DSC05281

30    Rozdział 1. Siedem kanonów stylu komunikatywnego

Miałem sen.

Miałem sen, że pewnego dnia każda dolina zostanie wyniesiona, każde wzgórze i góra zostaną obniżone, kręte drogi zostaną wyprostowane, a chwała Pana zostanie objawiona, i ujrzy to razem wszystko stworzenie. To jest nasza nadzieja. To wiara, z którą wracam na Południe. (M. L. King)

Anafora użyta w tej funkcji wymaga, by tekst mówił o rzeczach wielkich, doniosłych. Zastosowanie jej w wypowiedzi o błahych sprawach będzie raziło pretensjonalnością.

Znacznie rzadziej występuje w tekstach figura stylistyczna zwana epiforą, która polega na powtarzaniu tego samego lub podobnego wyrazu, wyrażenia lub frazy na końcu kolejnych segmentów wypowiedzi. Użycie epifory uwypukla najczęściej sens wyrazowy związany ze słowem-kluczem, np.

Umarł król. Niech żyje króli

Kto ojczyźnie swojej służy, sam sobie służy. (P. Skarga)

W tekście wieiozdaniowym epifory mogą stanowić - niczym refren w piosence -istotny z punktu widzenia treści motyw przewodni o szczególnej wartości ekspresywno-znaczeniowej, np.

Jestem radcą prawnym, pracuję w amerykańskiej kancelarii. Polityka mnie nie interesuje. Ciężko haruję, dobrze zarabiam. Co miesiąc płacę takie podatki, że prawie pensja posła by się uzbierała. Ale polityka mnie nie interesuje. Gospodarka ma silne fundamenty, moje oszczędności mają wartość - więc polityka mnie nie interesuje. Telewizję przestałem oglądać. Ale czytam gazety i wiem, co się dzieje. Haruję, zarabiam, wieczorami bawię się z dzieckiem. Reszta mnie nie interesuje. („Gazeta Wyborcza”)

O powtórzeniu jako środku stylistycznym - zob. też SKŁADNIOWE ŚRODKI STYLISTYCZNE, s. 73-74.

4. Przestawienia lub powtórzenia różnych elementów językowych (fonologicz-nych, gramatycznych, leksykalnych) skonwencjonalizowały się w postaci licznych figur stylistycznych uwydatniających konstrukcyjność tekstu:

a)    aliteracja - powtórzenie jednakowych głosek lub zespołów głosek (zazwyczaj początkowych) w sąsiadujących ze sobą wyrazach w celu uwydatnienia więzi znaczeniowych między upodobnionymi brzmieniowo i w^ten sposób wyodrębnionymi słowami, np.

Feministyczna felietonistka. (Tytuł artykułu)

Posługiwanie się poprawną polszczyzną jest podstawową powinnością polonisty. (Hasło)

b)    anadiploza - rozpoczynanie zdania lub członu zdania wyrazem znajdującym się na końcu poprzedniego zdania lub członu jako sposób rozwijania dalszego ciągu wypowiedzi, np.

Ale Petersburg, Petersburg był w tej historii elementem nowym, frapującym i na wskroś

oryginalnym. (J. Pilch)