DSC05261

10

Rozdział 1. Siedem kanonów stylu komunikatywnego

Ptaki z tego gatunku [HT] mają na głowie twardy pancerz, wypełniony gąbczastą substancją. Ich upierzenie [ptaków; Tj — HT] jest czarne. Głowy i szyje [ptaków; I ₂ «- HT] są nagie. Ciężar tych ptaków [T₃ «- HT] dochodzi do 14 kilogramów.

3.2.    W zdaniu pojedynczym część tematyczna znajduje się zwykle na początku, część rematyczna - na końcu. Na spójność tekstu ma zatem wpływ szyk wyrazów w kolejno po sobie następujących zdaniach. Człon nawiązujący musi się znaleźć w incipicie drugiego zdania, np.

Marek wyjechał na wakacje z dziewczyną. O wakacjach marzył ;„■/ ,_u| dawna Widział w bramie budynku mężczyznę. Mężczyzna po chwili wys/cdl z. bramy na ulice.

Jeżeli człon nawiązujący nie znajdzie się na początku drugiego zdania, cała sekwencja może stracić spójność, np.

Widział mężczyznę w bramie budynku. Po chwili z bramy wyszedł na ulice mężczyzna.

Czytelnik nie będzie całkowicie pewien, czy to ten sam mężczyzna, który stał w bramie, wyszedł na ulicę.

3.3.    Jednym z podstawowych sposobów uzyskiwania spójności lekstu jest stosowanie powtórzeń leksykalnych dokładnych (tj. tych samych wyrazów i wyrażeń) i niedokładnych (tj. synonimów, ąuasi-synonimow, omówień, wyrażeń opisowych, wyrazów lub wyrażeń o węższym bądź szerszym zakresie znaczeniowym) oraz stosowanie wyrazów należących do tego samego pola znaczeniowego, np.

Wczoraj w Warszawie policyjni antyterroryści /.utrzymali męsnrysnę podejrzanego o rozbój z użyciem broni. Mężczyzna nie stawiał oporu.

Jutro przyleci do Polski premier Francji. Szefowi rządu lu dzie towarzyszyła grupa francuskich biznesmenów.

Pojutrze rozpoczyna się wystawa gołębi pocztowych. Wiele rzadkich okazów ptaków będzie można podziwiać przez trzy kolejne dni.

W godzinach rannych policjanci zatrzymali do rutynowej knturoli urnuuhoJciężarowy. Okazało się, że w ciężarówce znajdują się kartony z przemyconymi pi Polski papierosami. Kierowcę TIR-a zatrzymano do wyjaśnienia. Jego ciężarówka trafiła tut policyjny p,nking.

3.4. Do środków spójnościowych zalicza się leż zaimki anatóryezne, odnoszące się do osób, rzeczy, sytuacji itp., o których juz była mowa, oraz podmiot domyślny wraz z odpowiednim zakończeniem lórmy osobowej czasownika, np.

Mężczyzna wszedł do pokoju. [Mężczyzna] Wyglądał jut zmęczonego. Iłyl on też najwyraźniej czymś podenerwowany. Usiądź i zapali/ papierosa

3.5. Spójność tekstu wielozdaniowcgo zapewniają ponadto operatory między-zdaniowe: spójniki (np. Ale..., Toteż...), wyrażenia spójnikowe (np. Tak więc..., Niemniej jednak...), przysłówki i inne rozwinięle grupy wyrazów (np. Następnie..., Potem..., Podczas gdy..., W tym samym czasie..., Iymezasnn...) ora/ izw. modularny i wyrażenia przyimkowe (np. Przeciwnie..., lizceiz jasna..., ('<> prawda..., Za to..,,