Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego www.ekologiasztuka.pl/tliink.tank.feministvcznv byłoby z góry wykluczone. Trzeba jednak przyznać, że ujęcie takie znacznie odbiegałoby od polityki, jaką znamy i na jakiej musimy się tu skoncentrować,
Poniższy esej — coś w rodzaju „uwag o teorii patriarchatu" — ma wykazać, że płeć jest statusem o implikacjach politycznych. Jak każda próba pionierska, okaże się z konieczności niedoskonały i doraźny. Ponieważ jego intencją jest całościowy opis, przedstawione w nim tezy będą bardzo ogólne, wyjątki zostaną pominięte, a zakresy podrozdziałów, ustalone do pewnego stopnia arbitralnie, mogą się ze sobą krzyżować.
Będziemy tu operować terminem „polityka” w odniesieniu do płci, ponieważ nadzwyczaj trafnie charakteryzuje rzeczywistą naturę stosunku mężczyzn do kobiet (zarówno historycznie, jak i współcześnie). Szczęśliwym zbiegiem okoliczności, a może całkiem nieprzypadkowo, jesteśmy dziś świadkami rozwoju filozofii i psychologii władzy, w której wykracza się poza prostą aparaturę pojęciową tradycyjnej, formalnie pojmowanej polityki. Niewykluczone więc, że jest wręcz nakazem chwili, byśmy spróbowali nakreślić teorię polityki, która potraktuje relacje związane z panowaniem w kategoriach mniej konwencjonalnych niż te, do jakich dotąd przywykliśmy.1 Toteż bez większych skrupułów upatrywać będę owych relacji w kontaktach indywidualnych oraz w interakcjach pomiędzy członkami takich spoistych, wyraźnie zarysowanych grup społecznych, jak rasy, klasy, kasty i płci. Pozycja pewnych grup jest dlatego właśnie tak niezmienna, a zniewolenie tak permanentne, iż brak im reprezentacji w wielu uznanych strukturach politycznych.
Pod wpływem ostatnich wydarzeń w Ameryce uświadomiliśmy sobie wreszcie, iż relacje rasowe są w swej istocie relacjami politycznymi, opartymi na panowaniu jednej zbiorowości, wyznaczonej przez urodzenie, nad inną zbiorowością, również zdeterminowaną biologicznie. Władza z tytułu urodzenia szybko obecnie zanika, trwa jednak wciąż starożytny i uniwersalny
59
Wiele zawdzięczam The Psychology of Power R. V. Samsona, zwłaszcza błyskotliwym uwagom o związku między strukturą władzy a rodziną oraz dokonanej tam analizie korumpowania podstawowych relacji międzyludzkich.
Teresa Hołówka, red. Nikt nie rodzi się kobietą. 1982