Herold naczynia629

!/(• /• A Łt*&*f'i*t*

gS j    St¹

/, l    p*

n /•>»«mny kar*)

r

OT** MOpO ,n n*uko**vch

w*ma innych / fWIłtl

wmć kampute

M

| H komput < Czytelni <

min tnr. /

« do noty

wychjyo -retencji ■ teki Me

1. Klasyczny zabieg chirurgiczny.

Wskazanie: zwiększenie średnicy aorty ponad 5—6 cm.

Metoda: założenie protezy dakronowej (u chorego z tętniakiem aorty wstępującej dokonuje się również wymiany zastawki aorty).

Zabieg efektywny wiąże się z następującą śmiertelnością okolooperacyjną:

-    W razie tętniaka części wstępującej lub łuku aorty: do 5,0%.

-    W razie tętniaka aorty zstępującej: do 15%.

Zabieg chirurgiczny chorego z tętniakiem aorty zstępującej wiąże się z ryzykiem po-operacyjnego porażenia kończyn (do paraplegii włącznie) wynoszącym do 5%.

2. Rewaskularyzacja aorty metodą endowaskulamą (EVAR) z użyciem stentu:

Wskazanie: tętniak aorty zstępującej. Śmiertelność w okresie hospitalizacji wynosi do 10%. Ryzyko porażenia kończyn jest mniejsze niż w przypadku zabiegu chirurgicznego. Należy się jednak Uczyć z wystąpieniem późnych powikłań.

Rozwarstwienie ścian aorty [i7i.oj

Synonimy:

Tętniak rozwarstwiający aorty (AD), ostry zespół aortalny.

Definicja:

Jest to ostra, zagrażająca życiu choroba części piersiowej aorty. W odróżnieniu od prawdziwego tętniaka, w którym poszerzone są wszystkie warstwy ściany aorty, tętniak rozwarstwiający powstaje wskutek oderwania błony wewnętrznej od pozostałych warstw tętnicy głównej. Następstwem jest wytworzenie między rozerwanymi warstwami ściany aorty tzw. rzekomego światła, które może się poszerzać zarówno w kierunku dystalnym, jak i proksy-malnym.

► W zależności od umiejscowienia (klasyfikacja Stanford) wyróżnia się 2 typy tętniaka rozwarstwiającego aorty:

-    Proksymatny typ A występujący u 60% chorych:

zajmuje proksymałny obszar łuku i część wstępującą aorty.

-    Dystolny typ B występujący u 40% chorych: zajmuje dystalny obszar łuku i część zstępującą aorty.

► Klasyfikacja opierająca się na przesłankach patogenetycznych (European Task Force) wyróżnia 5 typów tętniaka rozwarstwiającego (tr.):

1.    Klasyczny tr.

2.    Krwiak śródścienny.

3.    Tr. ograniczony do jednego miejsca i tworzący w tym miejscu workowate poszerzenie.

4.    Tr. powstały wskutek pęknięcia blaszki miażdżycowej.

5.    Tr. pourazowy lub jatrogenny (po cewnikowaniu aorty).

Epidemiologia:

Częstość występowania ocenia się na 3/100000 osób/rok. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem (szczególnie po 50. iż.). Wyjątek stanowią chorzy z zespołem Marfana, u których szczyt zachorowań przypada na 30. rź.

Etiologia:

Czynnikami ryzyka rozwarstwienia ściany aorty są:

-    Nadciśnienie tętnicze (JOPA).

-    Zespół Marfana spowodowany defektem genu fibiylinyl, którego następstwem jest osłabienie struktury i czynności tkanki łącznej. Choroba dziedziczona jest genem auto-

somalnym w sposób dominujący. W obrazie klinicznym dominują nieprawidłowości w budowie kośćca: arachnodaktylia, nadmiernie długie kończyny. Stwierdza się nadmierną rozciągliwość stawów.

- Stan po wymianie zastawki lub chirurgicznej korekcji zwężenia cicśni aorty.

_ Zapalenie aorty (aortitis) o różnej etiologii (np. zespół Takayasu).

Bardzo silne (mogą być wędrujące) bóle klatki piersiowej o charakterze rozrywającym lub uciskającym.

iyp A powoduje bóle głównie zamostkowe, typ B — w okolicy lędźwiowej z promieniowaniem do jamy brzusznej. U chorego z tr. typu A można stwierdzić różnicę szybkości tętna i wielkości ciśnienia tętniczego pomiędzy obiema kończynami górnymi. Jeżeli choroba powikłana jest niedomykalnością zastawek aorty, słyszalny staje się szmer rozkurczowy.

powikłania:

pyp A; tamponada serca, niedomykalność zastawek aorty, rozszerzenie tr. na naczynia wieńcowe (—» zawał serca), wylew krwawy.

Typ B: krwiak opłucnej, krwawienie do śródpiersia lub do jamy otrzewnej, rozszerzenie tr. na tętnice nerkowe lub krezkowe (—» niewydolność nerek, zawał krezki).

Różnicowanie:

•    Zawał serca (który może być także powikłaniem tr.!) —> troponina 1 lub T, CK-MB.

•    Zator tętnicy płucnej —» pC>2, UKG, TK techniką spiralną.

Rozpoznanie:

Ustala się na podstawie obrazu klinicznego i badań obrazujących: UKG przezprzełykowej,

TK z podaniem środka cieniującego, NMR.

Leczenie:

1.    Zmniejszenie skurczowego ciśnienia tętniczego do wartości 100—110 mm Hg (np. za pomocą dożylnie podanego leku p-adręnolitycznegó) + leki przeciwbólowe.

2.    Zabieg chirurgiczny (założenie protezy naczyniowej: u chorego z typem A tr. — jak najszybciej, z typem B — w razie zagrażających powikłań), śmiertelność okołoopera-cyjna wynosi 5—30%.

3.    Implantacja stentu do aorty. Ten zabieg dotyczy tylko wybranych przypadków. Do tej pory brakuje informacji nt. odległych wyników tego rodzaju leczenia.

Rokowanie:

Dwa dni przeżywa tylko 50% nieleczonych chorych. Zaniechanie leczenia powoduje, że w ciągu 2 tygodni umiera 80% chorych (głównie z powodu pęknięcia aorty).

Zespół Raynauda (ZR) 117301

Definicja:

Pierwotny ZR (> 50%). Jest to występowanie napadowych, bolesnych skurczów naczyń powodujących niedokrwienie palców, trwających krócej niż 30 min Napady są wywoływane przez niską temperaturę lub napięcie emocjonalne.

Wtórny ZR (< 50%). Objawy są takie same jak u chorych z pierwotnym ZR. Zmiany mogą być asymetryczne. Najczęściej stwierdza się organiczne zmiany tętnic palców.

Przyczyną mogą być różne choroby podstawowa:

-    Choroby układowe tkanki łącznej (najczęściej sklerodemua 1 zespół Sharpa = mieszana choroba tkanki łącznej).

-    Zapalenia naczyn (szczególnie choroba Wmiwartcra-Buergera).

1043