3784494787

Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego www.ekologiasztuka.pl/tliink.tank.feministvcznv z tym w swej pracy używać będę słowa «płeć» w odniesieniu do czynników biologicznych, które przesądzają o tym, czy ktoś jest osobnikiem płci męskiej, czy żeńskiej; określenie «płciowy» mieć będzie konotacje fizjologiczne i anatomiczne. Oczywiście pomijam w ten sposób ogromną sferę zachowań, odczuć, myśli i fantazji, które wiążą się z płcią, ale nie mają charakteru przede wszystkim biologicznego. Dla części takich zjawisk psychologicznych stosowany będzie termin «rodzaj» [w oryginale gender]: można mówić o płci męskiej lub żeńskiej, ale można również mówić o «rodzaju» żeńskim lub męskim, niekoniecznie sugerując cokolwiek na temat anatomii i fizjologii. W rozumieniu potocznym płeć i «rodzaj» zdają się nierozerwalnie splatać, moja rozprawa natomiast bronić będzie stanowiska, że obie sfery nie są ze sobą jednoznacznie związane i mogą być od siebie niezależne".¹²

W kalifornijskich badaniach nad przypadkami zaburzeń w rozwoju genitaliów i błędnego określania płci w momencie urodzenia stwierdzono, że o wiele łatwiej jest operacyjnie przekształcić płeć osoby, której biologiczna tożsamość okazała się w okresie dojrzewania sprzeczna z pierwotnym orzeczeniem, niż odrobić całe lata kształtowania w niej kobiecego charakteru, sposobu poruszania się, samoświadomości, osobowości i zainteresowań. Wszystko wskazuje na to, że identyfikacja z własną płcią („Jestem dziewczynką", „Jestem chłopcem") jest podstawową identyfikacją ludzką — pierwszą, najtrwalszą i najdalej sięgającą. Stoller podkreśla w innym miejscu, że płeć jest kategorią biologiczną, rodzaj natomiast psychologiczną, a więc kulturową: „«rodzaj» ma konotacje raczej psychologiczne i kulturowe niż biologiczne (...) może być on całkiem niezależny od płci¹³, a nawet sprzeczny z fizjologią: "...choć genitalia (penis, jądra i moszna) wpływają na poczucie męskości, żadne z nich oddzielnie ani wszystkie razem nie przesądzają sprawy. Wobec braku rozstrzygających danych muszę zgodzić się z Moneyem i Hampsonami, którzy w swych studiach nad hermafrodytami doszli do wniosku, iż rolę męską bądź żeńską

¹² R. J. Stoller: Sex and Gender, N. York, 1968, przedmowa, s. VIII—IX.

¹³ Tamże, s. 9.

Teresa Hołówka, red. Nikt nie rodzi się kobietą. 1982