3870136288

KPP 3/2007 Michat Królikowski —

Rozumowanie to, wyznaczające ramy do działalności prawnopo-równawczej w ustalaniu zasad ogólnych prawa przy stosowaniu prawa karnego międzynarodowego pozwala jednocześnie lepiej zrozumieć dobór treści art. 21 ust. 1 lit. c statutu rzymskiego MTK. O ile podstawy jego orzekania stanowią: statut, Elementy Zbrodni, Reguły Procesowe i Dowodowe, odpowiednie traktaty oraz zasady i reguły prawa międzynarodowego, łącznie z uznanymi zasadami międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych, to wobec braku tych norm Trybunał stosuje dedukowane w szczególny sposób ogólne zasady prawa, w tym prawa karnego i jego tradycji dogmatycznych.

Przykładem ilustrującym współzależność omówionych kategorii zasad ogólnych prawa karnego międzynarodowego i norm zwyczajowych może być rozumowanie Izby Apelacyjnej w sprawie Tadicia⁴⁵. Przedmiotem badania była kwestia, czy czyn podjęty dla realizacji wspólnego celu, ale możliwy do przewidzenia przez współdziałającego może być mu przypisany w ramach współsprawstwa. Trybunał poddał analizie brzmienie norm traktatowych, orzecznictwo międzynarodowych organów sądowych, jak również treść ustawodawstwa i orzecznictwa sądów krajowych, w związku z czym stwierdził istotne rozbieżności w rozszerzaniu sprawstwa na współdziałających w ramach realizacji celu objętego porozumieniem, zarówno gdy idzie o postaci sprawcze, jak również udział w wypełnieniu znamion przestępstwa. Wskazał na kraje, w których tego rodzaju zachowanie się stanowi wyłącznie czyn indywidualnego sprawcy (Niemcy, Holandia). Ustalił, że do innej grupy państw można zaliczyć te, w których co prawda czyn ten może być przypisany współdziałającym, ale pod warunkiem, że mieścił się on w granicach możliwości przewidzenia przez współsprawców (Francja, Włochy, Anglia, Walia, Kanada, Australia, Zambia). W związku z powyższym, tego rodzaju wynik badania prawnoporównawczego nie uprawnia do stwierdzenia istnienia zasady ogólnej prawa karnego międzynarodowego, o której mowa w art. 38 ust. 1 lit. c statutu MTS lub 21 ust. 1 lit. c statutu rzymskiego MTK. Zdaniem trybunału, „spójność i racjonalność poglądu o odpowiedzialności współsprawcy za czyn wykraczający poza uzgodnione postępowanie, ale możliwy do przewidzenia, wyrażanego w analizowanym orzecznictwie i traktatach międzynarodowych [w tym w statucie MTK], jak również ich spójność z zasadami ogólnymi odpowiedzialności karnej wyrażonymi w statucie MTKJ i ogólnym prawie karnym międzynarodowym, jak również w ustawodawstwie krajowym, pozwalają na konkluzję, że

45

MTKJ Appeal Chamber, wyrok z 15.7.1999 r., IT-94-1-A), pkt 204-226.