DSC00328 (15)

POEZJA OKOLICZNOŚCIOWA - NURT PANEOIRYCZNY

Spojrzyj na tamtych na ziemi.

On sam bez zdrady się mieni.

Słodkości zdroju pełny,

Słońce niebiańskie wdzięczne,

¹⁵ Gwiazdy jasnością gwiezdny,

Nektaru słodkością słodki.

Niedobrze się oceniasz,

Gdy zewnątrz dobra szukasz.

We wszystko w obfitości ²⁰ Bogatyś w swojej jaźni.

Ciebie ród wynosi, sławi stan, władza ubogaca, Zacniej cię cnota twoja uzacnia.

Przełożyła Brygida Kiirbis

11.2.3. STANISŁAW CIOŁEK

POCHWAŁA KRAKOWA (LAUS CRACOVIAE) [Cracovia civitas]

Wiersz Stanisława Ciołka (por. 1.4.i) powstał w latach 1426-1428 i stanowi połączenie laudacji miasta z pochwałą panującego rodu.

w. 11-12 na ziemi, on sam — w oryginale kolejna gra słów: solo, so/us; sens: Piotr jest jedynym człowiekiem sprawiedliwym.

w. 15-16 gwiazdy jasnością gwiezdny, nektaru słodkością słodki — jeszcze wyraźniejsza w tekście łacińskim figura etymologiczna: sidere sidereus, neclare nectareus. W wydaniu M. Plezi: Sidere nectareus, nectare sidereus.

w. 21 ród— szlachetne urodzenie; stan — stan kapłański; wla-dza—związana z godnością arcybiskupa.

w. 22zacniej[...) uzacnia — gra słów: nobilius [...] nohilitat.

Znany jest z trzech XV-wiecznych rękopisów: l. Biblioteki Uniwersyteckiej w Pradze (sygn. 1018 [N VI.A.7.], fol. 164 v), 2. Biblioteki Krasińskich, ms. 52 (obecnie Bibl. Narodowej w Warszawie, sygn. Ul 8054, fol. 173r—174v) i 3. Biblioteki Załuskich (z odzyskaną częścią zbioru włączony do zasobów Bibl. Narodowej w Warszawie, zniszczony w czasie II wojny światowej, dawna sygn. petersburska Lat F 1 378).

Ostatnie wydanie krytyczne tekstu łacińskiego przygotowe H. Kowalewicz: Twórczość liryczna Stanisława Ciołka, s. 155—15< Przekład polski według: Toć jest dziwne a nowe..., oprać. A. Jelic s. 277-278.

O krakowskie miasto, tobie Hojnie służy ku ozdobie Twych mieszkańców jedność: w tobie Kleru wielość, mężów statek,

⁵ A u matron mnogość dziatek, Bogactwa w obfitości.

Zraszają cię źródła czyste,

Góry chronią cię cieniste.

Kto winny, nie ujdzie kary,

¹⁰ Kto niewinny, bierze dary,

Każdy dozna litości.

W tobie leżą święte szczątki Stanisława, tej pamiątki Jako skarbu zakonnicy ¹⁵ Strzegą w wspaniałej świątnicy.

11.2.3. STANISŁAW CIOŁEK - POCHWAŁA KRAKOWA

w. 13 Stanisława — szczątki św. Stanisława, biskupa, który w i ście łacińskim określony został jako pater patrum („ojciec ojców' forma superlathnis ahsolutus), spoczywają w katedrze na Wawelu