Kompetencje EKES można przedstawić w ramach trzech wypełnianych precz niego zadań:
• doradzanie głównym instytucjom (Radzie UH, RE i PE);
■ ułatwianie rozwoju i umacnianie społeczeństwa obywatelskiego UF.:
| wzmacnianie roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego w krajach trzecich poprzez rozwój dialogu strukturalnego11.
Wchodząc w relacje z innymi instytucjami. Komitet uczestniczy przede wszystkim w procesie decyzyjnym, konsultując i opiniując te projekty aktów prawnych, które mogą wpływać na interesy zorganizowanych uczestników społeczeństwa obywatelskiego.
Komitet jest istotnym elementem instytucjonalnym, przyczyniającym się do wzmacniania demokratycznej legitymizacji systemu politycznego UE. Dla pozostałych organów wspólnotowych EKES stanowi forum, na którym dochodzi do potwierdzania społecznej akceptacji dla projektów prawnych. |cst to ważne ze względu na późniejszy proces implementacji tych rozwiązań. Prawo, które uzyskuje aprobatę społeczną, jest łatwiej wdrażane. F.KES nie może jednak zwracać się ze skargą do Trybunału Sprawiedliwości.
Wyraźnym osłabieniem znaczenia F.KES wobec innych instytuei jest brak zobowiązania ze strony Rady, Komisji Europejskiej czy PF. do uwzględnienia jego opinii w czasie procesu decyzyjnego.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny stanowi bardzo istotne forum, na którym ścierają się różne interesy społeczne i gospodarcze paóstw- członkowskich. Działalność EKES ma służyć przede wszystkim poszukiwaniu rozwiązań w sytuacjach, w których istotne jest znalezienie kompromisu w- kwestii budowania europejskiego modelu społeczeństwa dobrobytu.
Występujący w strukturze instytucjonalnej Wspólnot od początku ich istnienia, EKES zawsze działał na rzecz poprawy sytuacji w polityce zatrudnienia poprzez ożywianie rynku pracy. Szczególnym wyzwaniem dla Komitetu były rozszerzenia Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej a kraje wykazujące niższy stopień rozwoju ekonomicznego. Obszarem aktywności Komitetu jest także zapobieganie negatywnym konsekwencjom wprowadzenia euro. W myśl podejścia F.KES do tej kwestii euro należy wprowadzić we wszystkich krajach członkowskich, co
1 akpltraynU się do przyspieszenia rozwoju gospodarczego Unii Europejskiej, I Mai temu towarzyszyć koordynacja polityk gospodarczych.
gildio ważne w zakresie działania EKES jest prowadzenie dialogu obywatel-I iitfp. Europejski Komitet Ekonomicz.no Społeczny pozwala na pełniejszy udział | opniucji obywatelskich w kształtowaniu Wspólnoty, zarówno na szczeblu krajo-I »rm. jak i europejskim oraz. wzmacnianie roli zorganizowanego społeczeństwa ibnntdskiego w krajach lub rejonach geograficznych poza granicami Wspoi-ootT. W szczególności chodzi tu o kraje kandydujące do Unii Europejskiej, kraje partnerstwa śródziemnomorskiego, państwa strefy AKP (Afryka. Karaiby i Pacy-(k - African, Caribbcan and Pacific Group of States, AGP), Indie, Chiny Ame ryfcę Łacińską (Mercosur. Mercado Comun dd Sur - Wspólny Rynek Południa) i Brazylie Dzięki Komitetowi wysłuchiwany jest głos organizacji społecznych i gospodarczych w procesie budowania integracji europejskiej. Komitet jest gwarantem pluralizmu uprawomocniającego wspólnotowy proces decyzyjny zgodnie » współczesnymi standardami sprawowania władzy w Europie. Dlatego właśnie stanowi jedyny w swoim rodzaju pomost między Europą a jer obywatelami.
Ponad dwie trzecie opinii EKES (Komitet wydaje około 150 opinii rocznie) na temat projektowanych aktów prawnych jest uwzględnianych. Ponadto ich efekty niejednokrotnie wykraczają poza ograniczone ramy propozycji Komisii, na lemat której wypowiedział się Komitet.
Przykładem efektów starań Komitetu jest działalność Centrum Monitorowa nia Jednolitego Rynku (CMJR - Single Market Observatory, SM01. powołanego do życia przez EKES w 1994 roku. Zadaniem Centrum jest systematyczna ocena konkretnych działań w realizacji idei jednolitego rynku oraz - w razie potrzeby -proponowanie korekt. Prace Centrum obejmują cztery podstawowe dziedziny:
• zarządzanie interaktywną siecią informacyjną, gromadzącą dane pochodzące od członków Komitetu, ich organizacji oraz „użytkowników* jednolitego rynku;
• przedstawianie raportów analitycznych na określone tematy, opracowywanych w ścisłej współpracy z zainteresowanymi środowiskami społecznymi;
• opracowywanie opinii dotyczących rocznych lub półrocznych raportów Komisji na temat jednolitego rynku i reform gospodarczych;
• wykrywanie przeszkód w realizacji idei jednolitego rynku, gromadzenie I rozpowszechnianie przykładów dobrych praktyk w tej dziedzinie oraz informacji służących rozwijaniu różnych form partnerskiej współprace
W 2006 roku utworzono Centrum Monitorowania Rozwoju Zrównoważonego (CMRZ - Sustainable Deeelopment Obserealory. SDO). któremu powierzono
następujące zada nia:
■ dzielenie Się wzorcowymi rozwiązaniami (z użyciem bazy danych);