3784494778

Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego www.ekologiasztuka.pl/tliink.tank.feministvcznv nałożył na nią rygorystyczny trening zakazów. Miłość romantyczna przysłania 'wreszcie twardą rzeczywistość żeńskiego statusu i jarzmo zależności ekonomicznej. Galanteria męska w klasie średniej uległa obecnie degeneracji i przybrała formę męczącego rytuału, który dość nieudolnie maskuje faktyczny stan rzeczy.

W patriarchacie napotykamy czasem sprzeczności wynikające po prostu z odmiennych stylów życia. David Riesman spostrzegł, iż asymilacji klasy robotniczej do klasy średniej towarzyszy przejęcie robotniczych obyczajów i nastawień płciowych. Rażący męski szowinizm, który dotąd był domeną nizin społecznych i imigrantów (wraz z całą otoczką manier, gestów i zachowań) został wchłonięty przez niektórych intelektualistów, obdarzony splendorem i obwołany ważnym elementem nowego, modnego sposobu bycia. Ów robotniczy ideał „szorstkiej męskości" (a mówiąc ściślej, jego literacka wersja, sfabrykowana przez klasę średnią) stał się w naszych czasach zjawiskiem na tyle dominującym, że niewiele brakuje do całkowitego wyparcia bardziej dyskretnego, „dżentelmeńskiego” wzorca z przeszłości.³⁷

Czynnik klasowy w patriarchacie powoduje przede wszystkim wzajemne antagonizowanie kobiet: niegdyś był to konflikt ladacznicy z matroną, dziś mamy do czynienia z konfliktem pomiędzy kobietą pracującą zawodowo a panią domu. Pierwsza zazdrości drugiej poczucia .bezpieczeństwa" i prestiżu, tamta (natomiast wzdycha ze swej klateczki szacowności do czegoś, co zdaje się jej wolnością, przygodą i kontaktem z szerokim światem. Dzięki licznym przywilejom podwójnego standardu mężczyzna partycypuje w obu sferach, a jego szersze możliwości społeczne i wyższe zasoby ekonomiczne pozwalają na wygrywanie jednej kobiety przeciwko drugiej jako rywalki. Warto przy okazji zauważyć, że kobiety nie stanowią grupy jednolitej pod względem statusu: pewien podział narzuca nie tylko cnota, lecz również uroda i wiek.

Być może nasuwałby się ostatecznie wniosek, że kobiety nie mieszczą się w zwykłej stratyfikacji społecznej patriarchatu; w jakiejkolwiek klasie by się urodziły, do jakiejkolwiek klasy by aspirowały poprzez wykształcanie, wchodzą z

³⁷ Można tu wymienić twórczość Mailera, Millera i Lawrence'a (...)

Teresa Holówka. red. Nikt nie rodzi się kobietą. 1982

76