DSCN6652 (Kopiowanie)

Natomiast cykiaza guani Iowa wytwarza cykliczny 3 ’5 'guanilomonofosforan (cGMP). Wzrost stętenii cAMP i stężenia cGMP w cytoplazmic powoduje pobudzenie lub zahamowanie funkcji komórek

Z innym rodzajem działania mamy miejsce w przypadku hormonów tarczycy, jodotyronin. Mają one małą masę cząsteczkową, są rozpuszczalne w tłuszczach i przenikają przez błonę komórkową. Receptory dla jodotyronin mieszczą się przede wszystkim w jądrach komórkowych i w mitocho*. dnach. Połączenie trójjodotyroniny z receptorem jądrowym komórki powoduje rozpoczęcie trans-krypcji. Jednak muszę zaznaczyć, że również tyroksyna i trójjodotyronina mogą łączyć się z recepto-rami w błonie komórkowej i oddziaływać poprzez przekaźniki wtórne, jak to ma miejsce w przypadku hormonów pochodzących od aminokwasów.

Hormony sterydowe (o małej cząsteczce i rozpuszczalne w tłuszczach) przenikają do wnętra wszystkich komórek organizmu, jednak działają tylko na te komórki, które posiadają receptor sterydowy w cytoplazmic. Takie komórki są komórkami docelowymi. Receptory wewnątrzkomórkowe di hormonów sterydowych to białka cytoplazmatyczne o masie 200 tys. do 300 tys. daltonów, zazwyczaj zbudowane z dwóch podjednostek. Podjednostka A wykazuje powinowactwo do DNA, zaś podjednostka B do białek niehistonowych. Po przeniknięciu do cytoplazmy hormony sterydowe łączą się z receptorem, w wyniku czego powstaje kompleks hormon + receptor. Kompleks ten wędruje z cytoplazmy do jądra komórkowego, gdzie podjednostka B wiąże się z białkami niehistonowyml Następuje rozluźnienie nici DNA i związanie się podjednostki A z odsłoniętym fragmentem DNA, co rozpoczyna transkrypcję odsłoniętego fragmentu DNA, a następnie biosyntezę białek.

8.8.2.I. Współdziałanie układu nerwowego i wewnątrzwydzielniczego

Układ nerwowy może pobudzać czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego, tak jak tom miejsce w przypadku karmienia piersią dziecka przez matkę po porodzie. Podrażnienie brodawki sutka przez wargi dziecka powoduje impuls nerwowy, który wędruje do kory mózgu. Komórki kory mózgu wysyłają impulsy do jąder podwzgórza, w których komórki rozpoczynają wydzielanie neurohormonu - oksytocyny. Oksytocyna uwolniona do krwi w tylnym płacie przysadki powoduje skurcz ścian kanalików zbiorczych sutków, doprowadzając do wydalania mleka.

Układ nerwowy może pobudzać lub hamować czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego i odwrotnie — układ hormonalny pobudza lub hamuje czynność układu nerwowego. Zależność u została najlepiej poznana na przykładzie współdziałania podwzgórza, przysadki i gruczołów doedo-wych (jak nadnercze, tarczyca czy gruczoły płciowe). Wzajemne zależności tych elementów określone są mianem sprzężenia zwrotnego ujemnego (sprzężenie zwrotne dodatnie występuje u człowieka jedynie w okresie embrionalnym).

„Sprzężenie zwrotne" to pojęcie cybernetyczne, przez które rozumiemy taki układ dwóch wzajem’ nie sprzężonych elementów, w którym element pierwszy pobudza element drugi, ten    hamuje (ęnł

zenie zwrotne ujemne) lub pobudza (sprzężenie zwrotne dodatnie) element pierwszy (ryc. 8-73). Według terminologii cybernetycznej o sprzężeniach zwrotnych możemy mówić wtedy, gdy wyróżnia’* dwa układy: regulujący i regulowany. (Narząd dokrewny może być zarówno uUmtęm regulującym.* i regulowanym). W układzie regulującym wyróżnić można dwa elementy: komparator („poró»*r wacz”) i właściwy regulator. Komparator porównuje otrzymany z układu regulowanego sygnał i jef ustalonymi cechami; zbyt wysoki sygnał spowoduje zmniejszenie wielkości sygnału njgnliąą rf ł odwrotnie - sygnał zbyt niski spowoduje nasilenie sygnału wyjściowego z regulatora,

W uprzeźeniu zwrotnym dodatnim skutek danego zjawiska (B) oddziałuje dodatnio na jegopW czynę (A) (ryc. 8-73). Sprzężenie takie zachodzi często w prawidłowo funkcjonującej goepuifcK* M przykład rozwój przemysłu powoduje wzrost zapotrzebowania na rozwój transportu,    I

postęp nauk technicznych, te zaś z kolei przyśpieszają rozwój przemysłu. W organizmach ly* w* |