plik


ÿþrównieÝ slajdów prezentujàcych uroki Epicentrum wiadomoÊci Epizody Krakowa. Na szcz´Êcie atrakcyjny pro- gram naukowy i kiepska pogoda spowo- dowa"y, Ýe uczestnicy konferencji nad towarzyskie PROWOKUJÑCY EKRAN. spacer po Rynku przed"oÝyli wys"uchanie wszystkich prezentowanych doniesie’. Jak podajà autorzy ar- o szczególnej cz´stotliwoÊci. JeÊli wierzyç Czeka"a ich mi´dzy innymi naukowa pra- tyku"u, który ukaza" si´ angielskim statystykom, moÝna przypusz- Okres póênej jesie- premiera - po raz pierwszy przedstawio- w ubieg"ym roku w su- czaç, Ýe w ciàgu roku cz´stoÊç wystàpienia ni i zimy nie sprzyja no wyniki polskich otwartych wielooÊrod- plemencie do kwiet- pierwszego napadu drgawek sprowokowa- Ýyciu konferencyjno- kowych bada’ skutecznoÊci i bezpie- niowego numeru mie- nego przez gry video, u osób w grupie wie- -towarzyskiemu. Na- cze’stwa tiagabiny u chorych z padacz- si´cznika Epilepsia (Epilepsia 40, (Suppl. 4) kowej 7-19 lat, wynosi ok. 1,5 na 100 tys., co wet najbardziej wy- kà z napadami cz´Êciowymi. 1999), w 1997 r. telewizyjna kreskówka pt. odpowiada"oby liczbie 3% wszystkich no- trwali bywalcy imprez Do nastroju miasta dopasowa"y si´ Kieszonkowe potwory (ang. Pocket Monsters) wych rozpozna’ padaczki w tej grupie. naukowych, dzielàcy swój cenny czas sponsorujàce konferencj´ firmy farma- gromadzi"a przed szklanym ekranem mnó- PoniewaÝ komputerowe gry video sta"y pomi´dzy sale wyk"adowe a bankietowe, ceutyczne, które zadba"y o odpowiednià stwo japo’skich dzieci. Pewnego dnia pro- si´ juÝ nieod"àcznym elementem dzieci´ce- sp´dzajà zim´ na "onie st´sknionej rodzi- iloÊç krakowianek w strojach ludowych, gram ten u blisko 700 oglàdajàcych go ma- go i m"odzieÝowego Êwiata zabawy i rozryw- ny. Pozwala to nabraç si" przed sezonem a takÝe dostosowujàc si´ do panujàcej "ych widzów sprowokowa" spontaniczny na- ki, warto wiedzieç, czym mogà groziç gry wiosenno-letnim. w Krakowie artystycznej atmosfery, ofe- pad drgawek, b´dàcy dla wi´kszoÊci dzieci komputerowe. Zamkni´ciem zaÊ sezonu jesiennego rowa"y na przyk"ad jako nagrod´ (za wy- pierwszym w Ýyciu. Okaza"o si´, Ýe czynni- by"a kolejna Konferencja Naukowo-Szko- pe"nienie testu sprawdzajàcego znajo- kiem sprawczym tej nadzwyczajnej prowoka- Oddzia"ujà poprzez róÝne cechy obrazu, leniowa  Psychospo"eczne Aspekty Pa- moÊç leku) grafiki przedstawiajàce wido- cji by"y najprawdopodobniej czerwone, miga- takie jak dominujàce kolory, kontrasty, daczki zorganizowana 27 listopada ki Wawelu i staromiejskich zau"ków. jàce Êwiat"a obecne w tle kreskówki. obecnoÊç figur geometrycznych, wszel- 1999 roku w Krakowie przez niestrudzo- Natomiast podawany w przerwie ob- Co wiemy na temat napadów padaczko- kie ruchy w róÝnych kierunkach i p"asz- nych Ew´ i Piotra Czapi’skich juÝ po raz rad lunch by" zupe"nie niekrakowski: bo- wych prowokowanych przez oglàdanie czyznach, b"yskawiczne zmiany ich szósty. Od czasu pierwszej, niewielkiej gaty, wr´cz wystawny... telewizji? pr´dkoÊci, nieprzewidywalne i cz´sto konferencji w salach zespo"u kli- JuÝ dawno zauwaÝono, Ýe migoczàcy zaleÝne od umiej´tnoÊci grajàcego. nik pediatrycznych w Prokocimiu ekran telewizyjny z natury swojej jest bodê- wiele si´ zmieni"o - wytworne sa- cem najcz´Êciej prowokujàcym napady Równie waÝne wydaje si´ to, Ýe czynni- le hotelu Forum, znakomita opra- u osób z padaczkà fotogennà. Zwiàzane jest kami prowokujàcymi mogà byç nie tylko ce- wa gastronomiczna. to z podstawowà cz´stotliwoÊcià nadawa- chy obrazu. Mogà nimi byç równieÝ aspekty Podczas uroczystego otwar- nych programów, która wywo"uje migotanie poznawcze i zwiàzane z podejmowaniem cia konferencji, którego dokona" i szybkie zmiany oÊwietlenia. W Europie decyzji w czasie gry, zaangaÝowanie emo- dwuosobowy zespó" organizato- cz´stotliwoÊç ta wynosi 50 Hz i wywo"aç mo- cjonalne czy nawet ruchy ràk. rów i przewodniczàcych (Ewa Ýe napad drgawek u prawie po"owy wraÝli- W przeprowadzonych badaniach, spo- Czapi’ska - srebrzystografitowy wych osób, podczas gdy np. wÊród miesz- Êród róÝnych rodzajów gier jeden okaza" si´ kostium, Piotr Czapi’ski - czarny ka’ców Ameryki Pó"nocnej, dzi´ki cz´stotli- najbardziej niebezpieczny, reprezentowany garnitur) bywalcom krakowskich woÊci 60 Hz , w grupie pacjentów wraÝliwych przez Nintendo i program Super Mario konferencji "za zakr´ci"a si´ pod na stymulacj´ Êwiat"em, tylko 15% jest za- World. Podstawowà zasadà jest w nim obec- powiekà, gdy po raz szósty us"y- groÝonych napadem podczas oglàdania noÊç wielu p"aszczyzn, na których poruszajà szeli krakowski hejna" i ballad´ telewizji. si´ postaci, chodzàc, skaczàc i walczàc ze o ksi´Ýycu - wagancie, Êpiewanà Dr Krystyna Stryczy’ska odbiera nagrod´ za wygranie Niebezpiecze’stwo kryje si´ w sposobie sobà, ich ruchy sà g"ównie poziome i krótkie. charakterystycznym, przeddeli- konkursu wiedzy o Gabitrilu. konstrukcji obrazu, który utworzony jest Autorzy potwierdzajà, Ýe ta gra, niezaleÝnie ryjnym barytonem. Nie zabrak"o przez szereg nast´pujàcych po sobie, cien- nawet od odleg"oÊci od ekranu zachowywa- kich linii. Ich rozróÝnienie staje si´ moÝliwe nej przez grajàcego, w wi´kszym stopniu przy zachowaniu niewielkiej odleg"oÊci od prowokowa"a napady niÝ inne programy, li coÊ, co nazwali  sta"ym najwi´kszym stop- Czy na podstawie badania EEG moÝna ekranu, wytwarza si´ wtedy z kolei prze- a takÝe, Ýe cz´Êciej grozi" napadem aktywny niem jasnoÊci (ang. steady maximal bright- przewidzieç, który pacjent jest zagroÝony strzenne migotanie o cz´stotliwoÊci 25 Hz udzia" w grze niÝ tylko jej oglàdanie. ness) i okreÊlili jako najwi´kszy stopie’ ja- wystàpieniem napadu podczas gry na (w systemie europejskim). Zdecydowana Istniejà takie cechy obrazu, które pozwo- snoÊci najjaÊniejszej sceny, obecnej w pro- komputerze? wi´kszoÊç pacjentów, u których w czasie ba- li"yby odróÝniç gry bardziej niebezpieczne gramie w sposób sta"y, tzn. przez ponad 10 Wyniki dotychczasowych bada’ jedno- dania EEG stwierdza si´ wraÝliwoÊç na od tych, uznanych za raczej nie prowoku- sekund. Programy, dla których wartoÊç ta, znacznie wskazujà, Ýe pacjenci z padaczkà przerywanà fotostymulacj´, wykazuje zmia- jàce napadów? mierzona w jednostkach nat´Ýenia oÊwietle- fotogennà, u których wystàpi"y napady pod ny napadowe w zapisie przy cz´stotliwoÊci Nie ma juÝ dziÊ wàtpliwoÊci, Ýe kolor od- nia, czyli w luksach, nie przekracza 50, oce- wp"ywem gier komputerowych, wykazywali 25 i 30 b"ysków na sekund´. grywa niebagatelnà rol´ jako czynnik prowo- nili jako bezpieczne, a te, dla których owa jednoczeÊnie szczególnà wraÝliwoÊç na mi- kujàcy. Potwierdzajà to zresztà wspomniane wartoÊç przekracza 100 luksów, za poten- gajàce Êwiat"o o cz´stotliwoÊci 50 Hz. Wia- Padaczka prowokowana bodêcami Kieszonkowe Potwory, w których krytyczne cjalnie niebezpieczne. Tymczasem w jednej domo takÝe, Ýe nie u wszystkich takich cho- Êwietlnymi wyst´puje na naszym kon- sekwencje zawiera"y bodêce Êwietlne o bar- tylko grze jasnoÊç moÝe zmieniaç si´ gwa"- rych stwierdza si´ wraÝliwoÊç na fotostymu- tynencie z cz´stoÊcià 1,1 na 100 tys. wie nasyconej czerwieni i ma"ej jasnoÊci, wy- townie od wartoÊci bliskich zeru (czarne lacj´ prostym bodêcem Êwietlnym. Bardziej w ca"ej populacji rocznie, a u osób st´pujàce na przemian z niebieskimi Êwiat"a- przejÊcia od jednej akcji w grze do nast´p- natomiast Êcis"y zwiàzek moÝna stwierdziç w wieku 7-19 lat jest niemal 6 razy mi o wi´kszej jasnoÊci. Wydaje si´, Ýe wzo- nej) do maksymalnych, w granicach 280-300 mi´dzy aktywowaniem napadów przez gry cz´stsza. Poczàtek napadów cz´sto ry utworzone z przeciwnych kolorów, ale luksów (jasne sceny z dominujàcà barwà video a wraÝliwoÊcià na wzorzec Êwietlny. zbiega si´ z okresem dojrzewania o jednakowym stopniu jasnoÊci, pozbawione zieleni). Najogólniej, wszystkich pacjentów wykazu- i dwukrotnie cz´Êciej ten rodzaj pa- sà si"y prowokujàcej napady. A wi´c nie tyl- jàcych wraÝliwoÊç na fotostymulacj´, zw"a- daczki zdarza si´ u dziewczàt. Wyda- ko sam kolor, ale i stopie’ kontrastu jest szcza na bodêce o cz´stotliwoÊci 50 Hz, Programy gier, w których znajdujà si´ je si´, Ýe pewnà rol´ moÝe odgrywaç istotny i nawet w obrazie czarno-bia"ym, ja- naleÝy oceniç jako tych, u których moÝliwoÊç czynnik genetyczny. sceny jasne, jaskrawe, stwarzajà du- sne i ciemne linie wyst´pujàce na przemian wystàpienia napadu pod wp"ywem gry kom- Ýe szanse na sprowokowanie napadu Czy gry komputerowe mogà stanowiç mogà stanowiç duÝe niebezpiecze’stwo. puterowej jest duÝa. Wzrasta zaÊ jeszcze i takich gier powinny unikaç osoby, niebezpiecze’stwo? W badaniach, które obj´"y 12 róÝnych ro- u osób wraÝliwych w równym stopniu na fo- u których szanse wystàpienia napadu Wiedza na temat roli gier komputero- dzajów gier, okaza"o si´, Ýe najwi´kszà si"´ tostymulacj´, jak i na stymulacj´ wzorcem. sà wi´ksze, np. te, u których w zapi- wych w prowokowaniu napadów padaczko- aktywowania napadów mia"y te, posiadajàce sie EEG stwierdzano wraÝliwoÊç na wych w ostatnich latach wciàÝ wzrasta. jasne t"o i dominujàce kolory: jasnozielony Autorzy postulujà, aby fotostymulacja fotostymulacj´. Natomiast za bez- W kilku krajach europejskich poÊwi´cono te- i jasnoniebieski. Inni badacze podkreÊlajà, iÝ jako metoda aktywacji zapisu EEG, pieczne moÝna uznaç gry, w których mu problemowi niedawne badania. Ich wyni- szczególnie prowokujàce sà b"yski mono- w kaÝdym przypadku zawiera"a stymu- przewaÝajà ciemne obrazy. Dodatko- ki podtrzymujà tez´, iÝ padaczka z napada- chromatycznego Êwiat"a o bardzo duÝej d"u- lacj´ wspomnianà cz´stotliwoÊcià oraz wo jeszcze stwierdzano, Ýe moÝli- mi indukowanymi przez gry video, stanowi goÊci fali. wzorcem Êwietlnym, ukazanym na ekra- woÊç prowokacji zwi´ksza obecnoÊç jedynie wariant padaczki fotogennej, w której Autorzy artyku"u, za najistotniejszà ce- nie telewizora lub monitorze. w programie figur geometrycznych. napady wywo"ywane sà przez migotania ch´ obrazu komputerowego programu uzna- Wydawca: Sanofi-Synthelabo Sp. z o.o. Redakcja: Redaguje zespó" Adres redakcji: Gazeta o Padaczce, Sanofi-Synthelabo Sp. z o.o. 02-672 W-wa, ul. Domaniewska 41, tel. (0-22) 606 03 80, fax (0-22) 606 03 94 ISSN 1509 - 4782 G A Z E T A Rozwiàzywanie problemów w codziennej praktyce Nr 2 o padaczce marzec/kwiecie’ 2000 JOANNA J¢DRZEJCZAK nowo zdiagnozowanej padaczki u 75% chorych moÝna uzyskaç ca"kowità kon- trol´ napadów. Jak leczyç padaczk´? Zasadà leczenia powinno byç stoso- wanie monoterapii. Wybór pierwszego leku Czy pierwszy napad padaczkowy wy- znania. Pacjent musi wi´c byç przekona- i niepadaczkowym, NaleÝy pami´taç, Ýe jednà z podsta- maga rozpocz´cia leczenia? ny o s"usznoÊci podj´cia decyzji d"ugie- Ï% znajomoÊci patomechanizmu napa- wowych przyczyn niepowodze’ w lecze- Odpowiedê na to pytanie nie jest jed- go leczenia. Cz´sto bowiem brak zrozu- dów padaczkowych i ich form klinicz- niu jest niestosowanie si´ chorego do noznaczna, bowiem napad padaczkowy mienia dla wskaza’ lekarza i nieregular- nych, zalece’ lekarza. Dlatego teÝ chorzy po- jest objawem, a nie procesem patolo- ne przyjmowanie leków w tym wcze- Ï% wiedzy o farmakokinetyce leków prze- winni wiedzieç, dlaczego przyjmujà lek gicznym. Cz´sto wi´c post´puje si´ we- snym okresie mogà rzutowaç na mniej ciwpadaczkowych. i jakie objawy uboczne mogà w czasie d"ug zasady  wait and see , czyli  czekaj korzystny przebieg choroby. Kiedy po Kontrolowanie napadów moÝna osià- jego stosowania wystàpiç. Chorym warto i patrz , co oczywiÊcie nie zwalnia leka- raz pierwszy pada rozpoznanie padacz- gnàç poprzez unikanie czynników wyzwa- zalecaç prowadzenie kalendarzyka, rzy z obowiàzku przeprowadzenia dia- ki, chory i jego bliscy cz´sto po pierwszej lajàcych oraz leczenie farmakologiczne. w którym odnotowujà wszystkie napady, gnostyki przyczyn wystàpienia napadu wizycie majà niewiele informacji. NaleÝy JeÝeli chory moÝe powiàzaç wyst´powa- kobiety powinny zaznaczaç w nim takÝe (badanie EEG i tomografii komputerowej zatem w czasie kolejnych wizyt przedys- nie napadu z takimi czynnikami, jak: alko- okres miesiàczki. mózgu). W USA panuje tendencja do kutowaç z chorym i jego rodzinà wszyst- hol, brak snu, brak poÝywienia, moÝe sta- Wybór leku dla okreÊlonej postaci na- wdraÝania leczenia juÝ po pierwszym kie problemy i odpowiedzieç na rodzàce raç si´ zmieniç swój styl Ýycia unikajàc padów padaczkowych nie jest "atwy. Nie napadzie, wynika to jednak w pewnym si´ pytania. Nasz pacjent ma wiele zu- tych czynników i w ten sposób ograniczyç ma bowiem prostej recepty na stosowa- sensie ze wzgl´dów pozamedycznych. pe"nie niepotrzebnych obaw dotyczà- napady. W przypadku prowokowania na- nie okreÊlonego leku ze wzgl´du na Ocena ryzyka wystàpienia nast´pne- cych nast´pstw choroby; trzeba je wyja- padów przez TV niekiedy oglàdanie tele- ogromnà róÝnorodnoÊç napadów pa- go lub dalszych nieprowokowanych na- Êniç i omówiç. wizji z wi´kszej odleg"oÊci w oÊwietlonym daczkowych. Tak wi´c cz´sto porówna- padów po pierwszym spontanicznym na- pomieszczeniu czy uÝywanie pilota moÝe nie toksycznoÊci leków b´dzie g"ównym padzie padaczkowym ma niezwykle Jakie sà zasady leczenia padaczki? zmniejszyç ryzyko wyst´powania napa- czynnikiem wp"ywajàcym na wybór leku istotne znaczenie kliniczne i epidemiolo- Celem leczenia padaczki powinno dów. Podobnie w przypadku napadów pierwszego rzutu. Powinno si´ wi´c uni- giczne. Ryzyko wystàpienia ponownego byç utrzymanie normalnego stylu Ýycia prowokowanych przez migajàce Êwiat"a, kaç zalecania leków o dzia"aniu seda- napadu w zaleÝnoÊci od róÝnych danych chorego poprzez ca"kowità kontrol´ cz´stoÊç ich wyst´powania moÝna tywnym typu fenobarbital, primidon czy wynosi od 31 do 71%. napadów bez powodowania objawów zmniejszyç poprzez noszenie polaroido- benzodwuazepiny. Fenytoina powinna U pacjentów z przebytym urazem niepoÝàdanych. wych okularów przeciws"onecznych. byç stosowana bardzo ostroÝnie ze mózgu, z wynaczynieniem krwi i z nara- Stworzone zosta"y teoretyczne podstawy Podstawowe zasady wyboru leku przeciw- wzgl´du na jej specyficzny nieliniowy stajàcymi zmianami w zapisie EEG do nowoczesnego leczenia przeciwpa- padaczkowego przedstawia tabela (str. 2). metabolizm i cz´ste powaÝne objawy lub u pacjentów, u których wyst´puje ze- daczkowego, które opierajà si´ na trzech Przy prawid"owo dobranym leczeniu toksyczne. Stàd wymaga ona monitoro- spó" padaczkowy wysokiego ryzyka, np. za"oÝeniach: farmakologicznym i jednoczesnym uni- wania jej st´Ýenia we krwi pacjenta, co m"odzie’cza padaczka miokloniczna, Ï% znajomoÊci diagnostyki róÝnicowej na- kaniu przez pacjenta specyficznych jest kosztowne i niestety nie zawsze moÝna w"àczyç leczenie juÝ po pierw- padów o charakterze padaczkowym czynników wyzwalajàcych, w przypadku moÝliwe. Co zatem zrozumia"e, w wi´k- szym nieprowokowanym napadzie pa- szoÊci przypadków lekarz wybiera po- daczkowym. Generalnie jednak leczenie mi´dzy karbamazepinà (okskarbazepi- powinno byç rozpoczynane po postawie- nà) oraz kwasem walproinowym i jego niu rozpoznania padaczki, czyli przynaj- solami. mniej po dwóch nieprowokowanych napadach padaczkowych. Wiadomo Rozpoczynajàc leczenie przeciwpa- równieÝ, Ýe o ile ryzyko powtórzenia si´ daczkowe wybiera si´ pomi´dzy kar- napadu po pierwszym incydencie wyno- bamazepinà (okskarbazepinà) a wal- si 27%, to ryzyko wzrasta aÝ do 60% po proinianami. dwóch kolejnych napadach. Obserwacje wskazujà, Ýe przerwy pomi´dzy kolejny- Wydaje si´, Ýe lekiem o szerszym mi, nie leczonymi napadami wyraênie spektrum dzia"ania i jednoczesnym bra- skracajà si´, potwierdza to zatem tez´, ku przeciwwskaza’ do stosowania w ja- Ýe rozpoznane napady padaczkowe po- kichkolwiek typach napadów jest kwas winny byç leczone tak szybko, jak tylko jest to moÝliwe. Leczenie nie tylko hamu- je czy ogranicza wyst´powanie napa- dów, ale teÝ zapobiega ewolucji napa- W tym dów w przewlek"à padaczk´. numerze: Leczenie powinno byç rozpoczynane po rozpoznaniu padaczki, (po przy- Ï% Wybór pierwszego leku najmniej dwóch nieprowokowanych przeciwpadaczkowego napadach padaczkowych). Ï% Rola gier komputerowych w prowokowaniu napadów NaleÝy jednak pami´taç, Ýe rozpo- znanie padaczki to nie tylko kwestia le- Ï% Zagadka z epikryzà ków, jakie chory b´dzie otrzymywa", ale Plotki Krakowskie równieÝ wszystkie psychospo"eczne konsekwencje wynikajàce z tego rozpo- " padów cz´Êciowych Wybór leku przeciwpadaczkowego KALENDARZ NAPADÓW K A L E N D A R Z N A P A D Ó W oraz uogólnionych Miesiàc: X duÝe napady O ma"e napady X X O X Lek powinien byç dostosowany do danego typu napadu lub zespo"u padaczkowego, drgawkowych, kar- cz´stoÊci i ci´ÝkoÊci napadów. Dzie’ Pora dnia Uwagi bamazepiny lub okskarbazepiny. 1 Powinno wziàç si´ pod uwag´ wiek, p"eç, wag´ pacjenta, jego styl Ýycia, W ostatnich dzie- 2 wspó"istniejàce choroby oraz stosowanie innych leków (problem interakcji). si´cioleciach wpro- 3 4 wadzono nowe for- 5 Stosowanie leku powinno rozpoczynaç si´ od najmniejszej dawki zwykle podawanej my znanych juÝ le- 6 wieczorem. Dawk´ zwi´ksza si´ powoli (tygodnie nawet miesiàce) do osiàgni´cia ków przeciwpadacz- 7 Êredniej stosowanej dawki. Pozwala to na unikni´cie wystàpienia objawów kowych, a leki o po- 8 niepoÝàdanych mogàcych wywo"ywaç niech´ç pacjentów do przyjmowania leków. wolnym wch"anianiu, 9 jak np. pewne prepa- 10 W przypadku braku kontroli napadów w dalszym ciàgu zwi´ksza si´ dawk´ aÝ do raty kwasu walpro- 11 opanowania napadów, osiàgni´cia w"aÊciwego st´Ýenia leku we krwi lub pojawienia 12 inowego i karbama- 13 si´ objawów niepoÝàdanych. zepiny oraz leki 14 o opóênionym wch"a- 15 JeÝeli za pomocà jednego leku w pe"nej dawce nie osiàga si´ kontroli napadów, nianiu. G"ównà zaletà 16 stopniowo wprowadza si´ inny lek. Pierwszy lek moÝna stopniowo wycofywaç dopiero tych preparatów jest 17 wtedy, gdy drugi lek podawany jest juÝ w pe"nej dawce. moÝliwoÊç podawa- 18 19 nia ich dwa razy 20 dziennie, a w przy- 21 walproinowy. Stanowi on lek z wyboru z napadami nieÊwiadomoÊci. Stàd padku walproinianu - 22 w uogólnionych padaczkach idiopatycz- w przypadkach wyst´powania u pacjen- nawet raz dziennie, 23 nych, a szczególnie w m"odzie’czej pa- ta pierwszych uogólnionych napadów to- co zwi´ksza zgod- 24 daczce mioklonicznej (JME). niczno-klonicznych o niejasnej etiologii, noÊç zalece’ leka- 25 zw"aszcza wyst´pujàcych w nocy, bez- rza z rzeczywistym 26 27 Kwas walproinowy jest lekiem o pieczniejszà decyzjà moÝe byç w"àcze- przyjmowaniem leku 28 szerszym spektrum i nie nasilajàcym nie kwasu walproinowego. W przypadku przez pacjenta, a tym 29 Ýadnego typu napadów. braku skutecznoÊci tego leku wskazana samym poprawia 30 jest ponowna weryfikacja rozpoznania skutecznoÊç lecze- 31 Karbamazepina jest lekiem o bardziej formy napadu i skorygowanie terapii. nia. Ponadto, leki Chorych warto zach´caç do zapisywania napadów w specjalnym kalendarzyku. ograniczonym dzia"aniu i moÝe nawet W przypadku braku skutecznoÊci kwasu o powolnym wch"a- nasilaç wyst´powanie niektórych typów walproinowego w napadach uogólnio- nianiu powodujà za- napadów, takich jak np. napady mioklo- nych niedrgawkowych (nieÊwiadomo- zwyczaj mniej objawów niepoÝàdanych. Przedstawione w zarysie zasady po- niczne w JME czy napady nieÊwiadomo- Êci), uwaÝa si´ za celowe do"àczenie st´powania przy wyborze leku przeciw- Êci w dzieci´cej i m"odzie’czej padaczce etosuksymidu, w przypadku zaÊ na- padaczkowego nie wyczerpujà tego za- Formy leków o przed"uÝonym dzia"a- gadnienia, bowiem w leczeniu padaczki niu u"atwiajà pacjentowi przestrzega- nie istnieje standardowy sposób post´- nie zalece’ i zmniejszajà iloÊç dzia- powania, majàcy uniwersalne zastoso- "a’ niepoÝàdanych. wanie. Wydaje si´, Ýe wiedza i w"asne doÊwiadczenia lekarzy praktyków stano- NaleÝy dodaç, Ýe chorzy stosujàcy wià istotne czynniki wp"ywajàce na opie- Skuteczny w napadach ogniskowych leczenie farmakologiczne powinni regu- k´ nad chorym z padaczkà. i wtórnie uogólnionych larnie, co kilka miesi´cy byç poddawani Dr n. med. Joanna J´drzejczak pracuje jako badaniom kontrolnym. PoÝyteczne bywa adiunkt w Klinice Neurologii i Epileptologii CMKP oznaczanie st´Ýenia leku we krwi. w Warszawie. Jest wiceprzewodniczàcà Zarzàdu G"ównego Polskiej Ligi Przeciwpadaczkowej oraz ¸atwo do"àczyç do kaÝdego leku Konieczne sà takÝe badania biochemicz- autorkà licznych publikacji i ksiàÝek poÊwi´- przeciwpadaczkowego ne (morfologia z rozmazem i próby conych problematyce padaczki. wàtrobowe). Dobrze tolerowany Episto"y, czyli Pierwszy selektywny i odwracalny inhibitor wch"aniania zwrotnego GABA listy do eksperta DR M. ARCIUCH czego moÝemy si´ bowiem spodziewaç, Z BIA¸EGOSTOKU: jeÊli po"àczymy ze sobà leki dzia"ajàce Ze wzgl´du na kon- w obr´bie tego samego systemu neuro- P I ERWSZA J AKOÂå centryczne zw´Ýe- mediatorów? W tym konkretnym przy- nie pola widzenia, padku sprawa dotyczy uk"adu GABA-er- DRUGI E J S ZANS Y które moÝe wy- gicznego, bowiem Sabril czyli wigabatry- stàpiç podczas leczenia Sabrilem, chc´ na /WGB/ jest lekiem nieodwracalnie ha- przestawiç pacjenta z tego leku na Gabi- mujàcym enzym rozk"adajàcy GABA- tril. Jak dokonaç tej zamiany - czy wed"ug -transaminaz´ kwasu gammaamino- standardowego schematu przyj´tego dla mas"owego, a Gabitril, czyli tiagabina leków konwencjonalnych? /TGB/ blokuje wychwyt zwrotny GABA ze szczeliny synaptycznej do neuronu i komórek gleju. PIOTR CZAPI¡SKI Doniesienia naukowe dotyczàce Klinika efektów "àczenia ze sobà leków nowej Neurologii, generacji sà nieliczne. Po"àczenie WGB Szpital z TGB, od jakiego trzeba by zaczàç Uniwersytecki zmian´ takiego leczenia, jest z punktu wKrakowie. widzenia farmakodynamicznego moÝli- we, a nawet opisywano korzystny efekt takiego po"àczenia u 2 pacjentów z pa- Szczegó"owych informacji udziela: Sanofi-Synthelabo Sp. z o.o.; ul. Domaniewska 41, 02-672 Warszawa; Odpowiedê na to pytanie naleÝy roz- daczkà lekoopornà /LEACH i BRODIE, tel.: (0-22) 606 03 88, fax (0-22) 606 03 94 waÝyç w aspekcie bardziej ogólnym: 1994/. Ten efekt uwaÝany jest za " " przyk"ad synergizmu addycyjnego. Jed- Bioràc to wszystko pod uwag´, nie nakÝe wed"ug niektórych autorów zaleca"bym w odniesieniu do tych leków Epitafia Wielkim /PATSALOS, 1998, CZAPI¡SKI, 1999/ ten sy- standardowego schematu przyj´tego nergizm moÝe powodowaç zwi´kszenie przy zmianie leczenia w obr´bie kon- lekarzom i wielkim liczby objawów niepoÝàdanych, zwiàza- wencjonalnych leków przeciwpadaczko- chorym przesz"oÊci. nych z  nadmiarem GABA w szczelinie wych: dodaj stopniowo do leku dotych- synaptycznej. czasowego lek nowy, odczekaj do usta- Dostojewski Trzeba równieÝ pami´taç, Ýe sposób, lenia si´ stanu stacjonarnego dla leku By" jakiÊ w jaki WGB i TGB dzia"ajà na uk"ad GA- nowego /bezpiecznie dla wszystkich le- niespokoj- i jego postacie, BA-ergiczny jest zupe"nie inny. W przy- ków - 1 miesiàc/, wtedy rozpocznij stop- ny, nerwy cz´Êç II. padku WGB moÝna si´ spodziewaç, niowe odstawianie leku dotychczasowe- mia" m´czàco przy jej odstawianiu, utrzymywania si´ go. W przypadku zmiany WGB na TGB KsiàÝ´ Myszkin, bohater  Idioty , jednej napi´te, a jedno- efektu blokujàcego rozk"ad GABA przez wskazane jest jednoczesne, ostroÝne z najwi´kszych powieÊci rosyjskiego pisa- czeÊnie odczuwa" nie- transaminaz´ jeszcze przez d"ugi czas. odstawianie WGB i w"àczanie TGB rza, takÝe choruje na padaczk´. Choroba zwyk"à potrzeb´ samotnoÊci. Kupuje bilet Nieodwracalne hamowanie transami- w ciàgu co najmniej kilku tygodni, przy towarzyszy mu od momentu, kiedy pojawia na pociàg, potem go wyrzuca, rozglàda si´ nazy oznacza, iÝ musi zostaç na nowo za"oÝeniu, iÝ dawka WGB, z której b´- si´ na pierwszych stronach ksiàÝki: Oczy za czymÊ wokó" siebie, narasta niepokój zsyntetyzowane bia"ko enzymu, aby dziemy si´ wycofywaç i dawka TGB, do mia" duÝe, niebieskie i badawcze; w spoj- i rozkojarzenie myÊlenia, plàcze przedmio- móg" on podjàç zadanie, do jakiego jest której b´dziemy dochodziç, b´dà stan- rzeniu ich tai" si´ jakby spokój, ale by" teÝ ty i osoby. Potem juÝ: Z m´czàco napi´tà przeznaczony. Blokowanie zaÊ wychwy- dardowe. Po odstawieniu TGB nor- i jakiÊ ci´Ýar, jakiÊ dziwny wyraz, po którym uwagà wpatrywa" si´ we wszystko, co mu tu GABA przez TGB jest procesem malizacja przekaênictwa GABA-ergicz- pewni ludzie natychmiast odgadujà, Ýe wpad"o w oczy (...) Byç moÝe jego epilep- znacznie krócej trwajàcym i stàd szyb- nego powinna nastàpiç doÊç szybko. ktoÊ cierpi na epilepsj´. Ten m"ody cz"o- tyczny stan coraz bardziej si´ wzmaga". ciej odwracalnym. wiek, który dziwi si´, jak moÝna czyniç z"o Burza istotnie nadciàga"a, chociaÝ powoli. z modlitwà na ustach i jak post´powanie S"ychaç juÝ by"o dalekie grzmoty. Robi"o moÝe róÝniç si´ od s"ów, dzi´ki swojej na- si´ bardzo duszno... Narastajàce zdener- iwnoÊci i czystoÊci to wspó"czesny Êwi´ty, wowanie, przypominanie przykrych wyda- dla wielu komentatorów figura powtórnego rze’, niemoÝnoÊç podj´cia decyzji ko’czy Zagadka z epikryzà przyjÊcia Chrystusa. si´ napadem. Potem jakby nagle coÊ Dla kogoÊ zajmujàcego si´ padaczkà otwar"o si´ przed nim: niezwyk"e wewn´trz- U 6-letniego, dotych- jest  Idiota znakomitym êród"em wiedzy ne Êwiat"o rozjaÊni"o jego dusz´. Moment czas zdrowego i prawid"o- o powiàzaniach przeÝyç, napi´ç, niepoko- ten trwa" moÝe tylko pó" sekundy; on jed- wo rozwijajàcego si´ od jów z pojawianiem si´ napadów, a takÝe nak pami´ta" jasno i wyraênie poczàtek, urodzenia ch"opca, w cza- o trudnym do zdefiniowania okresie obja- pierwszy swój straszny j´k, który wyrwa" sie zabawy wystàpi"y krót- wów prodromalnych, cz´sto na wiele go- mu si´ gwa"townie z piersi i którego si"à nie kotrwa"e drgawki w obr´bie lewej po"owy dzin poprzedzajàcych sam napad. Najlep- móg"by powstrzymaç. Potem przytomnoÊç twarzy i lewej ko’czyny górnej, z towa- szym opisem tego jest wielostronicowa jego momentalnie zgas"a i zapanowa" rzyszàcà temu utratà ÊwiadomoÊci. Po opowieÊç o narastajàcym zdenerwowaniu mrok. kilku dniach podobny napad powtórzy" ksi´cia po konflikcie z przyjacielem, kiedy (F. DOSTOJEWSKI, IDIOTA, prze". J. J¢DRZEJE- si´ w czasie snu. W tym samym czasie to b"àka si´ bez celu po Petersburgu. WICZ, WARSZAWA 1979) matk´ zacz´"y niepokoiç sytuacje, w któ- rych ch"opiec przestawa" rozumieç, co si´ do niego mówi, a niekiedy sam nie potrafi" wyraziç swoich myÊli. W zleco- nym przez neurologa badaniu EEG, wy- konanym zarówno w czuwaniu, jak i we Ênie, stwierdzono zmiany w postaci iglic Napady cz´Êciowe... Napady cz´Êciowe... i zespo"ów iglica-fala wolna, wyst´pujàce zmiennie co do okolicy, z przewagà pra- Najpierw Depakine! Najpierw Depakine! wej okolicy skroniowo-ciemieniowej oraz analogiczne zmiany, wyst´pujàce w spo- sób uogólniony. Nieprawid"owoÊci te wy- raênie narasta"y w zapisie snu, obejmu- jàc sen REM i cz´Êç snu wolnofalowego. 1/ Jakie jest najbardziej prawdo- podobne rozpoznanie opisy- wanego zespo"u? 2/ Jaki rodzaj leczenia naleÝa"o- by zastosowaç? Odwróç gazet´! ... by jego marzenia mog"y si´ spe"niç... . . . b y j e g o m a r z e n i a m o g " y s i ´ s p e " n i ç . . . ... by jego marzenia mog"y si´ spe"niç... . . . b y j e g o m a r z e n i a m o g " y s i ´ s p e " n i ç . . . " natomiast niepewne. Zaburzenia afa- EEG. Rokowanie odnoÊnie afazji jest normalizacji moÝe takÝe ulec zapis pod wp"ywem leczenia przed 15. r.Ý., Napady padaczkowe cz´sto ust´pujà Ï% nych. nie ma napadów klinicz- sie EEG, a zapi- zmiany w ma wy"àcznie afazj´ i zespo"em Landaua-Kleffnera rych z Wiadomo takÝe, Ýe ok. 20 proc. cho- rozpoznaniem CSWS. z uznaç za identyczne nie zespo"u L-K niego rozpozna- lowy, to naleÝa"oby u obejmowa"yby wy"àcznie sen wolnofa- zmiany takie zespo"em L-K rego z cho- proc. snu wolnofalowego. JeÊli u pisie muszà pokrywaç przynajmniej 85 a- z wymienione zmiany w graficzne, a rozpoznania jest elektroencefalo- której kryterium CSWS), w (ang. -fala podczas snu wolnofalowego ciàg"ymi zespo"ami iglica- z kà tzw. padacz- omawianego zespo"u z WaÝne wydaje si´ róÝnicowanie fazie REM. w jak i zarówno np. we Ênie wolnofalowym, róÝnych jego fazach, wyst´powaç w powyÝsze zmiany, mogà one jednak nych obu pó"kul. Sen wyraênie nasila ciemieniowo-potylicz- skroniowych i przewagà okolic strony, ale zwykle z i ogniskowo, zmiennie co do okolicy napi´ciowych, wyst´pujàcych wielo- zespo"ów iglica-fala, cz´sto wysoko- i postaci iglic czuwaniu, w EEG w zapisie Charakterystyczne zmiany w Ï% modelu terapii. Êciej chorujà ch"opcy. wien sposób ustalenie jednoznacznego wy rozwój dziecka. Dwukrotnie cz´- e- p wyst´powanie zespo"u ogranicza w prawid"o- wywiad ciàÝowo-porodowy i NaleÝy jednak pami´taç, Ýe rzadkie 7. r.Ý., nie obciàÝony kle mi´dzy 4. a noleg"a terapia mowy. Poczàtek wystàpienia zaburze’ zwy- Ï% trzymujàcych. Wskazana jest teÝ rów- czasowo z zaburzeniami mowy. dawkach pod- d"uÝszym czasie w w teÝ mogà wystàpiç jedno- afazji, ale nast´pnie kach poczàtkowych, a napady wyprzedzajà pojawienie si´ duÝych daw- snym okresie choroby w we Ênie. Cz´Êciej zdarza si´, Ýe jak i sterydowych, podawanych we wcze- czuwaniu, które wyst´pujà zarówno w skutecznoÊci hormonów niesienia o wych ruchowych lub nieÊwiadomoÊci, dziecka napadów. Istniejà takÝe do- u morfologii napadów cz´Êcio- Êciej o rodzajem wyst´pujàcych zgodnie z napadami padaczkowymi najcz´- z odpowiedniego leku naleÝy prowadziç przewagà czuciowej, mieszanej, z dobór leczenie przeciwpadaczkowe i Wspó"istnienie nabytej afazji zwykle Ï% Êwietle dotychczasowej wiedzy, W 2/ obrazu klinicznego: czas, nawet przez ca"e Ýycie. cechy (L K) sà nast´pujàce -Kleffnera lub utrzymywaç si´ przez bardzo d"ugi zespo"u Landaua- Typowe dla 1/ powracaç tyczne mogà wycofywaç si´ i

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Gazeta o padaczce Nr 10
Gazeta o padaczce Nr 18
Gazeta o padaczce Nr 20
Gazeta o padaczce Nr 15
Gazeta o padaczce Nr 6
Gazeta o padaczce Nr 3
Gazeta o padaczce Nr 12
Gazeta o padaczce Nr 7
Gazeta o padaczce Nr 4
Gazeta o padaczce nr 19
Gazeta o padaczce Nr 8
Gazeta o padaczce Nr 9
Gazeta o padaczce Nr 13
Gazeta o padaczce Nr 17
Gazeta o padaczce Nr 14
Gazeta o padaczce Nr 1
Gazeta o padaczce Nr 5

więcej podobnych podstron