38 Rachunek przepływów pieniężnych
kie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści1. Natomiast przez działalność fi. I nansową (finansującą) rozumie się pozyskiwanie lub utratę źródeł finansowania I (zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału (funduszu) własnego i obcego w jed- 1 nostce) oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści. Przykłady I wpływów i wydatków dla wymienionych działalności zawiera tabela 2.2.
Klasyfikacja zasobów i procesów według rodzajów działalności jest jednym I z kierunków rozwoju sprawozdania finansowego. Przykładowo, według projektu IASB/FASB Preliminary Views on Financial Statements Presentation - Discussion Paper1 ' dotyczącym prezentacji sprawozdań finansowych przewiduje się cztery podstawowe elementy sprawozdania finansowego, a mianowicie: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych oraz zestawienie zmian w kapitale własnym. Koncepcja zakłada prezentację zasobów i strumieni w bilansie, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych według określonych sekcji - działalność biznesową (business), w ramach której wyróżnia się działalność operacyjną (operutingj oraz inwestycyjną (irwesting), działalność finansową (financing), podatek dochodowy (income tam), działalność zaniechaną (discontinued operations), kapitał własny (ajuity) (zobacz tabela 2.3.). Niewątpliwie jest to ciekawa koncepcja, która wymaga jednak precyzyjnego zdefiniowania wymienionych sekcji. Zestawianie zasobów i procesów według określonych działalności ma wiele zalet. Pozwala określić środki gospodarcze, które są wykorzystywane w danej działalności oraz lepiej mierzyć efektywność dokonań dla danej działalności. W związku z tym dla danej działalności należy3:
a) określić cel (cele), jakie się chce osiągnąć,
b) określić środki gospodarcze do realizacji celów,
c) obserwować przebieg osiąganych wyników cząstkowych,
d) podejmować decyzje przystosowujące środki gospodarcze do zmieniających
się warunków.
Można więc stwierdzić, że koncepcja sporządzania rachunku przepływów pieniężnych, a szczególnie ich zestawianie według rodzajów działalności, może być rozszerzona na inne elementy sprawozdania finansowego, co niewątpliwie zwiększy wartość sprawozdania finansowego oraz może wyeliminować różnice terminologiczne (na przykład działalność finansowa, przychody i koszty finansowe).
I W KSR nr 1 pieniężne koszty i korzyści 9 to poniesione przez jednostkę koszty i osiągnięte przychody które spowodowały w danym okresie w jednostce wpływ lub wydatek środków pienięż. oych I ich ekwiwalentów.
1 Pnłmunary Vie*w on FinancialSutements Pmmtation -Discussion Paper, Internatioj tingStandards Board. Aprił 2009.
ł B. Siwoń, Kontrola kosztów działahoici gospodarczej, PWE, Warszawa 1988, s. 9.
rnationa^^^H1M
■
Tabela 2.2. Przykłady wpływów i wydatków działalności operacyjnej, inwestycyjnej oraz finansowej
Rodzaj
działalności
Operacyjna
Inwestycyjna
Finansowa
Przykłady wpływów
Przykłady wydatków
- ze sprzedaży produktów, towarów, materiałów (łącznie z podatkiem od towarów i usług), z tytułu honorariów, praw autorskich, opłat i innych przychodów operacyjnych,
wpływy z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych,
z tytułu kontraktów zawieranych w celu nabycia i odsprzedaży, jeżeli są one elementem działalności operacyjnej jednostki
- z tytułu zapłaty za dostarczone towary, materiały, energię, usługi (łącznie z podatkiem od towarów i usług) służące realizacji działalności operacyjnej jednostki,
- na wynagrodzenia pracowników oraz inne świadczenia na ich rzecz,
- na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
- z tytułu podatku dochodowego, innych podatków i opłat o charakterze publicznoprawnym,
- z tytułu kontraktów zawieranych w celu nabycia i odsprzedaży, jeżeli są one elementem działalności ope-
i racyjnej jednostki
- ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne jak też aktywów finansowych,
-z tytułu zwrotu krótko- i długoterminowych pożyczek udzielonych innym jednostkom,
- z tytułu pochodnych instrumentów finansowych,
- z tytułu zwrotu zapłaconych zaliczek dotyczących działalności inwestycyjnej,
- z tytułu pieniężnych korzyści dotyczących składników działalności inwestycyjnej, na przykład: otrzymane odsetki od lokat, dywidendy
- z tytułu zakupu, montażu, uruchomienia składników środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, inwestycji w nieruchomości oraz w wartości niematerialne i prawne jak też aktywów finansowych,
- z tytułu udzielenia krótko-
i długoterminowych pożyczek innym jednostkom,
- z tytułu zapłaconych zaliczek dotyczących działalności inwestycyjnej,
- z tytułu pochodnych instrumentów finansowych,
- z tytułu pieniężnych kosztów dotyczących składników działalności inwestycyjnej
- z wydania udziałów (akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału,
i i emisji długo- i krótkoterminowych dłużnych instrumentów finanso- I wych,
I zaciągnięcie kredytów bankowych i pożyczek
- płatności na rzecz właścicieli akcji lub udziałów z tytułu ich wykupu oraz zwrot dopłat do kapitału,
- spłaty kredytów bankowych i pożyczek,
z tytułu podziału zysku, w tym z lat poprzednich, poniesione przez korzystającego wydatki na spłatę zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego,
- zapłacone odsetki, prowizje bankowe i inne pieniężne koszty związane bezpośrednio z pozyskaniem kapitału
Opracowanie własne na podstawie KSR nr 1 „Rachunek przepływów pieniężnych".