DSCN6664 (Kopiowanie)

114

Biologia - repetytorium dlu maturzystów i kandydatów nu uczelnie

ułatwia wchłanianie wapnia w jelitach i pobudza zwrotną rcsorpcję jonów wapniowych w kanalikach nerkowych.

Ludzka ronina jest hormonem glikoproteinowym. enzymem proteolitycznym o masie cząsteczką, wej 37.326 daltonów. Wytwarzana jest przez komórki przykłębusżkowe (komórki JGj, które znajdy się w aparacie ptzyklębuszkowym nerki, a dokładniej w błonie środkowej tętnic/.ki doprowadzającej. Wydzielona do krwi renina powoduje odszezepicnie od angiotensynogenu (który jesta₂-globulinąi dekapeptyd angiotensyne. 1. Następnie enzym konwertujący angiotensynę 1 do angiotensyny || (określany skrótem ACE) odszczepia histydylo-leucynę (2 aminokwasy) od angiotensyny I, czyniąc z niej aktywną metabolicznie angiotensynę II. Angiotensyna II kurczy naczynia krwionośne, podnosząc ciśnienie krwi. Poza tym zwiększa pragnienie i przyjmowanie wody.

Trzeci hormon wydzielany przez nerki toerytropoetyna (około 15% tego hormonu produkowane jest wątrobie: w komórkach statcczkowo-śródbłonkowych i w hepatocytach, zaś 85% w nerkach, w komórkach śródbłonka naczyń włosowatych przycewkowych). Erytropoetyna wpływa na szpik kostny, nasilając produkcję krwinek (zwłaszcza erytrocytów). Hipoksja (czyli obniżone ciśnienie tlenu), na przykład taka, z jaką mamy do czynienia w wysokich górach, powoduje nasilenie uwalniania erytropoetyny i wzmożoną produkcję krwinek. Dlatego też himalaiści — po powrocie z Wypraw w góry - przeważnie mają wysoką liczbę erytrocytów we krwi.

8.8.2.9. Tkanka tłuszczowa żółta

Tkanka tłuszczowa żółta (łac.: tela adiposa) jest również źródłem białek, np. hormonu polipep-tydowego (zbudowanego ze 167 aminokwasów); hormon ten - o nazwie leptyna - powstaje głównie w tkance podskórnej. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa „leptos”, oznaczającego w języka polskim „cienki, szczupły”. Gen, który zawiera zapis leptyny, określany jest symbolem „ob"-od skrótu angielskiego słowa „obesity" (otyłość). Leptyna zmniejsza uczucie głodu (działanie anorek-tyczne) i pobudza układ nerwowy współczulny (co powoduje przyspieszenie metabolizmu), a zatem można ją nazwać „hormonem odchudzania". Hormon ten zmienia aktywność mózgowych tzw. „ośrodków nagrody” (są to grupy specjalnych komórek nerwowych, których pobudzenie jest źródłem przyjemności). U zwierząt (np. myszy), którym wstrzyknięto dawkę leptyny, ośrodki nagrody zwiane z przyjmowaniem pokarmu przestają być aktywne, co przy jednoczesnym zwiększeniu aktywności innych ośrodków nagrody zmusza zwierzęta do zmiany stylu życia. Zastrzyk leptyny sprawia. 2e obżarstwo przestaje być dla myszy atrakcyjnym zajęciem; tracą one apetyt i wolą zająć się innymi sprawami, które mogą dać im satysfakcję. W odróżnieniu od leptyny neuropeptyd Y (NPY), działając na podwzgórze, stymuluje głód i hamuje aktywność układu sympatycznego. Zakłada się, iż leptyna i neuropeptyd Y wspólnie tworzą układ sprawujący pieczę nad zużyciem energii zawartej w pokarmach oraz jej wydatkowaniem.

8.8.2.10. Wątroba

Wątroba (łac.: hepań to największy gruczoł ustroju, a zarazem największy narząd jamy brzusznej: u człowieka waży ok. 1,5-1,7 kg. Zbudowana jest z czterech płatów: prawego i lewego oraz czworobocznego i ogoniastego. Poza dokładniejszym opisem wątroby, przewidzianym na rozdn*ł o przewodzie pokarmowym, muszę podać, że gruczoł ten wytwarza i wydziela szereg substancji J>’ krążenia. Są to na przykład: angiotensynogen, trombopoetyna i przypominający insulinę aąrau* wzrostu (ang.: insulin-like growth factor, w skrócie: IGF). Angiotensynogen syntetyzowany j«' głównie w obrębie hepatocytów wątroby, juk również w mózgu, ścianie naczyń, nerkach, nad** czach i sercu. Jest to białko (alfa.-globulina) zbudowane z 453 aminokwasów. Angtotcmy*** pod działaniem reniny - przekształca się w inne polipeptydy. jak to op.sam, w ro/dz 8 - •

THOSI

jato**®

fcpKWW

inysepeki

jstaoórt

{rofckująo

sEEKtiaty

iyiń«taic2

** MO. B ^ehiczą »;***»•

śS

li