Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (186)

wyu 1933. ptwdr 1936) po (tom, wysi w Teitne Teletuji iją od komedii pomyłek i forteli miłosnych [Siofrr Archibald. wyil i pnwlf |ty po wielką metaforę (Mrówki, wysi 1936). od futurologiczne) fantastyki {Kochanek Mli Thompson, wyM. 1926) po sttyryc/nofolitycraą jruedę iBflKi-Om wytt. 1938. pdr 1966).

Podobnie jak w poezji, także i w dramacie, miłość jest głównym Km Pawlikowskie) i głównym prawem rządzącym w jej kwiecie. Podohar lrt)i w poezji, jest to miłow ukazy wana z pewnego konkretnego punl.ni widzm bohaterki dramatu mianowicie. Jej to właśnie szczęk* miłosne / prawo p zostaje utożsamione. Musza przed mm usypie niekochany mąż—poz«% na rozwód; małżeński obowiązek macierzyństwa, z coraz większą oieefa traktowany; wreszcie -babulylc" rodzinne, domagające się od młodej pnry.h obowiązek len wypełniła Ba. przed prawem tym winien ustąpić także i aa — stąd motyw cudownego odmłodzenia u Kochai\ku Mli Thonęm.

Wdzięk, lekkość. dowcip ..miłosnych komedii" Pawlikowskiej sprawiaj).u czytelnik czy widz łatwo godzi się na ich feministyczną stronniczość (mant żc - liberalna dla niewiernych żon - Pawlikowska bywa bardzo wrwidli niewiernych mężów. świadczy o tym Powrót mamy, wyM. 1935). Icti loterii tu tyle uroku..

Pawlikowska była lakże autorką dwóch komedii o pisarzach liter,trtitj iwyM. 1937) i Dewaluacji Klary (wytt. 1939) W drogiej i liki której tematem jest rywalizacja poetycka, znakomicie skonfrontowaliu<oh| dwie własne poetyki: jedną - nachyloną ku Skamandrowi. i drugą - nacfijN ku awangardzie. Wyższość pizyznając drogiej z nich.

Najlepszymi jej sztukami (obok. dziejących sic w lotniczym tratafe blmkó* tuebieikich) są jednak komedie metaforyczne: MM i iśt •Dtfw.

Należą joż one właściwie, podobnie jak Kochanek Sybilli Thtwptpr.km biegoni nu realistyczne komediopisantwo o tematyce współczesnej. Wad obydwie te sztuki zarówno apołog zwierzęcy, jak aJuzyjno-fantasiyczro uljn polityczna, tkwią silnie w konwencjach tradycyjnej komedii obytrajwf)

» Mrózkach przy tym wątek metaforyczny przeplata sic — z reabtfyczFt

W sztukach tych i osobistymi obsesjami poetki potączyb się bi.-“ szczęśliwie problematyki polityczna, stanowiąc jak gdyby ich pr/cdłuhw Toukamc społeczeństwo zorganizowane na kształt mrowi da i Uujmto dyktatura zostały (u przedstawione jako zwrócone, przede u szyldom, proo* wolności i .szczęściu kobiety Szczególnie trafną i dotkliwą satyn tyl* PaboDjwo. której tytułow i postać łączy U w sobie cechy ówzeayd dyktatorów — i spotęgowanego do rozmiarów monstrum - /nieiuwsdwwf 42*1 przez Pawlikowską „babsztyla"

Inhtitwb Jtfnor/rutkj ubtd wykofiłwtów sztuki Bebe Dfrt * Tatrę im Stondigo itolmic, I9M. obok tk) Wda»ł WyuxU •» Lnu ten* nf iytdnq

Oiodnesienu komediowego zwycięstwa nad Babq Dj*m bardzo dopo-p Pialiłowskicj freudyzm. Okrucieństwo i groteskowo*: dyktatorskiej I m pomysł i trucizną działającą jak narkotyk nie pozwalają zapon-a u poetka jedną ze swoich sztuk, niestety zagubioną iKmtt hm I p*A. 1929), napisab wspólnie ze Stanisławem łgiucym Witkiewiczem i liOKie — pasja zwrócona przeciw habskofci brzydkiej, niewydnoaej. dwjśebioncj, groteskowej — pozwalają przypomnieć o htmte. frrpw;-•KffrnJa. która ukazała się akurat w roku prapremiery Ihiby-D-m lada Paw iiiowskicj została wymierzona w hitleryzm przede wszystkim biu polskich sztuk antyhitlerowskich to ona włośnie. Batu-ikha, iipisaaj przez poetkę miłości i natuy. a me przez któregoś z piurzy feydpgfityftą — była satyrą najcelniejszą, ftzypadlowy fakt, Ze warszawska flfTOnwa odbyła się I września 1939 urósł» ten spcsdb di rangi tymMu ^ *tó« było lepiej daty tej wybrać...

423