4.1. Gospodarka turystyczna 47
S. Bosiacki natomiast w swoich publikacjach omawiane pojęcia stosuje zamiennie1.
R. Łazarek twierdzi z kolei, że dyskusja dotycząca pojęć gospodarka turystyczna i przemysł turystyczny jest bezprzedmiotowa i wywodzi się z nieporozumienia językowego12. Ze stanowiskiem takim można polemizować, gdyż dyskusja o zasadności używania pojęcia przemysł turystyczny od wielu lat prowadzona jest na forum międzynarodowym; świadczy leż o tym bogata literatura obcojęzyczna na ten temat13.
Obok pojęć gospodarka turystyczna i przemysł turystyczny na wymienienie zasługuje także termin biznes turystyczny, który należy utożsamiać z bezpośrednią gospodarką turystyczną - przedsiębiorstwami funkcjonującymi w obszarze branży typowo turystycznej.
Dokonując przeglądu opinii dotyczących zasadności użycia terminu przemysł turystyczny, warto przytoczyć zdanie N. Leipcra14. Stwierdził on, że wśród badaczy turystyki przeważa opinia, iż „turystyka nie jest przemysłem, lecz składa się z wielu przemysłów powiązanych ze sobą poprzez zaspokajanie potrzeb turystów”15. Potwierdza to m.in.
T. L. Davidson, podkreślając, że większość firm tradycyjnie postrzeganych jako związane z turystyką nie tworzy takich samych produktów i nie używa podobnych procesów technologicznych. W związku z tym uważa on, że pojęcie przemysłu turystycznego nie pokrywa się z tradycyjnymi przemysłami, definiowanymi przez standardowe klasyfikacje przemysłowe i nie może być porównywane z nimi pod względem logicznym i praktycznym1’. Inni autorzy dowodzą z kolei, że turystyka powinna być postrzegana jako przemysł, z własnymi prawami, ze względu na ekonomiczne znaczenie zjawiska. Poglądy takie prezentują m.in. R. Baretje i P.P. Defcrt17 oraz S. Smith18, według których ostatecznym warunkiem zaliczenia danej działalności do przemysłu turystycznego powinien być udział obrotów związanych z obsługą turystów w obrotach całej działalności gospodarczej.
N. Leiper natomiast, w przeciwieństwie do tych krańcowo różnych poglądów, twierdzi, że używanie terminu przemysł turystyczny jest uzasadnione i ważne, jeśli odnosi się do jednostek gospodarczych celowo podejmujących skoordynowaną działalność, mającą na celu obsługę turystów19. Zastosowanym przez niego kryterium klasyfikacji nie jest technologia, lecz kwestia zależności, organizacyjnego uzupełniania się i koordynacji
S. Bosiacki, Przemyśl turystyczny w Polsce - bariery i perspektywy rozwoju, w: Turystyka jako czynnik edukacji i rozwoju gospodarczego, Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań 1994, s. 104-109; S. Bosiacki, Możliwości rozwoju polskiej gospodarki na tle standardów europejskich, w: Turystyka i rekreacja jako czynnik integracji europejskiej, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań 1995, s. 131-134.
17 R. Łazarek, Ekonomika turystyki, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie, Warszawa 1999, s. 138.
13 W. Alejziak, Przemyśl..., op. cit., s. 41.
iJ N. Leiper, The Framework ofTourism. Towards a Definition of Tourism, Tourist and Tourist Industry, w: „Annals ofTourism Research” 1979, nr 6, s. 390-407.
15 Tamże, s. 405.
16 T.L. Davidson, What are Travel and Tourism: Are They Realy an Industry?, w: Global Tourism: The Next Decade, W.F. Theobald (red.), Butterworth-Heinemann, Oxford 1994, s. 20-26.
17 R. Barctjc, P.P. Defert, Aspects economiąues du tourisme, Berger-Levrault, Paris 1972.
ls S. Smith, Defining Tourism: A Supply Side View, w: „Annals of Tourism Research” 1988, nr 18, s. 312-348.
19 W. Alejziak, Przemyśl..., op. cit., s. 21.