Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego www.ekologiasztuka.pl/tliink.tank.feministvcznv swego potencjału. Z punktu widzenia polityki istnienie dwu grup o odrębnych, lecz komplementarnych usposobieniach i różnym stopniu aktywności ma znaczenie drugorzędne; o wiele ważniejsze jest to, że obie grupy reprezentują różny status wobec podziału władzy. Pod względem siły oddziaływania patriarchat jest ideologią panującą, która nie ma sobie równych; prawdopodobnie nie istnieje żaden inny system, który sprawowałby tak daleko posuniętą kontrolę nad jednostkami.
Główną instytucją patriarchatu jest rodzina, odzwierciedlająca społeczeństwo i zarazem spajająca ze społeczeństwem. Poprzez pośredniczenie między jednostką a całością struktury społecznej zapewnia ład i nadzór tam, gdzie nie wystarcza autorytet polityczny21 czy jakikolwiek inny. Jako podstawowe narzędzie i podwalina patriarchatu rodzina wraz ze swymi funkcjami ma charakter prototypowy. Reprezentując społeczeństwo, nie tylko nakłania swych członków do przystosowania się i uległości, ale stanowi też składnik rządu patriarchalne-go. który podporządkowuje sobie obywateli poprzez głowy rodzin. Nawet w tych społeczeństwach, gdzie przyznano kobietom oficjalne prawa obywatelskie, steruje się nimi niemal wyłącznie poprzez rodzinę, a ich formalne stosunki z państwem są znikome lub zgoła żadne.22
Ponieważ współdziałanie takie jest konieczne — w przeciwnym razie system może runąć — losy trzech patriarchalnych instytucji, t j. rodziny, społeczeństwa i państwa są ściśle ze sobą sprzężone. Na ogół prowadzi to do
21 Skorzystałam tu ze zwięzłej, treściwej analizy W. J. Goode: The Family, Englewood Cliffs, New Jersey, 1964.
22 Rodzina, społeczeństwo i państwo są jednostkami odrębnymi, choć ściśle ze sobą sprzężonymi (rola kobiet zimniej sza się w miarę przechodzenia ina wyższe szczeble). Ponieważ każda z tych trzech kategorii istnieje w obrębie patriarchatu (lub przynajmniej jego wpływów), skoncentrowałam się raczej na podobieństwach niż różnicach.
Teresa Holówka, red. Nikt nie rodzi się kobietą. 1982
70