plik


ÿþPODRÓÚ NA WYSP¢ pracy przypuszczajà, Ýe w tych przypadkach Epicentrum wiadomoÊci wspominana podróÝ prowadzi na wysp´, tzn. Zastanawiajàc si´ nad klinicznym obrazem w powstawaniu uczucia nag"ej potrzeby odda- PRZEWIDYWANIE przemawia za zapoczàtkowaniem napadu ogniskowego napadu padaczkowego, moÝemy nia moczu zasadniczà rol´ odgrywa w"aÊnie PRZYSZ¸OÂCI przez wy"adowanie wychodzàce ze skroni lub odbyç krótkà podróÝ, której celem b´dzie do- wyspa. U dwóch pacjentów w czasie Êródna- teÝ za istnieniem kilku ognisk padaczkowych. tarcie do konkretnego punktu na topograficznej padowego badania SPECT obserwowano W leczeniu padacz- Drugim czynnikiem rokowniczym, lecz mapie oÊrodków w mózgu, do miejsca, z które- wzmoÝonà perfuzj´ w obr´bie zakr´tu skro- ki p"ata czo"owego chi- o pozytywnym znaczeniu, okaza"a si´ obec- go wychodzi pobudzenie. Zarówno to, co wi- niowego górnego, zawierajàcego kor´ wyspy. rurdzy majà sporo do noÊç zmiany w obr´bie p"ata czo"owego dzimy, jak i wszystko to, co chory odczuwa powiedzenia, gdyÝ bioràc pod uwag´ cz´- stwierdzana w badaniach obrazowych. Oko"o przed napadem i w czasie jego trwania jest dla Wyst´powanie zg"aszanej przez chorego stoÊç tego rodzaju interwencji, operacje p"ata 72% chorych z takà zmianà w badaniu TK lub nas wskazówkà w tej podróÝy. Objawem nag"ej potrzeby oddania moczu na po- czo"owego sà na drugim miejscu po najcz´- RM mia"o pe"ne szanse na dobre rokowanie o wartoÊci lokalizacyjnej oraz wskazujàcym na czàtku napadu cz´Êciowego posiada Êciej operowanym z powodu padaczki p"acie pooperacyjne i tylko 40% chorych, u których lateralizacj´ ogniska sà np. typowe dla lokali- wartoÊç objawu lateralizujàcego i wska- skroniowym. Wyniki operacji p"ata czo"owego badania te by"y prawid"owe. zacji skroniowej wymioty w czasie napadu. zuje na lokalizacj´ ogniska, w p"acie sà jednak nieco gorsze, a rokowanie mniej Jedynym, zdaniem autorów, czynnikiem Autorzy artyku"u w jednym z numerów skroniowym pó"kuli nie dominujàcej. korzystne. Dlaczego tak si´ dzieje? pooperacyjnym pozwalajàcym przewidzieç Neurology (2000; 55: 432-434) opisujà inny te- P"aty czo"owe majà wi´ksze rozmiary, odleg"e rokowanie by" stopie’ kontroli napa- go rodzaju objaw pe"niàcy rol´ znaku lokaliza- zlokalizowane w nich zmiany odpowiedzialne dów w pierwszym roku po zabiegu. Niemal cyjnego. Przedstawiajà grup´ 6 chorych (wiek: G¸OS W SPRAWACH SERCOWYCH za powstawanie napadów bywajà cz´sto roz- u wszystkich pacjentów, u których napady nie 14-61 lat) z typowymi napadami z p"ata skro- leg"e, manifestacja kliniczna napadów moÝe wyst´powa"y w tym czasie, sytuacja taka niowego. Wszyscy pacjenci tuÝ przed poczàt- Istnieje tajemny zwiàzek mi´dzy napadem byç niecharakterystyczna i wreszcie zapis utrzymywa"a si´ w nast´pnych latach. Nato- kiem napadu odczuwali i wyraÝali silnà potrze- padaczkowym a cz´stoÊcià pracy serca. ONA eeg rejestrowany elektrodami powierzchnio- miast tylko u 25% chorych z gorszà kontrolà b´ oddania moczu. Stanowi"o to sk"adowà cz´sto zmienia si´, gdy pojawia si´ ON i cza- wymi cz´sto jest bez zmian. Cechy te przesà- napadów w pierwszym roku po operacji, aury, która obejmowa"a takÝe uczucie Êciska- sem pozostaje zmieniona jeszcze przez jakiÊ dzajà o trudnym charakterze padaczki p"ata dalsze rokowanie poprawi"o si´. nia w gardle, nudnoÊci, dyskomfort w jamie czas po jego znikni´ciu. Taki zwiàzek moÝe byç czo"owego, trudnym zarówno w procesie dia- brzusznej i wraÝenie przykrego zapachu. Dwie jednak niebezpieczny. gnozowania, jak i leczenia. osoby po napadzie nie pami´ta"y swojej aury. Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia wy- Warto pami´taç, Ýe chorzy z rozpozna- Na przestrzeni kilku lat w stanie Minneso- Zwiàzana z napadem skroniowym nag"a st´pujà dosyç cz´sto u chorych z padaczkà niem padaczki p"ata czo"owego majàcy ta operacji usuni´cia ogniska w p"acie czo"o- potrzeba oddania moczu jest zdaniem auto- w zwiàzku z napadami. Ameryka’scy specjali- drgawki goràczkowe w wywiadzie oraz ci, wym poddano 68 chorych. Podj´to takÝe rów rzadkim objawem, ale wskazuje na lokali- Êci postanowili przyjrzeç si´ bliÝej takim sytu- u których w badaniach TK lub RM nie prób´ oceny rokowania pooperacyjnego zacj´ ogniska zapoczàtkowujàcego napad acjom (Epilepsia 41(5):542-548, 2000). Grupie stwierdzono obecnoÊci zmiany w p"acie i okreÊlenia czynników pozwalajàcych je prze- w p"acie skroniowym pó"kuli nie dominujàcej. 43 chorych w wieku 14-55 lat, z padaczkà cz´- czo"owym, majà gorsze rokowanie po- widzieç. (Epilepsia, 41 (7): 843-849, 2000) NaleÝy jà odróÝniaç od zjawiska nietrzymania Êciowà wykonano badanie video eeg z równo- operacyjne. W ocenianej grupie chorych najcz´stszà moczu w czasie napadu toniczno-klonicznego czesnà ocenà ekg. Zarejestrowano 51 napa- Bardzo dobre rokowanie odleg"e moÝna etiologià padaczki by"a etiologia pourazowa. lub oddania moczu w przebiegu napadu cz´- dów klinicznych, o Êrednim czasie trwania zaÊ przewidywaç u tych pacjentów ope- Oko"o 80% osób doÊwiadcza"o przynajmniej Êciowego prostego. Niedawne badania wyko- 123 sek., z których 35 by"o napadami cz´Êcio- rowanych, u których napady nie wyst´- jednego napadu w tygodniu w czasie przed rzystujàce techniki PET wskazujà, Ýe za wymi z"oÝonymi, a pozosta"e mia"y postaç wtór- pujà w pierwszym roku obserwacji po operacjà, a 15% mia"o w wywiadzie stan pa- oÊrodkowà kontrol´ pracy p´cherza moczo- nie uogólnionych toniczno-klonicznych. Zapis zabiegu. daczkowy. Czas trwania choroby do momen- wego odpowiada prawa pó"kula. Autorzy ekg przed napadem padaczkowym by" niepra- tu operacji w wi´kszoÊci przypadków by" d"u- wid"owy tylko u 3 chorych, u których rejestrowa- gi i wynosi" Êrednio 14 lat, a Êredni wiek no przedwczesne pobudzeniach z przedsion- operowanych  30 lat. Na podstawie wykorzy- ków. Ocena zapisu ekg podczas napadu stanych technik neuroobrazowania obecnoÊç padaczkowego i po jego zako’czeniu wykaza- róÝnego typu zmian w p"atach czo"owych wy- "a, Ýe u 30 pacjentów (70%) wyst´powa" przy- kazano u 62% chorych. W zapisach eeg nato- najmniej jeden rodzaj zmiany w zapisie ekg lub miast obecnoÊç wy"adowa’ w obr´bie opero- tachykardia zatokowa. Najcz´stszymi zmiana- wanego póêniej p"ata czo"owego stwierdzano mi by"y: przedwczesne pobudzenia nadkomo- jedynie u jednej czwartej chorych, u pozosta- rowe oraz arytmia zatokowa, do rzadszych na- "ej po"owy rejestrowano wy"adowania zlokali- leÝa"y: uniesienie odcinka ST, asystolia, zowane obustronnie lub uogólnione i w jednej migotanie przedsionków czy tachykardia nad- czwartej przypadków w zapisie eeg w ogóle komorowa. JeÊli zaburzenia te wyst´powa"y nie stwierdzono wy"adowa’. Tak by"o przed takÝe po napadzie, to by"y obecne przez przy- operacjà. najmniej 3 minuty. Okaza"o si´ nast´pnie, Ýe Pooperacyjna ocena sytuacji chorych najwaÝniejszy by" czas trwania i rodzaj napadu. obejmowa"a wykonanie bada’ obrazowych Zaburzenia rytmu i przewodzenia w sercu wy- OUN, bada’ eeg oraz ocen´ neuropsycholo- st´powa"y cz´Êciej u chorych majàcych d"uÝej gicznà. Za dobry wynik leczenia uznano przy- trwajàce napady padaczkowe lub napady wtór- padki, kiedy chorzy przestali mieç napady lub nie uogólnione toniczno-kloniczne. U podstaw mieli jedynie nieliczne nie utrudniajàce im pra- wp"ywu napadu padaczkowego na prac´ serca cy czy prowadzenia samochodu, np. krótkie moÝe leÝeç zwi´kszenie iloÊci kràÝàcych we napady cz´Êciowe lub rzadkie napady w cza- krwi katecholamin lub bezpoÊrednie pobudze- sie snu nocnego. nie autonomicznych oÊrodków kontrolujàcych Bardzo dobry wynik operacji osiàgni´to prac´ serca. Skoro zaburzenia rytmu mogà u ponad po"owy chorych (60%). Wyodr´b- utrzymywaç si´ takÝe po napadzie przez kilka niono dwa czynniki z wywiadu majàce minut, to szczególnie niebezpieczne mog"yby wp"yw na rokowanie pooperacyjne. Czynni- okazaç si´ napady gromadne, nasilajàc jeszcze kiem pogarszajàcym to rokowanie by"o wy- bardziej zaburzenia pracy serca. st´powanie drgawek goràczkowych w dzie- Zaburzenia pracy serca i przewodzenia ci’stwie. U Ýadnego chorego z takim wyst´pujà cz´sto w czasie napadów wywiadem wynik operacji nie okaza" si´ do- u chorych z padaczkà, szczególnie, jeÊli bry, natomiast w grupie chorych bez drga- chory ma napady d"ugo trwajàce, bàdê wek goràczkowych w przesz"oÊci, dobry wy- teÝ wtórnie uogólnione. Wykonywanie re- nik osiàgni´to u 63%. PoniewaÝ drgawki jestracji ekg równoczeÊnie z zapisem eeg goràczkowe wydajà si´ byç niekiedy zwià- pacjenta zwi´kszy"oby szanse wykrycia zane z padaczkà p"ata skroniowego, moÝna takich zaburze’ i umoÝliwi"oby dalszà przypuszczaç, Ýe wÊród chorych z padaczkà diagnostyk´ kardiologicznà. czo"owà informacja o ich wyst´powaniu Wydawca: Sanofi-Synthelabo Sp. z o.o. Redakcja: Redaguje zespó" Adres redakcji: Gazeta o padaczce, Sanofi-Synthelabo Sp. z o.o. 02-672 W-wa, ul. Domaniewska 41, tel. (0-22) 606 03 80, fax (0-22) 606 03 94 ISSN 1509 - 4782 G A Z E T A Rozwiàzywanie problemów w codziennej praktyce Nr 7 o padaczce stycze’ / luty 2001 Szanowni Pa’stwo! Internet coraz cz´Êciej zaczyna zajmowaç waÝne miejsce w Ýyciu wielu osób, zarówno zawo- moÝna mi´dzy innymi przypomnieç sobie tematy, o których pisali w ubieg"orocznych numerach dowym, jak i prywatnym. Pami´tajàc o tym, firma Sanofi-Synthelabo postanowi"a takÝe zaist-  Gazety o padaczce zaproszeni specjaliÊci. OczywiÊcie, wraz z up"ywem czasu prezentowane nieç w sieci, tworzàc strony poÊwi´cone zagadnieniu padaczki. Zamieszczone na nich informacje strony stanà si´ bogatsze. Wszystkich zaciekawionych tym, jak wyglàdajà one w obecnym kszta"- skierowane b´dà zarówno do grona specjalistów, jak i do pacjentów. Zaglàdajàc na nie b´dzie cie, goràco zapraszamy na strony pod adresem internetowym www.padaczka.net. Okres dojrzewania nieregularnych miesiàczek oraz obecnoÊci klinicz- JOANNA J¢DRZEJCZAK Dojrzewanie jest okresem gwa"townego i dra- nych i biochemicznych cech hyperandrogenizmu. matycznego wzrostu i zmian hormonalnych oraz Natomiast terminem wielotorbielowatych (policy- przemian psychologicznych i spo"ecznych. Jest stycznych) jajników okreÊla si´ zmiany morfolo- teÝ okresem mogàcym sprzyjaç wyst´powaniu na- giczne jajników, które wyst´pujà u ponad 20% ko- Kobieta padów padaczkowych. Wiadomo, Ýe pewne typy biet w ogólnej populacji (DUNCAN, 1999). padaczek, np. pierwotnie uogólnione padaczki fo- U wi´kszoÊci kobiet policystyczne jajniki jako  zna- togenne i m"odzie’cza padaczka miokloniczna, lezisko ultrasonograficzne ma charakter bezobja- i padaczka w"aÊnie w tym okresie najcz´Êciej si´ ujawniajà. wowy. Cz´Êç autorów uwaÝa, Ýe zespó" ten rozwi- Kobieta chora na padaczk´ w ciàgu ca"ego Zwiàzek ten moÝe odgrywaç znaczàcà rol´ w patofi- Na podstawie szeregu bada’ moÝna stwier- ja si´ w okresie przedpokwitaniowym oraz Ýe swojego Ýycia styka si´ z szeregiem problemów zjologii padaczki, wyst´powaniu napadów czy wresz- dziç, Ýe u kobiet, u których padaczka ma zwiàzek wi´kszoÊç obserwowanych zmian metabolicznych specyficznych dla swojej p"ci, takich jak: okres cie hormonalnej terapii (KLEIN i HERZOG, 1998). z miesiàczkà, poczàtek napadów najprawdopo- zwiàzana jest z czynnikami genetycznymi i Êrodo- dojrzewania, p"odnoÊç, zagadnienie antykon- Pierwszym, który to zauwaÝy", by" GOWERS (1885). dobniej zwiàzany by" z okresem dojrzewania wiskowymi. Niektóre badania sugerujà zwiàzek cepcji, okres ciàÝy, menopauza. Stwierdzi" on cz´stsze wyst´powanie nowych pada- (ZIMMERMAN i wsp. 1973). ROÊCISZEWSKA (1987) pomi´dzy niektórymi lpp a wyst´powaniem zespo- Od dawna znany jest zwiàzek pomi´dzy Ýe’ski- czek pomi´dzy 10. a 20. rokiem Ýycia, co wed"ug nie- opisa"a grup´ kobiet z poczàtkiem padaczki "u wielotorbielowatych (policystycznych) jajników mi hormonami p"ciowymi a poziomem drgawkowym. go wynika"o z wp"ywu okresu dojrzewania. w okresie dojrzewania i stwierdzi"a, Ýe u 60% (MORRELL i wsp., 1997, ISOJARVI i wsp., 1996). z nich napady rozpoczynajà si´ w ciàgu 6 miesi´- Z prospektywnych bada’ przeprowadzonych cy od pierwszej miesiàczki, a u ponad 80% w cià- przez BAUERA i wsp. (2000) wynika, Ýe odsetek gu pierwszego roku od menarche. Pomimo róÝnic wyst´powania zespo"u wielotorbielowatych (poli- w okreÊleniu poczàtku dojrzewania, typu napa- cystycznych) jajników wÊród kobiet z rozpoznanà dów, ich ci´ÝkoÊci, wp"ywu leków przeciwpadacz- padaczkà cz´Êciowà leczonych kwasem walpro- kowych (lpp), ostatnio panuje wÊród badaczy inowym (11,1%), karbamazepinà (10%), jak rów- zgodnoÊç, Ýe cz´stotliwoÊç napadów padaczko- nieÝ nie otrzymujàcych lpp (10,5%) jest porówny- wych nie zwi´ksza si´ w okresie dojrzewania walny. Wyniki te nie potwierdzajà wczeÊniejszej w sposób bardzo znaczny. hipotezy, Ýe zaburzenia endokrynne sà cz´ste u kobiet przyjmujàcych kwas walproinowy. Wp"yw hormonów na podatnoÊç drgawkowà Antykoncepcja jest niezwykle z"oÝonym problemem, jednak Przy wyborze sposobu antykoncepcji u m"o- badania kliniczne i doÊwiadczalne potwier- dych kobiet z padaczkà naleÝy zwróciç uwag´ na dzajà generalnie informacje, Ýe estrogen mo- zwi´kszony odsetek - 6% niepowodze’ antykon- Ýe obniÝyç próg drgawkowy stwarzajàc okres cepcji hormonalnej u kobiet leczonych lekami wi´kszej wraÝliwoÊci na wystàpienie napadu, przeciwpadaczkowymi, indukujàcymi enzymy w czasie kiedy poziom jego jest wysoki. wàtrobowe. Szczególnie dotyczy to stosowania Padaczka menstruacyjna (katamenialna) fenobarbitalu (PB), fenytoiny (PHT) oraz karbama- Wiele kobiet skarÝy si´ na nasilanie cz´stoÊci zepiny (CBZ), etosuksymidu (ESM) "àcznie z hor- napadów padaczkowych zwiàzanych z cyklem monalnymi lekami antykoncepcyjnymi. Lekami, miesiàczkowym. Jednak Êcis"e kryteria padaczki które nie przyczyniajà si´ do niepowodze’ w anty- menstruacyjnej spe"nia znacznie mniej pacjentek. koncepcji, bàdê wyraênie to ryzyko zmniejszajà, Zjawisko to zwiàzane jest z neuroaktywnymi w"a- sà preparaty kwasu walproinowego, okskarbaze- ÊciwoÊciami hormonów sterydowych i cyklicznych pina oraz leki trzeciej generacji. Nowoczesne pre- waha’ w ich poziomie. Proponowane kryteria roz- paraty antykoncepcyjne zawierajà niskà dawk´ poznawania padaczki katamenialnej mówià o wy- estrogenu w porównaniu do stosowanych dawniej, st´powaniu w 10-dniowym okresie (4 dni poprze- co ma wp"yw na popraw´ tolerancji i zmniejszenie dzajàce menstruacj´ i 6 dni po krwawieniu) ryzyka wystàpienia powik"a’ zakrzepowych, co najmniej 75% napadów wyst´pujàcych w da- jednak mogà byç nieskuteczne u kobiet leczo- nym miesiàcu. Z przeprowadzonych bada’ wyni- nych lekami indukujàcymi enzymy wàtrobowe. ka, Ýe kryteria padaczki menstruacyjnej spe"nia 12,5% kobiet, niemniej jednak 78% podawa"o wzrost cz´stoÊci napadów w okresie oko"omie- W tym siàczkowym (DUNCAN i wsp., 1993). P"odnoÊç numerze: P"odnoÊç kobiet leczonych z powodu padacz- ki jest obniÝona, mimo Ýe odsetek kobiet zam´Ý- Kobieta i padaczka nych w tej grupie jest zasadniczo porównywalny do populacji ogólnej. WÊród kobiet z padaczkà ob- Âwi´ci Walenci serwuje si´ wzrost wyst´powania zaburze’ owula- cji, obecnoÊç zespo"u wielotorbielowatych (policy- Napady a zaburzenia stycznych) jajników (CLAYTON i wsp., 1992). Wokó" rytmu serca tego zagadnienia naros"o wiele nieporozumie’. Zespó" ten jest rozpoznawany w przypadku " Praktycznym wskaênikiem przemawiajàcym za u kobiet z padaczkà planujàcych ciàÝ´ na 3 mie- odpowiednia diagnostyka prenatalna. napadów w tym okresie (HARDEN i wsp., 1999). zmniejszeniem skutecznoÊci antykoncepcji z po- siàce przed zajÊciem w ciàÝ´ i kontynuowana Fakt wspó"wyst´powania ciàÝy i padaczki nie Obecnie w zwiàzku z coraz cz´stszym stoso- wodu obniÝenia st´Ýenia estrogenu jest krwawie- w trakcie ciàÝy (w dawce 5 mg/dob´). jest wskazaniem do operacyjnego uko’czenia cià- waniem uzupe"niajàcej terapii hormonalnej wyka- nie mi´dzymiesiàczkowe wyst´pujàce w oko"o " W kaÝdym przypadku naleÝy starannie rozwaÝyç Ýy drogà ci´cia cesarskiego. O sposobie uko’cze- zano u kobiet w wieku pomenopauzalnym znacz- 70% takich przypadków. W celu osiàgni´cia sku- ryzyko dotychczasowej terapii, jej skutecznoÊç, nia ciàÝy czy porodu decydujà warunki i wskaza- ne zmniejszenie ryzyka osteoporozy i choroby tecznej terapii antykoncepcyjnej polecane sà pre- dawk´ i rodzaj leku przeciwpadaczkowego. nia po"oÝnicze, a takÝe stan neurologiczny. niedokrwiennej serca, jak równieÝ popraw´ stanu paraty hormonalne zawierajàce wi´kszà dawk´ Zagadnieniem budzàcym wiele nieporozu- emocjonalnego w zwiàzku ze zmniejszeniem ob- " Nie powinno si´ dokonywaç zmiany leku w trak- estrogenów (np. 50-80 µg zamiast cz´sto stoso- cie trwania ciàÝy tylko ze wzgl´du na potencjal- mie’ i wàtpliwoÊci jest problem laktacji. Nadal spo- jawów charakterystycznych dla klimakterium. Pro- wanych 35 µg). Ta propozycja, ze wzgl´du na ne ryzyko teratogennoÊci. tykamy si´ z brakiem wiedzy na temat zasad po- blem wspó"istnienia hormonalnej terapii uzupe"nia- znane ryzyko stosowania duÝych dawek kompo- " Poza prawid"owym leczeniem farmakologicz- st´powania z karmiàcà matkà leczonà lekami jàcej i padaczki sprowadza si´ do dwóch nenty estrogenowej w tabletce, musi byç w kaÝ- nym niezwykle istotnà sprawà jest poinformowa- przeciwpadaczkowymi. Nawet w duÝych oÊrod- zasadniczych kwestii. Z jednej strony zwi´kszenia dym przypadku poddana wnikliwej ocenie, choçby nie pacjentki o koniecznoÊci prowadzenia w"a- kach miejskich cz´ste sà sytuacje podejmowania ryzyka cz´stoÊci napadów (wp"yw estrogenu), ze wzgl´du na drgawkorodne dzia"anie estroge- Êciwego trybu Ýycia i ewentualnej zmiany b"´dnych decyzji hamowania laktacji u kobiet z drugiej zaÊ strony zmniejszenia skutecznoÊci nów. SkutecznoÊç terapii antykoncepcyjnej moÝe niektórych przyzwyczaje’. przyjmujàcych lpp, mimo wydania pisemnej zgody dzia"ania estrogenów jako wyniku w"aÊciwoÊci in- byç kontrolowana przez badanie poziomu proge- " Unikanie sytuacji i czynników prowokujàcych na karmienie piersià przez neurologa prowadzà- dukujàcych metabolizm wàtroby (obniÝanie pozio- steronu w 21. dniu cyklu miesiàczkowego. napady, takich jak: bezsenna noc, d"ugotrwa"e cego pacjentk´. NaleÝy pami´taç, Ýe wszystkie mu estrogenu) niektórych cz´sto stosowanych le- CiàÝa oglàdanie telewizji, praca przy komputerze. leki przeciwpadaczkowe przenikajà do gruczo"u ków przeciwpadaczkowych. Wyst´powanie napadów padaczkowych Przyjmuje si´ obecnie, Ýe ponad 90% pacjen- Tabela 1. Procent st´Ýenia leku przeciwpadaczkowego w surowicy matki przenikajàcy do mleka w czasie ciàÝy zwi´ksza si´ u 24% pacjentek, tek z padaczkà przyjmujàcych leki przeciwpadacz- zmniejsza u 23%, zaÊ u 53% cz´stoÊç ta pozosta- kowe urodzi zdrowe potomstwo. Ryzyko wystàpie- Lek Procent st´Ýenia w surowicy stwierdzany w mleku je nie zmieniona (SCHMIDT i wsp. 1982). Obserwo- nia wad u dzieci matek przyjmujàcych lpp jest wany wzrost liczby napadów u wielu kobiet cz´sto 2-3-krotnie wi´ksze w stosunku do potomstwa Kwas walproinowy 3% zwiàzany jest z nieprzyjmowaniem leków zgodnie matek nie chorujàcych na padaczk´. NaleÝy pod- Fenytoina 20% z zaleceniami lekarza. Wynika to przede wszys- kreÊliç, Ýe efekt teratogenny zwiàzany jest z lecze- Fenobarbital 40% tkim z obawy przysz"ych matek o los potomstwa. niem kaÝdym lekiem przeciwpadaczkowym, choç Karbamazepina 45% Szczególnie groêne dla prawid"owego rozwoju w róÝnym stopniu. Opierajàc si´ na przeglàdzie Prymidon 80% p"odu sà napady uogólnione toniczno-kloniczne, bada’ prowadzonych na ca"ym Êwiecie w ciàgu Etosuksymid 90% gdyÝ sà one zwiàzane z bezdechem ci´Ýarnej. ostatnich 30 lat, stwierdzono wyst´powanie mal- Liczne powtarzajàce si´ okresy niedotlenienia formacji u dzieci matek z padaczkà w przedziale sutkowego i sà wydzielane z mlekiem matki. Jed- PiÊmiennictwo: BAUER J i wsp., Epilepsy Res.,2000, 41:163-167. p"odu sà uznanym czynnikiem powodujàcym od 2,3 do 18,6% (FINNELL i wsp., 1995). Do najcz´- nak ich st´Ýenie w mleku jest znacznie niÝsze niÝ CLAYTON RN i wsp., Clin. Endocrinol., 1992, 37: 127. zaburzenia rozwoju wewnàtrzmacicznego. Êciej wyst´pujàcych wad naleÝà rozszczep wargi w surowicy krwi karmiàcej pacjentki. Zakaz kar- CRAWFORD P, LEE P, Seizure, 1999, 8: 135. i podniebienia oraz wrodzone wady serca, zwykle mienia piersià naraÝa noworodka na wystàpienie DUNCAN Si wsp., Epilepsia, 1993, 34: 827. NaleÝy dàÝyç do propagowania wczesnego defekty przegrody. Rozszczep kr´gos"upa i spo- zespo"u abstynencyjnego, co jest groêniejsze niÝ DUNCAN S, Abstracts, Epilepsy Managament, Marrakech, obejmowania opiekà m"odych kobiet leczo- dziectwo sà zwiàzane z podawaniem kwasu wal- utrzymanie karmienia przez matk´. Objawy seda- 1999, 25. nych w poradniach neurologicznych. proinowego i w mniejszym stopniu karbamazepi- cji u noworodka mogà wystàpiç w zasadzie FINNELL RH i wsp., W: Antiepileptic Drugs 4th Ed., 1995, 209- Zespó" specjalistyczny sk"adajàcy si´ ny. Wykazano, Ýe obecnoÊç wad cewy nerwowej w przypadkach podawania matce wysokich dawek -230. z epileptologa i po"oÝnika powinien odpo- zaleÝy nie tylko od ca"kowitej dziennej dawki, fenobarbitalu, prymidonu i benzodwuazepin. GOWERS WR, Epilepsy and other chronic convulsive dise- wiednio wczeÊnie zastosowaç bezpiecznà ale równieÝ st´Ýenia leku we krwi, a w"aÊciwie W takich przypadkach moÝliwoÊç zahamowania ases: their causes, symptoms, and treatment. New York: Wood 1885. terapi´ padaczki przed planowanym zaj- jego szczytowego st´Ýenia zwiàzanego z iloÊcià laktacji powinna zostaç wzi´ta pod uwag´. HARDEN CL i wsp., Epilepsia, 1999, 40: 1402. Êciem w ciàÝ´, jak i w wielu sytuacjach leku podawanà w jednej dawce. JeÊli pacjentka Menopauza ISOJARVI JI i wsp., Ann. Neurol., 1996, 39: 579. pomóc w dobraniu odpowiedniej metody leczona jest kwasem walproinowym, dàÝy si´ Zaskakujàco ma"o jest bada’ dotyczàcych KLEIN P, HERZOG AG, Epilepsia, 1998 38(supl.8): 9. antykoncepcji. do zredukowania jego dawki dziennej poniÝej zwiàzku menopauzy i padaczki. W czasie meno- MORRELL MJ wsp., Epilepsia, 1997, 38(supl.8): 232. 1000 mg, jak równieÝ zmniejszenia iloÊci leku pauzy p´cherzyki w jajnikach zanikajà, a poziom ROÊCISZEWSKA D, W HOPKINS A.(red.) Epilepsy, London CHAP- Opieka nad kobietà leczonà z powodu pa- podanego w dawce podzielonej. Jest wi´c niezwy- estrogenu i progesteronu znacznie si´ obniÝa. MAN i HALL 1987, 373. daczki, planujàcà ciàÝ´, powinna rozpoczàç si´ kle waÝnà sprawà obecnoÊç na rynku leków U 20% kobiet pierwszy w Ýyciu napad moÝe wy- SCHMIDT Di wsp., W: JANZ D., DAM M., RICHENS Ai wsp.: Epi- przed pocz´ciem. Jest to niezwykle istotne, gdy o przed"uÝonym dzia"aniu, formy retard i chrono. stàpiç w okresie menopauzy. U oko"o 40% kobiet lepsy, pregnancy and the child. Raven Press, New York, weêmiemy pod uwag´ fakt, iÝ wady uk"adu nerwo- Poprzez utrzymywanie sta"ego st´Ýenia leku w su- stwierdzono zwi´kszenie cz´stoÊci napadów, 1982, 39-49. wego, serca powstajà we wczesnym okresie em- rowicy krwi unika si´ wyst´powania jego szczyto- u 30% zmniejszenie w okresie menopauzy. ZIMMERMAN AW i wsp., J. Pediatr., 1973, 83: 959. briogenezy od 28. do 42. dnia, liczàc od pierwsze- wego st´Ýenia, a co za tym idzie, zmniejsza si´ Wst´pne badania sugerujà, Ýe hormonalna tera- go dnia ostatniego krwawienia miesi´cznego, ryzyko objawów niepoÝàdanych. pia uzupe"niajàca moÝe byç zwiàzana ze wzro- Dr n. med. Joanna J´drzejczak pracuje jako adiunkt w Klinice Neurologii i Epileptologii CMKP kiedy to bardzo cz´sto kobieta nie zdaje sobie NaleÝy bardzo mocno podkreÊliç, Ýe ryzyko stem cz´stoÊci napadów wyst´pujàcych w okresie w Warszawie. Jest wiceprzewodniczàcà Zarzàdu sprawy ze swojego stanu. Z codziennej praktyki wystàpienia wad p"odu zwi´ksza si´ wraz ze menopauzy. Natomiast obecnoÊç w wywiadzie G"ównego Polskiej Ligi Przeciwpadaczkowej oraz autorkà licznych publikacji i ksiàÝek poÊwi´conych wiadomo jednak, Ýe taka optymalna sytuacja zda- wzrostem liczby przyjmowanych lpp, od dwu- padaczki menstruacyjnej jest statystycznie problematyce padaczki. rza si´ rzadko. Zwykle do poradni neurologicznej krotnego u kobiet stosujàcych dwa leki do bli- znamiennie zwiàzana ze zmniejszeniem cz´stoÊci bàdê teÝ poradni ginekologicznej zg"asza si´ ko- sko dziesi´ciokrotnego u kobiet przyjmujàcych bieta b´dàca juÝ w ciàÝy, cz´sto bardzo zaawan- cztery lpp. sowanej. O tym, jak niewielka jest wiedza kobiet Ma"a liczba urodze’ nie pozwala na wycià- Program EpiEkspert zo- wyg"aszajà wyk"ady dotyczàce róÝnych proble- z padaczkà na temat antykoncepcji i ciàÝy, Êwiad- gni´cie wniosków dotyczàcych bezpiecze’stwa sta" stworzony przez mów chorych na padaczk´. Zapewniona zosta- czà dane pochodzàce z bada’ przeprowadzonych stosowania nowych lpp u kobiet w ciàÝy. Jednak Sanofi-Synthelabo w ce- "a takÝe opieka lekarska podczas organizowa- przez Brytyjskie Stowarzyszenie Padaczki. Wyni- podsumowujàc dotychczasowe wyniki, moÝna po- lu szerzenia wiedzy o pa- nych corocznie turnusów rehabilitacyjnych dla ka z nich, Ýe jedna trzecia (34%) kobiet nie otrzy- wiedzieç, Ýe w wi´kszoÊci przypadków wyniki by- daczce i poprawy jakoÊci cz"onków stowarzyszenia. ma"a Ýadnej rady dotyczàcej ciàÝy, a 25% nie roz- "y pozytywne i nie stwierdzano sta"ego wzorca Ýycia chorych. W rubryce Kolejny turnus odby" si´ w pierwszej po"owie mawia"o w ogóle z lekarzem na temat ciàÝy malformacji. U noworodków, które by"y urodzone tej b´dziemy donosiç sierpnia 2000 w Dar"ówku. Uczestniczy"o w nim i padaczki (CRAWFORD i LEE, 1999). z wadami, stosowana by"a politerapia i cz´sto spe- o inicjatywach zwiàza- 45 osób, pod opiekà lekarza neurologa i piel´- Podstawowe zasady prowadzenia leczenia pa- cyficzny wzorzec malformacji móg" byç zwiàzany Epi nych z tym programem. gniarki. Pi´kna nadmorska miejscowoÊç oraz Ekspert daczki u kobiet w wieku rozrodczym to: z lekiem towarzyszàcym. Aby wyciàgnàç wnioski sprzyjajàca pogoda gwarantowa"y udany wypo- Oddzia" Lubelski Polskiego Stowarzyszenia czynek. Program turnusu by" bardzo bogaty, " Zadaniem podstawowym jest optymalizacja na temat bezpiecze’stwa stosowania nowych le- leczenia przed zajÊciem w ciàÝ´. ków przeciwpadaczkowych u ci´Ýarnych, koniecz- Ludzi Cierpiàcych na Padaczk´ powsta" w 1989 obejmowa" ognisko, podróÝ statkiem, zabawy " Wybór leku dla kobiety w wieku rozrodczym ne jest zebranie wi´kszej iloÊci obserwacji na te- roku; jego aktualnym prezesem jest pani Teresa taneczne i liczne atrakcyjne wycieczki (m.in. do powinien byç dostosowany do typu napadu lub mat zako’czonych ciàÝ u kobiet stosujàcych nowe G"azowska. Dzia"alnoÊç lubelskiego towarzy- Mi´dzyzdrojów, Ko"obrzegu, Koszalina). zespo"u padaczkowego. lpp w monoterapii. Tylko dok"adne raporty doty- stwa szczególnie zaktywizowa"a si´ " Stosowanie monoterapii i prowadzenie leczenia czàce oceny noworodków pozwolà na stwierdze- w ostatnich latach. Zwiàzane jest to najmniejszà dawkà terapeutycznà, skutecznie nie, czy nowe leki przeciwpadaczkowe mogà byç z przychylnà postawà kierownika Kli- zapobiegajàcà wystàpieniu napadów. stosowane w ciàÝy. To oczywiÊcie wymaga stwo- niki Neurologii AM w Lublinie, prof. dr " Zastosowanie dost´pnych form leków o prze- rzenia odpowiednich mechanizmów rejestracji hab. n. med. Zbigniewa Stelmasiaka, d"uÝonym dzia"aniu (retard i chrono). ciàÝ oraz wymaga stosowania takiej opieki prena- wobec problemów stowarzyszenia. " U pacjentek z co najmniej 2-letnim okresem bez talnej, która odpowiada"aby tym wymogom. Dopó- Dzi´ki pomocy Pana Profesora i do- napadów do rozwaÝenia jest powolne wycofanie ki nie ma wystarczajàcych danych, decyzja o sto- finansowaniu z programu EpiEkspert leku, które powinno byç uko’czone co najmniej sowaniu tych preparatów musi byç podejmowana firmy Sanofi-Synthelabo, Oddzia" Lu- 6 miesi´cy przed zajÊciem w ciàÝ´. indywidualnie. Muszà byç oczywiÊcie zachowane belski zyska" moÝliwoÊç organizowa- " Suplementacja kwasem foliowym jako profilak- podstawowe zasady opieki przed ciàÝà i w trakcie nia spotka’ w doskonale wyposaÝo- Uczestnicy turnusu tyka wad rozwojowych p"odu, szczególnie ciàÝy z zastosowaniem monoterapii, konieczna nej sali posiedze’. W spotkaniach w Dar"ówku wad cewy nerwowej, powinna byç stosowana jest takÝe suplementacja kwasem foliowym oraz tych biorà udzia" lekarze, którzy " Fallsucht. W Z"otej Legendzie Jakuba de Vora- takÝe powiedzieç, czy mimo tego samego dnia warto powróciç do tradycji i ofiarowaç w tym gine, najpopularniejszym Êredniowiecznym obchodów Êwi´ta, patron chorych na padaczk´ dniu komuÊ, kogo si´ kocha, Ýó"ty krokus? Epitafia zbiorze opowieÊci o Êwi´tych, t"umaczy si´ imi´ i patron zakochanych, to ta sama osoba. Trady- Walenty w taki oto sposób  Ýo"nierz mocno sto- cja Êwi´ta zakochanych jest bowiem starsza niÝ Wielkim lekarzom i wiel- jàcy na ziemi, o mocnych stopach , czyli ktoÊ, chrzeÊcija’stwo. Legendarna data Êmierci Êw. kto nigdy nie upada, moÝe wi´c zajmowaç si´ Walentego przypada na rzymskie Êwi´to no- kim chorym przesz"oÊci. tymi, którzy upadajà. OczywiÊcie nie brak teÝ szàce nazw´ Lupercalia, w czasie którego m"o- opowieÊci o tym, jak Êwi´ty Walenty uzdrowi" de dziewcz´ta pisa"y liÊciki mi"osne ze swoim Âwi´ci Walenci Âwi´ci Walenci kogoÊ cierpiàcego na epilepsj´. Problem tylko imieniem, wk"ada"y je do wielkich urn, a nieza- z tym, kto by" owym uzdrowicielem. Na postaç m´Ýni m´Ýczyêni starali si´ odnaleêç list swojej Patronem chorych na pa- Êwi´tego sk"adajà si´ bowiem przynajmniej trzy wybranej, gdyÝ jeÊli im si´ to uda"o, by" to znak, daczk´ jest Êwi´ty Walenty. Pa- legendarne bàdê rzeczywiste postacie, a samo Ýe pobiorà si´ jeszcze w tym samym roku. daczka, po- Êwi´to zosta"o usuni´te z ka- UwaÝano równieÝ, Ýe 14 lutego to dzie’, w któ- dobnie jak lendarza liturgicznego w roku rym rozpoczynajà si´ wiosenne gody ptaków. inne choroby, 1969, ze wzgl´du w"aÊnie na Jak bardzo silne sà tradycyjne wierzenia i prze- przez stulecia legendarnoÊç postaci patrona. konania, Êwiadczy fakt, Ýe prawdopodobnie uznawana by"a za zes"anà Pierwszà z opisywanych dlatego (o czym rzadko si´ mówi), Êw. Walenty przez Boga, zatem tylko Bóg postaci jest rzymski lekarz zosta" równieÝ patronem ptaków. Kwiatem dnia móg" jà uleczyç. Za najlep- o dobrym sercu, leczàcy ludzi Êw. Walentego jest krokus, zw"aszcza Ýó"ty. szego zaÊ poÊrednika, które- przy pomocy potraw i dbajàcy Wprawdzie dzisiaj Walentynki sta"y si´ ckli- go wstawiennictwo zapewniç o to, Ýeby leki smakowa"y jak wym ameryka’skim Êwi´tem pluszowych ser- mia"o wyleczenie, uchodzi" najlepiej. Doktor Walenty by" duszek, s"uÝàcym g"ównie zwi´kszeniu obrotów Biskup Walenty z Terni uzdrawia od Âredniowiecza Êwi´ty pa- chrzeÊcijaninem, zosta" du- podczas zimowych wyprzedaÝy, ale moÝe chorych na padaczk´ tron choroby. Niemal kaÝda chownym i zginà" Êmiercià m´- dolegliwoÊç mia"a swojego czennika 14 lutego 270 roku. Êwi´tego patrona: Êwi´ci Kolejnà postacià by" Walenty, Epizody towarzyskie Roch i Sebastian zajmowali biskup Terni, takÝe stracony si´ zarazami (moÝna ich w Rzymie, oraz wreszcie uznaç za Êwi´tych-zakaêni- biskup Walenty z Pasawy W dniu 2 grudnia niekiedy tragicznym jak nag"a Êmierç, niekiedy ków), Êwi´ta Agata  choro- (Passau). 2000 roku odby"a si´ dodatkowo inwalidyzujàcym jak zaburzenia bami piersi, a Êwi´ta Apolo- W Âredniowieczu przed- w Krakowie ostatnia psychiczne. Konferencja zgromadzi"a wi´k- nia  bólem z´bów. Tak stawiano Êw. Walentego zwy- w minionym wieku konfe- szoÊç osób zajmujàcych si´ epileptologià, bàdê naprawd´ nie wiadomo, dla- kle w stroju biskupa. Co cieka- rencja poÊwi´cona psychospo"ecznym proble- jako wyk"adowców, bàdê jako s"uchaczy. Cha- czego akurat Êwi´ty Walenty we, jego atrybutem, czyli mom padaczki. Zorganizowana zosta"a, rakterystycznà cechà wi´kszoÊci wystàpie’ by- zosta" patronem i or´downi- symbolem umoÝliwiajàcym jak zwykle, przez niestrudzonych Ew´ i Piotra "o podkreÊlanie, po raz który z kolei wyk"adow- kiem chorych na padaczk´. wiernym rozpoznanie, z którym Czapi’skich, jak zwykle w hotelu Forum i jak cy sà obecni na krakowskim spotkaniu. CzyÝby Marcin Luter twierdzi", Ýe sta- Êwi´tym biskupem majà do zawsze z niezwykle starannie u"oÝonym pro- iloÊç wystàpie’ w Krakowie odpowiada"a w epi- "o si´ tak na skutek podo- czynienia, by" leÝàcy u jego gramem naukowym. Wi´kszoÊç wystàpie’ leptologicznym Êwiecie iloÊci gwiazdek na bie’stwa s"owa Walenty (Va- stóp chory na padaczk´: cz´- poÊwi´cona by"a konsekwencjom padaczki, oficerskich pagonach? lentinus, Valentine) do sto wygi´ty zwykle w "uk, blady, niemieckiego s"owa fallen, z sinymi wargami. upadaç, od którego pochodzi Tak naprawd´ nie wiadomo, Âwi´ty Walenty z chorym niemiecka nazwa padaczki: czy Êwi´ty taki istnia". Trudno na padaczk´ u stóp Zagadka z epikryzà Do Kliniki Neurologii Dzieci´cej przyj´ty zosta" 4-latek, u którego wyst´po- wa"y napady majàce postaç klonicznych drgawek, za- czynajàcych si´ od drga’ prawego kàcika ust i policzka, nast´pnie takÝe prawej r´ki, przedra- mienia i ramienia, wreszcie do"àcza"y si´ drgaw- ki ko’czyny dolnej. W czasie napadu ch"opiec mówi" z trudnoÊcià, ale wiedzia", co si´ wokó" niego dzieje. W ostatnim czasie wyd"uÝy" si´ czas trwania napadów, bywa"o tak, Ýe utrzymy- wa"y si´ przez wiele minut, a nawet kilka godzin. Gdy trwa"y przez godzin´ lub dwie, matka za- uwaÝa"a, Ýe po ustàpieniu drgawek, prawa r´ka i noga jej dziecka jest troch´ s"absza od lewej strony. Po pewnym czasie to os"abienie mija"o. Z zebranego od matki wywiadu wynika"o tak- Ï% Kiedy klasyczny lek  bloker kana"u sodowego zawodzi, moÝe warto dodaç lek o zupe"nie innym mechanizmie dzia"ania. Ýe, iÝ ch"opiec urodzi" si´ zdrowy i do 3. roku Ï% Gabitril jest wybiórczym inhibitorem wychwytu GABA, Ýycia rozwija" si´ prawid"owo. Natomiast dzia"a zatem w inny sposób niÝ blokery kana"u sodowego. Ï% Badania udowodni"y wysokà skutecznoÊç Gabitrilu w terapii dodanej. w wieku 3 lat i kilku miesi´cy trafi" do szpitala Ï% Nast´pnym razem, gdy pacjent potrzebuje terapii dodanej, w doÊç ci´Ýkim stanie, w przebiegu infekcji warto dodaç coÊ rzeczywiÊcie innego. i tam rozpoznano u niego zapalenie mózgu. Ï% Jest wiele leków przeciwpadaczkowych& & jeden selektywny inhibitor wychwytu GABA W zapisie eeg stwierdzono obecnoÊç iglic w lewej okolicy czo"owo-skroniowej. Sk"ad: Tabletki powlekane zawierajà substancj´ czynnà: odpowiednio 5 mg, 10 mg lub 15 mg tiagabiny (w postaci chlorowodorku). Wskazania: Leczenie skojarzone z innymi lekami przeciwpadaczkowymi napadów cz´Êciowych lub cz´Êciowych wtórnie uogólnionych, które nie poddawa"y si´ leczeniu po zastosowaniu innych leków przeciwpadaczkowych. Przeciwwskazania: Nie stosowaç w nadwraÝliwoÊci na tiagabin´, ci´Ýkiej niewydolnoÊci wàtroby, w napadach uogólnionych, szczególnie w padaczce idiopatycznej z napadami typu absence, w zespo"ach specyficznych np. Lennoxa-Gastauta, u dzieci do lat 12. Ârodki ostroÝnoÊci: Przy odstawianiu leku zalecane jest stopniowe zmniejszanie dawki w ciàgu 2-3 tygodni. OstroÝnoÊç nakazuje nie stosowaç tiagabiny w okresie ciàÝy i karmienia piersià. Tiagabina moÝe wp"ynàç na zdolnoÊç prowadzenia pojazdów i obs"ugiwania urzàdze’ 1/ Jaki rodzaj padaczki wystà- mechanicznych. Interakcje: Fenytoina, karbamazepina, fenobarbital i prymidon, indukujàc enzymy wàtrobowe, przyspieszajà metabolizm tiagabiny. Dawkowanie: Podawaç doustnie, razem z posi"kami, trzy razy dziennie. Zazwyczaj dawka poczàtkowa wynosi 7,5-15 mg/dob´, zwi´kszana co tydzie’ o 5-15 mg/dob´. Dawka podtrzymujàca wynosi zwykle pi" u opisywanego ma"ego 30-50 mg/dob´ u chorych przyjmujàcych leki indukujàce enzymy wàtrobowe. Dawki do 70 mg/dob´ sà dobrze tolerowane. U chorych nie przyjmujàcych leków indukujàcych enzymy wàtrobowe dawk´ podtrzymujàcà naleÝy wst´pnie zmniejszyç do 15-30 mg/dob´. W przypadku upoÊledzenia czynnoÊci wàtroby, dawk´ naleÝy zmniejszyç. Przedawkowanie: Zaleca si´ leczenie objawowe. Dzia"ania niepoÝàdane: Sà "agodne lub umiarkowanie nasilone. Wi´kszoÊç dzia"a’ niepoÝàdanych pojawia si´ w okresie leczenia poczàtkowego pacjenta? i zwykle przemija. Najcz´Êciej obserwowanymi dzia"aniami niepoÝàdanymi sà: zawroty g"owy, uczucie zm´czenia i nadmierna sennoÊç. Rzadziej wyst´pujà: niepokój, drÝenia, zaburzenia koncentracji, biegunka, obniÝenie nastroju i labilnoÊç emocjonalna oraz wybroczyny. Opakowanie: 1 opakowanie zawiera 100 tabletek po 5 mg, 10 mg lub 15 mg 2/ Jakie leczenie jest najbar- tiagabiny. Tabletki preparatu Gabitril sà podzielne. Informacji udziela: Sanofi~Synthelabo Sp. z o.o.; ul. Domaniewska 41, 02-672 Warszawa; tel. (022) 606 03 80, fax (022) 606 03 94. dziej skuteczne? Odwróç gazet´! Odwróç gazet´! hemisferektomia. wskazana jest okazuje si´ nieskuteczne, a Leczenie farmakologiczne zazwyczaj 2/ niedowidzenia po"owiczego. neurologicznych objawów ogniskowych, np. roby moÝliwe jest wyst´powanie takÝe innych przebiegu cho- sprawnoÊci intelektualnej. W czego, dysfazji oraz pogarszajàcej si´ obliczu post´pujàcego niedow"adu po"owi- w tym zespole jest niepomyÊlne kowanie w sta"e okolice mózgu czynnoÊcià wolnà. Ro- rozszerzajàcà si´ na pozo- wo-skroniowej, z okolicy czo"o- przewaÝajàce jednostronnie w falà zespo"ów iglicy z postaci iglic i ny w zapisie eeg obecne sà zmia- uogólnione. W napadów, np. cz´Êciowe z"oÝone lub napady g"y. Cz´Êç pacjentów ma takÝe inne rodzaje sposób cià- jà tendencj´ do wyst´powania w oko"o po"owy chorych ma- u "em, sà cz´ste i tym zespo- które sà udzia"em 80% chorych z tochondrialnà. Napady cz´Êciowe ruchowe, MoÝe byç takÝe wywo"ana encefalopatià mi- etiologii (zapalenie mózgu Rasmussena). niejasnej podostrego zapalenia mózgu o obr´bie jednej pó"kuli mózgowej nego w zwyczaj stanowi konsekwencj´ zlokalizowa- a- z latach Ýycia i pierwszych 10 czyna si´ w padaczkà. Choroba za- wszystkich dzieci z wym, na który choruje mniej niÝ 1% ci´cego) jest rzadkim zespo"em padaczko- st´pujàca padaczka cz´Êciowa wieku dzie- (przewlek"a po- Zespó" KoÝewnikowa 1/

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Gazeta o padaczce Nr 10
Gazeta o padaczce Nr 18
Gazeta o padaczce Nr 20
Gazeta o padaczce Nr 15
Gazeta o padaczce Nr 6
Gazeta o padaczce Nr 3
Gazeta o padaczce Nr 12
Gazeta o padaczce Nr 2
Gazeta o padaczce Nr 2
Gazeta o padaczce Nr 4
Gazeta o padaczce nr 19
Gazeta o padaczce Nr 8
Gazeta o padaczce Nr 9
Gazeta o padaczce Nr 13
Gazeta o padaczce Nr 17
Gazeta o padaczce Nr 14
Gazeta o padaczce Nr 1
Gazeta o padaczce Nr 5

więcej podobnych podstron