174 Janina Stankiewicz
Dodajmy, że przejawianie przez partnerów umiejętności radzenia z percepcją i emocjami sprzyja budowaniu osobistych i organizacyjnych związków, które mogą chronić „ego” stron procesu komunikowania się przed angażowaniem się w zbędne dyskusje, ułatwiać oddzielanie problemów merytorycznych od wzajemnych stosunków.
3.1. Przezwyciężanie barier
Możliwości pokonywania barier są różne w zależności od tego, czy dotyczą nadawcy czy odbiorcy. Nadawca winien zadbać: o precyzyjną, ekonomiczną w słowa wypowiedź, uciekając się nawet do koniecznych powtórzeń, o bogactwo i precyzję środków wyrazu, odwołując się ewentualnie do abstrakcyjnej formalizacji. Ponadto winien troszczyć się o umiejętne łączenie gestów i słów, by uczynić je „zbieżnymi środkami przekazu”, przejawiać respekt wobec informacji, udowadniać wiarygodność, dając pierwszeństwo faktom a nie opiniom. Winien także dbać o obiektywną postawę -wstrzymania się od sądów, poznawania siebie samego tak, aby móc: eliminować ewentualne uprzedzenia, umieć .znaleźć się w sytuacji drugiej osoby, zgodzić się na możliwość innej wizji tego samego problemu przez partnera. Nadawca winien także wyraźnie zdefiniować swoją rolę, którą chce odgrywać, określić cel, który zamierza osiągnąć oraz zidentyfikować osobistą sytuację.
Przezwyciężaniu barier w komunikowaniu się wydatnie mogą sprzyjać takie zachowania nadawcy, które skłaniają odbiorcę do słuchania oraz unikania tych, które skłaniają partnera do rezygnacji z odbioru wiadomości (Gibb 1961). Nadawca winien zatem demonstrować obiektywizm w porozumiewaniu się i unikać wartościowania wyrażanego przy pomocy mimiki twarzy, paralingwistyki czy doboru słów. Ma orientować się w omawianym problemie, winien go wspólnie z odbiorcą definiować i rozwiązywać. Ma rezygnować z zachowań sprawiających wrażenie, że chce sprawować kontrolę nad słuchaczem, np. kierownik wydaje polecenie w formie rozkazu i wspiera je groźbą bądź formułuje uwagi pod adresem pracownika. Pożądane są zatem spontaniczne zachowania partnerów procesu komunikowania się, unikanie przez nich podstępu czy manipulacji, traktowanych jako swo-