Denzin i Lincoln0017

1. Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych

iprz: metodami i procedurami. Niektórzy badacze jakościowi w połowie XX wieku jme ustawiali wyniki obserwacji uczestniczącej w kategoriach gwasZ-statystycznych Becker i in. 1961). Jeszcze w 1998 roku Strauss i Corbin, dwoje czołowych prcjpagatorów teorii ugruntowanej w badaniach jakościowych, podjęli próbę mody-tradycyjnych kanonów dobrej (pozytywistycznej) nauki, tak aby dopasować yii)> mih swóją wYaYrtąąK^ąK/zyiyw^Jiycma^krmr^rj^ry^rystycznegp badania (por. IpiŁak Charmaz, rozdział 20 w tym tomie; por. także Glaser 1992). Niektórzy bada-iWK-empirycy, którzy deklarują ateoretyczność, w rzeczywistości często nieświadomie wpasowują się w ramy wyznaczone przez pozytywizm lub postpozytywizm.

t jUwe Flick (2002, s. 3) w użyteczny sposób podsumowuje różnice między tymi {Pnicna podejściami badawczymi, zauważając, że podejście ilościowe często bywa Lffcorzystywane w celu oddzielenia „przyczyn i skutków [...] operacjonalizacji teore-Hjpnrych relacji [...] [i] kwantyfikowanych zjawisk [...] pozwalających na generaliza-^Km-ników”. Lecz dziś takie projekty podaje się w wątpliwość: „Gwałtowne zmiany e i będąca ich skutkiem dywersyfikacja światów życia stawiają ciągle badaczy ych wobec nowych kontekstów i perspektyw [...] tradycyjne dedukcyjne me-2 [...] zawodzą [...], tak więc badanie wymaga nieustannego wykorzystywali indukcyjnych zamiast wychodzenia od teorii i ich testowania [...] wiedza ;a są obiektem badania jako lokalna wiedza i praktyka” (tamże, s. 2). ge i Louise Spindlerowie (1992, s. 69) tak podsumowują swoje podejście do u ilościowego: „Naukowa aparatura i kwantyfikacja są tylko procedurami wy-Iks rrstywanymi do rozszerzenia i umocnienia pewnych rodzajów danych, interpreta-Mptestowania hipotez na próbach. Jedne i drugie muszą pozostać na swoim miejscu. ■Wier', unikać ich pochopnego lub nadmiernie szerokiego używania jako mechanika*®:: zabezpieczającego”.

IChoć wielu badaczy jakościowych wywodzących się z postpozytywistycznej trady-^■wkorzystywało miary statystyczne, metody i dokumenty jako sposoby lokowania lpup< obiektów wewnątrz szerszej populacji, rzadko jednak prezentowali swoje wyniki ^Bbiesoriach złożonych miar statystycznych lub metod (np. analiza ścieżkowa, anali-, analiza log-linearna), do których są przywiązani badacze ilościowi.

postmodernistycznej wrażliwości Nowe pokolenie badaczy jakościowych z poststrukturalistyczną i/lub postmodernistyczną wrażliwością odrzuciło pozytywistyczne metody i założenia. Twierdzą, że pozytywistyczne metody dnym z wielu sposobów opowiadania o społeczeństwach czy społecznych Mie są one ani lepsze, ani gorsze od innych - po prostu opowiadają innego ieści.

i ćetatregtriijv3iUjUa\iki,Jąkie2o_i który ucisza zbyt wiele innych głosów. Badacze Łkają odmiennych metod oceniania ich pracy, w tym takich jaK prawuupoooc^

szyscy badacze jakościowi wykazują tyle tolerancji (Huber 1995). Wielu icieli teorii krytycznej, konstruktywizmu, poststrukturalizmu i postmoder-rzuca pozytywistyczne i postpozytywistyczne kryteria oceny ich pracy. Poje oni jako nieodpowiednie oraz jako narzędzie służące reprodukowaniu