6931257503

RECENZJE, omówienia, noty

^Pdiów ich sposoby traktowania rzeczywiści i publiczności. Wszystko to w konte-Sr_cie komercjalizującego się rynku, proce-Sw koncentracji i traktowania w związku ₇ tym widza, słuchacza i czytelnika jako klientów a nie podmiotu wywierającego _Wp|yw na bieg spraw i rozwiązywanie problemów (także wewnątrz medialnych).

Określając zadania krytyki mediów, autor wskazuje, iż powinna ona w sposób ciągły i systematyczny analizować treści mediów masowych (SM1) i porównywać je z rzeczywistością (aby określić stopień obiektywności mediów) oraz zestawiać treści mediów z aktualnymi potrzebami społeczeństwa. Powinna też ujawniać proces powstawania „wydarzeń medialnych”, które mają istotny wpływ na formowanie się obrazu świata u odbiorców (s. 25). Jest to

0    tyle istotne, gdyż w gospodarce rynkowej priorytety treściowe wynikają nie tylko z twórczych dążeń pracowników mediów

1    potrzeb publiczności, ale także z dążeń ekonomicznych organizacji medialnych. Krytyka mediów powinna aktywnie wpływać na stosunek ludzi do poszczególnych mediów, jak i do całej sfery medialnej. Ma zatem wymiar nie tylko teoretyczny, ale także praktyczny.

Autor wylicza następujące właściwości krytyki mediów: aktualność (dotyczy treści bieżących i bieżących potrzeb społeczeństwa), publiczność i naukowość (analizy powinny być prowadzone metodami naukowymi, a ich rezultaty powinny być publicznie dostępne), trójczłonowość (krytyka mediów akademicka, dziennikarska i masowa), planowość (najczęściej wyraża się w celowym, konsekwentnym uprawianiu tej działalności), uwzględnianie elementów rozumowo-logicznych i estetyczno-obra-zowych (krytyka mediów powinna być atrakcyjna dla masowego odbiorcy), ograniczony wpływ czynnika korporacyjnego (odporność na wpływy organizacji medialnych nie zainteresowanych rozwojem krytyki, np. w USA i innych krajach funkcjonuje niepisana zasada, iż jedna sieć telewizyjna nie krytykuje drugiej; publiczna wzajemna krytyka mogłaby podważyć cały biznes telewizyjny).

Funkcje krytyki mediów rosyjski badacz rozpatruje na tle ogólnych funkcji mediów (prezentuje dość obszerny, wręcz podręcznikowy wykład na ten temat). Wylicza siedem

177

funkcji tegoż nurtu: funkcję informacyjno--komunikatywną polegającą na prezentacji masowemu audytorium krytykowanych spraw i problemów; funkcję poznawczą, do której należą takie operacje, jak monitoring, analiza, interpretacja, prognoza i ocena; funkcję regulacyjną oznaczającą kształtowanie pożądanego określonego społecznego stosunku do mediów i ich rozwoju; funkcję korygującą realizującą się wtedy, gdy z tych lub innych przyczyn media nie zapewniają należytego informowania publiczności o najważniejszych problemach życia społecznego (funkcja ta ujawnia manipulację w celach politycznych i komercyjnych); funkcję społeczno-organizatorską (pobudzanie ludzi do określonej działalności); funkcję oświatową, polegająca na przekazywaniu doświadczenia historycznego i społeczno-kulturowego społeczeństwu, co wzmacnia jego rozwój intelektualno--duchowy; a wreszcie funkcję komercyjno--promocyjną, bo krytyka mediów może wpływać na sprzedaż produktów medialnych).

Koroczenskij największy nacisk kładzie na analizę roli społecznej całej dyscypliny. Jego zdaniem, krytyka mediów pomaga w kształtowaniu opinii publicznej (w osiąganiu konsensusu społecznego), pomaga w procesach wyrabiania społecznej oceny wiarygodności mediów masowych oraz w kształtowaniu ich ogólnego wizerunku (public relations). W społeczeństwie demokratycznym zaufanie do mediów i ich społeczna wiarygodność są wartościami fundamentalnymi (s. 103). Krytyka mediów ma także swój udział w obronie praw informacyjnych odbiorców mediów (autor pokazuje przykłady blokowania takich praw w konkretnych sprawach). „Demokratyczny potencjał krytyki mediów” oznacza kształtowanie kultury obywatelskiej, krytyczną analizę polityki informacyjnej państwa, analizę czynników ekonomicznych wpływających na działalność mediów masowych ze szczególnym uwzględnieniem negatywnego wpływu komercjalizacji. Omawiana dziedzina jest powiązana z procesem politycznym, co wynika z powiązania z nim samych mediów. W tym kontekście krytyka mediów powinna odsłaniać manipulacyjne tendencje w walce politycznej, szczególnie w okresie wyborczym.

Swoje analizy, teoretyczne rozważania