3784494776

Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego www.ekologiasztuka.pl/tliink.tank.feministvcznv bastionem własności i tradycyjnych interesów. Małżeństwo to alians finansowy, a każde gospodarstwo domowe to jednostka ekonomiczna zbliżona do korporacji. Jak powiedział jeden z badaczy, „rodzina jest kamieniem węgielnym systemu stratyfikacji, mechanizmem społecznym, bez którego system ten nie mógłby się utrzymać".³³

Orientację co do kastowego statusu kobiet w patriarchacie najłatwiej stracić tam, gdzie w grę wchodzą czynniki klasowe. Płeć bowiem funkcjonuje czasem w tej sferze w sposób zwodniczy. W społeczeństwach, w których status uzależniony jest od położenia ekonomicznego, socjalnego i edukacyjnego, niektóre kobiety zdają się mieć większy prestiż niż mężczyźni. Ale są to tylko pozory, co łatwo dostrzec przez analogię: czarny lekarz czy prawnik ma lepszą pozycję niż biedny, biały dzierżawca. Jednakże świadomość własnej rasy — przynależności do kasty — przekonuje białego, że w gruncie rzeczy stoi wyżej w hierarchii, czarnemu zaś zatruwa myśli, choćby osiągnął poważny sukces materialny. W podobny sposób kierowca ciężarówki czy rzeźnik ma zawsze w odwodzie własną „męskość", a jeśli zostanie dotknięty i w tej ostatniej próżności, może chwycić się metod bardziej gwałtownych. Literatura ostatnich trzydziestu lat roi się od przykładów sytuacji, gdy samczość odnosi tryumf nad społecznym statusem mądrych i wykształconych kobiet: incydenty życia codziennego (znęcanie się, obelżywe lub obsceniczne uwagi to inny sposób zdobywania psychologicznej przewagi. W obu typach kompensacji więcej jest pobożnych życzeń niż rzeczywistości, gdyż podziały klasowe są impregnowane na wrogość jednostek. Skoro stratyfikacja społeczna okazuje się niewzruszona, akcentuje się istnienie hierarchii płciowej i mobilizuje jej przejawy po to, by skutecznie „ukarać" kobiety.

Obyczaje klasowe czy etniczne w patriarchacie zależą na ogół od tego, na ile otwarcie manifestuje się i na ile krzykliwie głosi się powszechną etykę męskiej supremacji. Stykamy się tu z czymś paradoksalnym: w niższych warstwach społecznych mężczyzna bardziej opiera swój autorytet wyłącznie na płci, ale jednocześnie jest często zmuszony dzielić władzę z ekonomicznie produktywną

³³ Goode, op. cit., s. 80

Teresa Hołówka, red. Nikt nie rodzi się kobietą. 1982