8007348972

Rozwój rzeźby wschodniej części Wyżyny Miechowskiej

menty tego tarasu występują w Słaboszowie i Buszkowie. W Słaboszowie krawędź tarasu o wysokości 2 m jest dobrze wykształcona, natomiast w Buszkowie jest ona złagodzona przez orkę. Poza tym zachowały się fragmenty stożków napływowych o budowie złożonej — spąg stożków tworzy piaszczysto-żwirowa pokrywa akumulacji rzecznej, z początkowej fazy zlodowacenia bałtyckiego, o wysokości 2,5 do 4 m, na której leży pokrywa lessowa. Fragmenty stożków napływowych, związanych z okresem zlodowacenia bałtyckiego, -znajdują się u wylotu dolin: małoszowskiej, pieczenieskiej, kościejcwskiej i opatkowickiej.

Do form utworzonych przez niszczącą działalność strug okresowych zaliczam wąwozy i parowy. Są to formy śmiałe, świeże, wcięte w pokrywę lessową i skały podłoża.

Wąwozy mają do 1,5 km długości, od 2 do 12 m głębokości i przebieg na ogół prostolinijny. Zbocza ich są strome, urwiste. U podnóży ścianek zbudowanych z lessu narastają nieregularne hałdy z brył lessu, odpadających od tych ścianek. Dno wąwozu jest wąskie, spadek jego duży (do 30°) i nie wyrównany. Zbocza są albo pozbawione roślinności, albo okryte płatami darni, rzadziej krzewami. Wąwozy rozwijają się najczęściej w obrębie plejstoceńskich dolin nieckowatych, wysłanych lessem. Rozcinają one owe niecki do znacznych głębokości i zmierzają w ten sposób do ekshumacji starszych form dolinnych. Wąwozy powstają przez pogłębianie i przeobrażanie żłobków deszczowych, form suffozyjnych, rowów, bruzd z zaorania i kolein drogowych.

W dolnym odcinku wąwozy przechodzą zazwyczaj w parowy. Głębokość parowów wynosi przeciętnie od 8 do 10 m a ich zbocza o nachyleniu około 50° są zadarnione lub zadrzewione. Silnie rozwinięty system korzeniowy traw umacnia wierzchnią warstwę gleby, a nadziemne części roślin zmuszają wody okresowo płynące do osadzania cząstek gleby, wypłukiwanych z wyżej leżących pól. Akumulacyjne dna parowów są szerokie, płaskie, wyraźnie odgraniczone od zboczy. Spadek ich jest wyrównany. Wyjątek stanowią parowy okolic Giebułtowa. W ich dnie występują bowiem stopnie, związane z wychodniami zwięzłych piaskowców mioceńskich. Charakterystyczną cechą dużych parowów, występujących w okolicach Zielenic, Podmlynia, Działoszyc i Glupczowa, jest różny stopień nachylenia i rozczłonkowania zboczy do- i odwietrznych. Zjawisko to wiążę z wiatrami deszczonośnymi, wiejącymi z kierunku północnego i północno-zachodniego. Krople deszczu uderzające o zbocze lessowe z pewną siłą, która zależy od siły wiatru, rozbijają gruzełki lessu. Cząsteczki te porywa woda deszczowa, spływająca powierzchniowo. Im większa jest ilość opadu i siła jego uderzenia, tym prędzej przebiega spłukiwanie. W rezultacie tego, zbocza dowietrzne parowów szybciej są niszczone. Zbocza te są jednostajnie nachylone i słabo rozczłonkowane