16 Rachunek przepływów pieniężnych
sowych. Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków pieniężnych, chyba że uj-muje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej).
Warto również zwrócić uwagę na komunikat nr l/DR/2003 Ministerstwa R. nansów z dnia 20 grudnia 2002 roku w sprawie zasad prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym za rok 2002 przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń, według którego:
1. Lokaty terminowe środków pieniężnych w banku złożone na okres:
a) dłuższy niż 12 miesięcy wykazuje się w pozycji A.IY3 a) lub b) - Długoterminowe aktywa finansowe jako inne długoterminowe aktywa finansowe,
b) od 3 miesięcy do 12 miesięcy wykazuje się w poz. B.III. 1 a) lub b) - Krótkoterminowe aktywa finansowe jako inne krótkoterminowe aktywa finansowe,
c) do 3 miesięcy wykazuje się w poz. B.III.1.C — Krótkoterminowe aktywa finansowe jako inne środki pieniężne.
2. Odsetki od lokat terminowych, ustalone za okres od dnia zawarcia umowy z bankiem do dnia bilansowego, nienotyfikowane przez bank wykazuje się w bilansie odpowiednio w pozycjach, do których zakwalifikowano te lokaty.
3. Należności z tytułu przysługującej dywidendy od posiadanych przez jednostkę akcji i udziałów, w tym także należne dywidendy, o których mowa w § 25 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU nr 149, poz. 1674 ze zm.), wykazuje się w poz. B.III.l.c I Krótkoterminowe aktywa finansowe jako inne aktywa pieniężne.
Środki pieniężne według Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) nr 7 „Rachunek przepływów pieniężnych”7 obejmują „gotówkę w kasie oraz depozyty płatne na żądanie”. W standardzie nie definiuje się depozytów płatnych na żądanie. Wydaje się, że termin ten obejmuje depozyty, które jednostka może wypłacić w gotówce, bez wcześniejszego powiadamiana i nie narażając się na żadne kary. Ekwiwalenty środków pieniężnych według MSR 7 są to „krótkoterminowe inwestycje o dużej płynności, łatwo wymienialne na znane kwoty środków pieniężnych oraz narażone na nieznaczne ryzyko zmiany wartości”.
I Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 7 „Rachunek przepływó opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej L320/27 z dnia 29 lis;
W pierwszym polskim krajowym standardzie rachunkowości (KSR) „Rachunek przepływów pieniężnych”8 przedstawia się definicję:
1) środków pieniężnych,
2) ekwiwalentów środków pieniężnych.
Porównanie podstawowych definicji KSR nr 1 i MSR nr 7 zawiera tabela 1.1.
Tabela 1.1. Porównanie podstawowych definicji w zakresie środków pieniężnych
Definicja |
MSR nr 7 |
KSR nr 1 |
środki pieniężne |
środki pieniężne składają się z gotówki w kasie oraz depozytów płatnych na żądanie. |
Są to aktywa pieniężne w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz, znajdujące się w obrocie gotówkowym lub w obrocie następującym za pośrednictwem bieżących rachunków bankowych. Zalicza się do nich gotówkę w kasie oraz depozyty płatne na żądanie. |
Ekwiwalenty środków pieniężnych |
Są to krótkoterminowe inwestycje o dużej płynności, łatwo wymienialne na znane kwoty środków pieniężnych oraz narażone na nieznaczne ryzyko zmiany wartości. |
Są to aktywa pieniężne, niezałiczone do środków pieniężnych oraz inne aktywa finansowe, które charakteryzują się jednocześnie następującymi cechami: 1) wysokim stopniem płynności, to jest łatwością wymiany na określoną kwotę środków pieniężnych, 2) nieznacznym ryzykiem utraty wartości oraz 3) krótkim terminem płatności lub wymagalności nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty). |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie MSR nr 7 oraz KSR nr 1.
Z przedstawionych zasad można określić zakres środków pieniężnych na potrzeby sporządzania bilansu, co zawiera schemat 1.1.
I Krajowy Standard Rachunkowości (KSR) nr 1 przyjęto na mocy uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości nr 5/03 z dnia 22 lipca 2003 roku w sprawie przyjęcia Krajowego Standardu Rachunkowości nr | „Rachunek przepływów pieniężnych". KSR nr 1 został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów nr 12 z dnia 29 sierpnia 2003 roku, natomiast nowelizacja standardu została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów nr 6 z 24 czerwca 2010 roku.