2283021390

SPRAWOZDANIA

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XLVIII, Z. 1, 1976

MICHAŁ STALSKI

Na marginesie książki L. H. Klassena i J. H. P. Paelincka ¹

Comments on the book of L. H. Klassen and J. H. P. Paelinck

Zarys treści. Autor omawia główne tezy wysunięte przez L. H. Klassena i J. H. P. Paelincka, a odnoszące się 1° do celów, treści i ośrodków konstruowania planów społeczno-ekonomicznych i planów przestrzennych, 2° do dróg zmierzających do integracji tych dwóch warsztatów planistycznych. Sprawozdanie zawiera też komentarze związane z tezami i propozycjami autorów książki, podporządkowane pytaniu czy integracja procesów wzrostu i rozwoju jest możliwa pomiędzy różnymi szczeblami podejmowania decyzji.

Książka stanowi w zasadzie omówienie niedoskonałości planowania jako takiego i analizę przyczyn tego stanu rzeczy. Autorzy stoją na stanowisku, iż istnieje wieloprzedmiotowe planowanie i że dostrzega się branżystów-planistów dążących do osiągnięcia zróżnicowanych celów w prowadzonej przez nich dziedzinie, ale budowa każdego planu i każde działanie planistyczne jest podporządkowane nakazowi, konieczności niejako — to jest kierowaniu spontanicznymi procesami rozwoju. W zasadzie zintegrowane planowanie procesów rozwoju mogłoby stać się tym planem głównym, będącym kręgosłupem każdej działalności planistycznej. Ale tak nie jest i co więcej nie ma szans na to, aby zalecane remedium okazało się skuteczne. Dlaczego? Otóż na to pytanie autorzy dają wiele szczegółowych odpowiedzi w konsekwentnie usystematyzowanym materiale analitycznym. Wstęp i 2 pierwsze podrozdziały rozdziału noszącego tytuł Brak integracji pomiędzy planowaniem ekonomicznym i przestrzennym dostarczają obrazu całkowitej dezintegracji, żeby nie powiedzieć chaosu warsztatowego, terminologicznego i treściowego w różnych działowo-przedmiotowych pracowniach planistycznych. Autorzy dochodzą do wniosku, iż porządkując tę stajnię Augiasza należy wyłonić jakieś główne grupy planów przedmiotowo-działowych. Stosując kryterium treści celów, wyodrębniają warsztaty planistyczne: ekonomiczny, przestrzenny, społeczny i ochronny środowiska (str. 6 i 7).

Znajdujemy tu stwierdzenie, iż „...planowanie społeczne jest konieczne, jeżeli różne grupy socjalne nie mają się stać ofiarą procesów wzrostu”. (—) „...planowanie ochrony środowiska stało się niezbędne, aby jakoś ratować obecny stan rzeczy wynikły z masowej i produkcji i konsumpcji”.

Na następnych stronicach tego samego rozdziału znajdujemy stwierdzenie, iż planowanie kompleksowe nie istnieje. Jest ono pojęciem, któ-

1

L. H. Klassen i J. H. P. Paelinck. Integration oj socio-economic and physical planning. Report prepared jor the United Nations Centre for Housing, Building and Planning for Expert Group Meeting Sept. 9—14. 1973. N. Y. Rotterdam University Press, 1974, s. 69. Wstęp, 6 rozdziałów, Podsumowanie, Literatura.