INSTRUMENTY SFERY REGULACJI ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO....
nie terenowych (miejscowych) zasobów logistycznych ogranicza potrzebę ich dostaw z zewnątrz (spoza rejonu dotkniętego sytuacją kryzysową).
Wsparcie logistyczne udzielane przez nadrzędne władze (organy administracji publicznej) powinno być uwzględnione w prognozowaniu i planowaniu zabezpieczenia logistycznego poszkodowanej ludności w rejonach zagrożeń. Umożliwi to ograniczenie własnego potencjału logistycznego przygotowywanego na czas zaistnienia sytuacji kiyzysowej, a co za tym idzie obniżenie związanych z nim kosztów. Jest to działanie ogólnie stosowane, bowiem własny potencjał logistyczny, w sytuacji możliwości jego wsparcia przez władze nadrzędne, ustalany jest na poziomie średnich potrzeb.
Organizowanie współdziałania logistycznego z sąsiadami jest stałym i typowym rozwiązaniem stosowanym w zarządzaniu logistycznym zasobami. Sąsiedzi zwykle są najbliższym partnerem, który w stosunkowo szybkim czasie (na zasadzie wzajemności) może udzielić różnorodnego wsparcia logistycznego.
Wykorzystanie świadczeń osobistych i rzeczowych w procesie realizacji zabezpieczenia logistycznego na rzecz ludności poszkodowanej w strefach zagrożeń ma fundamentalne znaczenie. Wynika to przede wszystkim z dostępności tych świadczeń w rejonie zaistnienia kryzysu, a także z dobrej znajomości terenu i sytuacji przez osoby wykonujące te świadczenia. Ponadto zdecydowana większość przedsięwzięć (zadań) przewidzianych do realizacji w ramach świadczeń osobistych i rzeczowych bezpośrednio i pośrednio ma związek z dostawami zaopatrzenia i świadczeniem usług logistycznych. Są to m.in. zabezpieczenie źródeł wody pitnej i środków spożywczych, udzielenie pierwszej pomocy, w tym medycznej, osobom które uległy nieszczęśliwym wypadkom, udział w akcjach ratowniczych, udostępnianie i użytkowanie nieruchomości lub rzeczy ruchomych, udostępnianie pomieszczeń (kwaterunku) itp3.
Zasada skuteczności, jako wiodąca zasada obowiązująca w logistyce, preferuje sposób i zakres użycia dostępnych sił i środków (zasobów logistycznych) gwarantujący pomyślne wykonanie zadania. Jednocześnie podkreśla się w niej, że w sytuacjach kryzysowych nie ma obowiązku weryfikacji decyzji (o użyciu potencjału logistycznego) pod względem ekonomicznym (np., rozpatrując racjonalność postępowania wg ekonomizacji działań, czyli oszczędności i wydajności). Mówiąc innymi słowy, dopuszcza się zastosowanie rozwiązań droższych, porównując je, np. z rozwiązaniami stosowanymi w działalności gospodarczej, pod warunkiem, że sprzyjają one ratowaniu życia i zdrowia, większej niż w przypadkach, liczbie poszkodowanych31.
39 Por., Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, DzU nr 62, poz. 558, arL 22 ust 1.
Jł Nowak Logistyka w sytuacjach kryzysowych. Akademia obrony Narodowej, Warszawa 2005.
Zaprezentowana ogólna problematyka zarządzania kryzysowego w logistyce wymaga przygotowania i realizacji badań właściwych. Formułuję tezę, Ze w sferze merytorycznej realizowanego procesu badawczego pewnego rodzaju „wytyczną” stanowić mogą następujące konkluzje:
■ Zarządzanie kryzysowe to zespół przedsięwzięć mających na celu zapobieżenie sytuacji kryzysowej, przejęcia kontroli nad kryzysem tak, aby spowodował on jak najmniejsze straty.
■ Jedną z ważniejszych funkcji współczesnego państwa jest zapewnienie obywatelom podstawowych warunków ochrony przed potencjalnymi i realnymi niebezpieczeństwami związanymi z występowaniem klęsk żywiołowych oraz innych podobnych zdarzeń, powodowanych siłami natury lub awariami technicznymi, a także wynikających z działań zbrojnych. Dobrze zorganizowane społeczeństwo przygotowane jest do funkcjonowania w różnych ekstremalnych sytuacjach, natomiast obowiązkiem administracji publicznej jest posiadanie ściśle zgodnych do każdej takiej sytuacji rozwiązań systemowych, tj. odpowiedniego prawa oraz sił i środków, pozwalających na skuteczne zarządzanie kryzysowe.
■ Zarządzanie kryzysowe to uporządkowana działalność polegająca na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym lub przejmowaniu nad nimi kontroli i kształtowaniu ich przebiegu w drodze zaplanowanych działań oraz na odtworzeniu zasobów lub przywróceniu im ich pierwotnego charakteru.
" Sytuacja kryzysowa to także stan narastającej destabilizacji powodujący intensywne, trwałe i długofalowe pogorszenie funkcjonowania społeczeństwa i państwa. Charakteryzuje się eskalacją zagrożenia, utratą kontroli nad ograniczaniem skutków zdarzenia (sytuacji kryzysowej) przez poszczególne służby, inspekcje lub straże. Sytuacja taka, może również powodować ujemne skutki w gospodarce, a także może mieć wpływ na stosunki zagraniczne.
■ Reagowanie kryzysowe -^ to bieżące działania służb ratowniczych na wszelkie zdarzenia zagrażające zdrowiu i życiu obywateli lub środowisku -zmierzające do ograniczenia lub zlikwidowania ich skutków oraz niesienia pomocy poszkodowanym (jest jedną z faz zarządzania kryzysowego).
* Zarządzanie kryzysowe w logistyce, podobnie jak w innych obszarach, realizowane jest realizowane jest w 4 fazach: zapobiegania, przygotowania, reagowania, odbudowy.
Zapobieganie - polega na dokonaniu analizy możliwych do wystąpienia sytuacji kryzysowych i podejmowaniu działań ograniczających prawdopodobieństwo wystąpienia tych sytuacji lub działania mające na celu zminimalizowanie potencjalnych skutków tych sytuacji.
71