania uczestniczące, wywiady, vacja uczestnicząca, metody wizualne czy interpretatywne badanie jakościowe. Ameryce Północnej badania jakościowe funkcjonują w złożonym historycz-obszarze, w którym można wyróżnić co najmniej osiem faz historycznych (oma-y je szczegółowo dalej). Fazy te zachodzą na siebie i występują obecnie rów-
Badania jakościowe mają swoje odrębne ‘dzieje w edukacji, pracy socjalnej, komunikacji, psychologii, ii, badaniach organizacyjnych, medycynie, antropologii i socjologii.
Warto zdefiniować te terminy. Pozytywizm twierdzi, że obiektywne opisy realnego świata są możliwe. :zytywizm utrzymuje, że można tworzyć tylko częściowo obiektywne opisy świata, gdyż wszystkie meto-sryfikacji takich opisów są obarczone wadami. Według funda cjona lizmu, możemy nasze roszczenia do y o świecie ostatecznie oprzeć na podstawach, jakimi są empiryczne i pozytywistyczne epistemologie .-andt 1997a, s. 103). Antyfundacjonalizm twierdzi, że możemy orzekać o świecie bez „uciekania się ostatecznych dowodów lub podstaw dla tej wiedzy” (tamże, s. 102). Quasi-fundacjonalizm uznaje, że my tworzyć pewną wiedzę o świecie opartą na neorealistycznym kryteriach, w tym korespondencyjną prawdy, i że niezależna rzeczywistość może być odwzorowana (zob. Smith, Hodkinson, rozdział 36 e drugim).