DSCN6660 (Kopiowanie)

110

Biologia - repetytorium Ma motorzystów i kandydatów na uczelnie medyce

(m orząc tzw. jodotyreoglobulinę), zaś ich wydzielenie do krwi jesl poprzedzone endocytozą i tra. wieniem koloidu przez enzymy lizosomalne. Wjlne T, i T, trafiają następnie z cytoplazmy tyreocy. tów do krwi naczyń włosowatych. Tarczyca człowieka wydziela w ciągu doby około 80 pg tyroksy-ny, 4 pg trijodotyroniny i 2 pg RT,.

Hormony tarczycy krążą we krwi przeważnie związane z białkami. Tyroksyna wiąże się przede wszystkim z.prealbumina wiążąca tvroksvne (TBPA - thyroxine-binding prealbumin) i z globuliną wiażaćn lyrófcśync (TBG - thyroxiń-binding globulin); trijodotyronina wiąże się z tymi samymi białkami.

Niedostateczne wydzielanie hormonów tarczycy może prowadzić do wystąpienia objawów niedoczynności tarczycy, zaś nadmierna ilość hormonów zwykle powoduje nadczynność tarczycy. Niedoczynność tarczycy występująca u dzieci już od urodzenia przejawia się kretynizmem (matołectwem). Dzieci są karłowate i ich rozwój umysłowy jest znacznie upośledzony, często płaczą, mają duży brzuch i powiększony, wystający język. Dziś kretynizm jest stosunkowo rzadki - w ubiegłych wiekach najczęstszą przyczyną tej choroby był brak jodu w pożywieniu matek. Obecnie - gdy w kuchni powszechnie stosuje się sól jodowaną-rozwój i wzrost dzieci przebiegają prawidłowo. Niedoczynność tarczycy u ludzi dorosłych określana jest mianem obrzęku śluzowatego (głównie ze względu na obraz zmian skórnych zachodzących w tym zespole). W tym przypadku niedoczynność tarczycy może być spowodowana chorobami tego gruczołu, ale także niedomogą przysadki (wydzielającej TSH) lub podwzgórza (wydzielającego TRH). W zespole obrzęku śluzowatego obniża się podstawowa przemiana materii (do około 40%), włosy stają się sztywne i rzadkie, skóra zimna, sucha i zażółcona, mowa powolna, głos staje się matowy. Pamięć jest osłabiona, procesy myślowe są zwolnione, a w ciężkich przypadkach rozwija się ciężkie upośledzenie umysłowe, tzw. obłąkanie śluzakowate.

W nadczynności tarczycy (tyreotoksykozie) objawy są poniekąd odwrotne: występuje utrata masy ciała, przyspieszenie podstawowej przemiany materii (od +10% aż do +100%), nerwowość, wzrost ciśnienia krwi, potliwość, skóra jest ciepła, miękka i wilgotna. Ludzie z nadczynnością tarczycy są zwykle bardzo nerwowi. Najczęstszą postacią nadczynności tarczycy jest choroba Graves-Basedowa (wole tarczycowe z wytrzeszczem). W oczodołach za gałkami ocznymi gromadzi się płyn obrzękowy, co powoduje wypychanie gałek ocznych ku przodowi (wytrzeszcz oczu). Wytrzeszcz oczu spowodowany jest odkładaniem się za gałkami ocznymi kompleksów immunologicznych. Tarczyca często jest powiększona, tworząc wole. Dziś wiemy, ze choroba Graves-Basedowa jest chorobą autoimmunizacyjną- a więc taką, w której układ odpornościowy walczy z prawidłowymi antygenami własnego ustroju. Limfocyty T (wytwarzane przez grasicę) aktywowane są przez prawidłowe antygeny tarczycy i pobudzają limfocyty B (powstające w węzłach chłonnych) do produkcji przeciwciał przeciwko tym antygenom. Powstają też inne przeciwciała - skierowane przeciwko elementom receptorów tarczycowych dla TSH; przeciwciała te (zwane immunoglobulinowym czynnikiem pobudzającym tarczycę - w skrócie TSI) wiążą się z receptorami dla TSH, pobudzając tyreocyty i prowadząc do nadczynności tarczycy. A zatem - choć poziom TSH jest prawidłowy lub niski -następuje pobudzenie czynności tarczycy i jej rozrost, co prowadzi do powstania wola.

Wole może powstać również w innych chorobach tarczycy albo być spowodowane niedoborem jodu w pożywieniu. Jeżeli ilość jodu w pokarmach spadnie poniżej 10 pg/d, zmniejsza się wydzielanie hormonów tarczycy, co powoduje pobudzenie wydzielania TSH przez przysadkę, przerost tarczycy i rozwój tzw. wola tarczycy z niedoboru jodu. Szereg pokarmów zawiera związki wolotwór-cze - np. warzywa takie jak buraki, kapusta, rzepa szwedzka (karpiel) wytwarzajągoitrynę aktywny czynnik przcciwtarczycowy. Ilość goilryny w prawidłowej diecie nie jest duża. ale w przypadku wegetanan lub ludzi ubogich (żywiących się jedynie warzywami, jak to miało miejsce np. na Podhalu na początku XX wieku) rozwija się tzw. „wole kapuściane".

WMjeszcze

ptSoce.