zrzut ekranu 27

•C| Programy Miejsca System *)

O O O Kozielecki Józef - Koncepcje psychologiczne człowieka.pdf

Plik Edycja Widok Przejdź Pomoc

-Q- Poprzednia Następna

przedmiotów są możliwe, o ile cele są jasno sformułowane. Behawioryści nie zajmowali się osobowością- człowieka, lecz jego zachowaniem.

Psychoterapia zaś jest wynikiem myślenia o jednostce jako o istocie niedoskonałej, pełnej potężnych sił dynamicznych, które są sprzeczne i nieświadome. Celem tej metody jest udzielenie pomocy w uświadomieniu człowiekowi jego wewnętrznych konfliktów i rozwiązaniu ich. Twórcy psychoterapii przyjęli w stosunku do jednostki postawę kliniczną. Częściej widzieli w niej pacjenta niż samodzielny podmiot.

Psychoterapia, kcóra ma wiele odmian, zdobyła dużo większą popularność niż inżynieria behawiorystyczna. Powstaje pytanie, czy jest ona skuteczna, czy daje lepsze wyniki niż inne metody modyfikacji osobowości i zachowania. Dotychczas niezmiernie mało wiemy o efektywności terapii psychoanalitycznej czy humanistycznej. Bohdan Zawadzki napisał, że „psychoterapia znajduje się obecnie w tym kłopotliwym położeniu, iż dotychczas nie ma niezbitego naukowego dowodu, że jest w ogóle skuteczna”²⁷. Słowa te nie straciły na aktualności. Brzmi to niezbyt pocieszająco. Otóż w okresie rewolucji naukowo-technicznej i rozwoju racjonalnego myślenia stosuje się narzędzia modyfikacji osobowości, które nie są zweryfikowane, które ponadto opierają się na wątpliwych podstawach naukowych. Zwolennicy psychoterapii często zdają sobie z tego sprawę. Pocieszają się jednak myślą, że psychoterapia nigdy nie zaszkodzi pacjentowi, że nawet najbardziej wątpliwe narzędzie psychologiczne jest lepsze niż bezczynne oczekiwanie na metody doskonałe.

W ostatnich latach pojawiło się kilka prób unaukowienia psychoterapii. Jedną z nich podjęli R. Belłman i Ch. P. Smith. Badacze ci zastosowali w procesie terapeutycznym nowoczesną teorię decyzji, która jest potężnym narzędziem opisu zachowania²⁸.

²⁷    B. Zawadzki, op. cic.

²⁸    R. Bcllman, Ch. P. Smith, Simulation in fnemun systems: Decision making in psychotherapy, New York 1973. W książce tej autorzy zajmują się teorią psychoterapii jako procesem decyzyjnym, nic zaś praktyką psychoterapeutyczną Fakt ten może rozczarować praktyków. Należy jednak pamiętać, że bez dobrej teorii nie można mówić o skutecznym oddziaływaniu na człowieka. Nawet w psychoterapii.

146

: . p* Pobrane - P	rzeglądark... © Facebook - Mozilla Fir... H Aleksander Radwański 0 Pobi<

Rozpatrują oni psychoterapię jako sekwencję decyzji podejmowanych przez terapeutę. Musi on stwierdzić, czy warto podjąć się leczenia danego pacjenta; jeśli tak,’ to jakie procedury są najbardziej skuteczne, kiedy zakończyć terapię itd. Skoro psychoterapia jest ciągiem decyzji, to można ją rozpatrywać w kategoriach użyteczności, prawdopodobieństwa osiągnię-da celów i ryzyka. Takie podejście pozwala zracjonalizować psychoterapię, wpłynąć na to, iż sztuka stanie się nauką.

Psychoterapia może w przyszłości pełnić ważną rolę w modyfikacji osobowości. Jednak będzie ona zawsze tylko jedną z wielu metod zmiany człowieka, ale nigdy - metodą jedyną. W każdym razie nie zastąpi systematycznego wychowania.