Panzerkampfwagen I Sd.Kfz.101

Panzerkampfwagen I Ausf B.

W 1931 roku generał-major Oswald Lutz został mianowany Inspektorem Transportu Motorowego w Niemieckiej Armii, a jego szefem sztabu został Heinz Guderian. Obydwaj zdawali sobie sprawę z potrzeby stworzenia niemieckich sił pancernych oraz konieczności budowy lekkiego czołgu, który miałby służyć do treningu przyszłych kadr dywizji pancernych. W 1932 roku określono parametry lekkiego (5-tonowego) czołgu i przedstawiono firmom Rheinmetall, Krupp, Henschel, MAN i Daimler-Benz. Praca projektantów bazowała na doświadczeniach wyniesionych ze współpracy ze szwedzkimi zakładami Landsverk i wcześniejszymi „tajnymi” projektami. W 1933 roku Heereswaffenamt zlecił produkcję pojazdu Kleintraktor - opancerzonego pojazdu o masie 4-7 ton. Otrzymał on oznaczenie LaS (Landwirtschaftlicher Schlepper - ciągnik rolniczy), aby ukryć jego prawdziwe przeznaczenie, niedozwolone w myśl Traktatu Wersalskiego. Rheinmetall, Krupp, Henschel, MAN i Daimler-Benz przedstawiły swoje prototypy, które były do siebie dosyć zbliżone, jednakże wybrano projekt Kruppa - LKA 1. Jego konstrukcja częściowo opierała się na podwoziu brytyjskiej tankietki Carden Loyd Mk.IV, której dwie sztuki nabyto w tajemnicy w 1932 roku od Rosji. Na przełomie lat 20-tych i 30-tych Niemcy prowadziły ścisłą współpracę z Rosjanami dotyczącą rozwoju pojazdów pancernych na poligonie Kama, niedaleko Kazania w ZSRR. Rosjanie zakupili od Brytyjczyków dwie sztuki tankietki Carden Loyd Mk.IV w 1929 roku i bazując na jej konstrukcji wyprodukowali tankietkę T-27. Konstrukcja Kruppa była potem jeszcze raz modyfikowana i latem 1933 roku pięć sztuk podwozia LaS poddano testom w Kummersdorf. Zdecydowano się też na zamontowanie na podwoziu Kruppa nadbudówki i wieży Daimler-Benza. Po dalszych testach, w lutym 1934 roku ulepszona wersja LKA 1 otrzymała oznaczenie PzKpfw I Ausf A i w kwietniu 1934 roku rozpoczęto jej seryjną produkcję. Zanim rozpoczęto wytwarzanie czołgu pod takim oznaczeniem, wersja Ausf A znana była jako MG Panzerwagen - Versuchkraftfahrzeug 617. W kwietniu zostało wyprodukowanych pierwszych 15 sztuk, które następnie zostały zaprezentowane przez Heinza Guderiana Adolfowi Hitlerowi.

Panzerkampfwagen I (LKA 1) - prototyp Kruppa.

Panzerkampfwagen I był produkowany w dwóch podobnych wariantach: Ausf A (1934) i Ausf B (1935), które różniły się zawieszeniem i jednostką napędową. Wersję Ausf A produkowano od lipca 1934 roku do czerwca 1936 roku, a wersję Ausf B od sierpnia 1935 roku do czerwca 1937 roku. Obydwie były wytwarzane przez zakłady Henschel, MAN, Krupp-Gruson i Daimler-Benz. 57-konny silnik Kruppa stosowany w PzKpfw I Ausf A okazał się zanadto hałaśliwy, miał zbyt małą moc i często ulegał

Panzerkampfwagen I Ausf A na ekspozycji w Hiszpanii, w tle włoska tankietka Carro Veloce 33/35, używana też przez Hiszpanów.

(zdjęcie udostępnił Dionisio Garcia Florez)

przegrzaniu, co spowodowało, że wersję Ausf B wyposażono w ulepszony silnik Maybach o mocy 100KM. Obydwa typy miały taką samą wieżę i nadbudówkę, choć Ausf B był dłuższy, bo posiadał dodatkowe koło jezdne oraz nową pokrywę silnika. Obsługiwała je 2-osobowa załoga, składająca się z kierowcy i dowódcy/działowego. Głównym uzbrojenim czołgu były dwa karabiny maszynowe 7,92mm MG 13 Dreyse, będące w stanie wystrzelić 650 pocisków na minutę. W latach 1935/36 prowadzono eksperymenty z dieslowskim silnikiem Kruppa M601, instalowanym w czołgach Panzer I Ausf A, jednak osiągał on moc zaledwie 45KM co przyczyniło się do odrzucenia idei pojazdu napędzanego silnikiem wysokoprężnym.

Panzerkampfwagen I Ausf A.

Obydwa warianty, Ausf A i Ausf B były także produkowane jako pojazdy pozbawione wieży i używane do zadań treningowych (PzKpfw I Ausf A ohne Aufbau) oraz jako jednostki remontowe (PzKpfw I Ausf B ohne Aufbau), by ostatecznie być wykorzystane w charakterze ćwiczebnym. Od 1942 roku do 1943 wszystkie będące w służbie czołgi PzKpfw I zostały przebudowane do jednostek transportowych, a w miejsce usuniętej wieży i nadbudówki umieszczano pokaźne stalowe skrzynie, choć w niektórych demontowano jedynie wieże. Były używane w charakterze ciągników amunicyjnych pod oznaczeniem Munitionsschlepper Auf Panzerkampfwagen Ia und Ib (Sd.Kfz.111). Pozostawały w użyciu nawet po roku 1943.

W 1934 jeden egzemplarz PzKpfw I Ausf A sprzedano Węgrom, a w 1942 roku Węgry prawdopodobnie zakupiły jeszcze kilka sztuk w celach treningowych. Najbardziej egzotycznym odbiorcą czołgów PzKpfw I były Chiny Czang-Kaj-szeka, dokąd sprzedano 10 egzemplarzy wersji Ausf A w drugiej połowie lat 30-tych (wraz z innym uzbrojeniem). Donoszono również, że niewielką ilość tych pojazdów wyeksportowano do Finlandii. Możliwe także, że w czołgi PzKpfw I była wyposażona Armia Chorwacka.

Debiutem bojowym czołgu PzKpfw I była wojna domowa w Hiszpanii w latach 1936-38. Pierwsze 32 czołgi PzKpfw I wraz z jednym wozem Kleiner Panzer Befehlswagen I przybyły tam w październiku 1936 roku. 92 pojazdy (88 Ausf A i Ausf B oraz 4 Kleiner Panzer Befehlswagen I) służyły w Legionie Condor (Panzer Abteilung 88 majora Rittera von Thomy, znany także jako Abteilung Drohne) i oddziałach rebeliantów generała Franco. PzAbt 88 ze swymi trzema kompaniami stacjonował w Cubas koło Toledo, a niemieccy instruktorzy trenowali przyszłe hiszpańskie załogi, uczestniczące potem w walkach (np. szturm Madrytu). Jak się okazało czołg Panzer I przewyższały klasą używane przez republikanów radzieckie T-26 i BT-5. Cienkie pancerze PzKpfw I stanowiły ochronę jedynie przed bronią małokalibrową, a dwa karabiny maszynowe mogły zagrozić tylko piechocie, co w decydującym stopniu ograniczało jego użyteczność bojową. Zdobyte przez republikanów czołgi Panzerkampfwagen I były przezbrajane we francuskie działka przeciwpancerne 25mm Hotchkiss Model 1934 lub 1937, montowane w zmodyfikowanej wieży. Podczas wojny w Hiszpanii PzKpfw I Ausf B, w celu zwiększenia ich bojowych moż-

PzKpfw I Ausf B uzbrojone w działko Breda 20mm.

liwości były eksperymentalnie uzbrajane we włoskie działka przeciwlotnicze 20mm Breda Modello 1935, umieszczane w przebudowanej wieży. W czołgi typu PzKpfw I wyposażone były dwa rebelianckie bataliony czołgów (Agrupacion de Carros) - 1. i 2.Batalion Czołgów. Niemieckie Naczelne Dowództwo wykorzystało doskonałą okazję jaką była hiszpańska wojna domowa do testowania nowych typów broni i taktyki Blitzkriegu.

Panzerkampfwagen I Ausf F - silnie opancerzony szturmowy czołg piechoty.

Od kiedy w 1938 roku zdano sobie ostatecznie sprawę, że Panzer I nie posiada wystarczającego potencjału jako czołg bojowy, rozpoczęły się prace nad przebudowaniem go do roli czołgu rozpoznawczego i lekkiego czołgu piechoty. Zarówno Ausf C jak i Ausf F były całkowicie nowymi konstrukcjami, mającymi jedynie ograniczoną liczbę wspólnych podzespołów z Panzer I Ausf B. PzKpfw I Ausf C - neuer Art (VK 601) był szybkim czołgiem rozpoznawczym, wyprodukowanym przez Krauss-Maffei i Daimler-Benza od końca 1942 roku do początków 1943 w ilości 40 (46) sztuk. Ausf D - neuer Art verstarkt (VK 602) był silniej opancerzoną i ulepszoną wersją Ausf C wybudowaną w ograniczonej liczbie. Natomiast Panzer I Ausf F - neuer Art verstarkt (VK 1801) był silnie opancerzonym czołgiem szturmowym piechoty. W okresie kwiecień 1942 - styczeń 1943 z taśm produkcyjnych zakładów Krauss-Maffei i Daimler-Benz zeszło jedynie 30 egzemplarzy tego pojazdu. W połowie 1943 roku niewielka liczba czołgów Ausf C i Ausf F była testowana bojowo w 1. i 2.Dywizji Pancernej w walkach na Froncie Wschodnim, a później służyła w Jugosławii. Liczne PzKpfw I Ausf C utracono w 1944 roku w Normandii, gdzie służyły w LVIII Korpusie Pancernym. Warianty Ausf C, D i F nigdy nie weszły do seryjnej produkcji. W czasach współczesnych egzemplarz PzKpfw I Ausf F można oglądać w Muzeum Broni Pancernej w Kubince niedaleko Moskwy, w Rosji.

Panzerkampfwagen I Ausf F w Kubince, Rosja.

W latach 1939/40 100 sztuk PzKpfw I Ausf A/B zostało przekonwertowanych na wozy Ladungsleger I (Ladungsleger auf Panzerkampfwagen I Ausf A lub B / zerstorerpanzer) - stawiacze 50kg ładunków wybuchowych. Istniały dwa warianty tego pojazdu, różniące się wyposażeniem używanym do rozmieszczania ładunków. Został on zaprojektowany aby ułatwiać oddziałom saperów kładzenie ładunków z opóźnionym zapłonem i był używany bojowo podczas Blitzkriegu na Zachodzie (np.w 7. Dywizji Pancernej), a później w Rosji.

Ladungsleger I z 7.Dywizji Pancernej.

Najbardziej interesującą konwersją bazującą na zmodyfikowanym PzKpfw I Ausf A był Flakpanzer I (Sd.Kfz.101), uzbrojony w działo przeciwlotnicze 20mm Flak 39 L/112,5. Opierał się on na konstrukcji Munitionsschlepper I Ausf A (Sd.Kfz.111) - lekkim ciągniku amunicyjnym. Działo montowano na dnie pojazdu, w miejscu oryginalnej wieży. Podwozie było zbyt obciążone co powodowało przeciążenie silnika i jego słabą wydajność. W początkach 1941 roku w zakładach Alkett w Berlinie wybudowano 24 sztuki tych pojazdów i wyposażono w nie trzy baterie 614.Flak Abteilung (po 8 egzemplarzy). Dodatkowo w każdej z tych baterii służyło po 8 ciągników amunicyjnych Munitionsschlepper I Ausf A (Sd.Kfz.111). Ostatni egzemplarz Flakpanzera I stracili Niemcy w styczniu 1943 roku pod Stalingradem. Równocześnie z Flakpanzer I pewną ilość PzKpfw I zmodyfikowano i wyposażano w ciężki karabin maszynowy 15mm MG 151/15.

Flakpanzer I, 614.Flak Abteilung, listopad 1942, Stalingrad.

Czołgi Panzer I były szeroko używane podczas manewrów i imprez propagandowych (np. zjazdy partii nazistowskiej w Norymberdze), a po wybuchu wojny w kampanii w Polsce, Europie Zachodniej i Afryce Północnej. Podczas Kampanii Wrześniowej PzKpfw I był podstawowym czołgiem Armii Niemieckiej i był użyty w liczbie 1445 sztuk (około 50% wszystkich czołgów wykorzystanych bojowo). Pojazdy wysłane do Afryki wyposażono w większe filtry i ulepszony system wentylacji. W trakcie bitwy o Tobruk w 1941 roku niewielka ilość Panzerkampfwagen I Ausf A została przekonwertowana na wozy Flammenwerfer auf Panzerkampfwagen I Ausf A (podobnej konwersji poddano czołgi Ausf B w wojnie domowej w Hiszpanii) i służyła w 5.Dywizji Lekkiej Afrika Korps. Pojazd ten był uzbrojony w przenośny miotacz ognia piechoty Flammenwerfer 40 i karabin maszynowy. Efektywny zasięg użycia miotacza wynosił 25m, można było wykonać do 10-12 wystrzałów.

Panzerkampfwagen I Ausf C.

Warianty czołgu Panzerkampfwagen I (Sd.Kfz.101)

Ausf A (VI'1934 - VII'1936)	*2 x MG 13 Dreyse (7,92mm) *silnik 57KM Krupp M305 (Boxer) *4 koła jezdne i 3 rolki podtrzymujące
Ausf B (VIII'1935 - VII'1937)	*2 x MG 13 Dreyse (7,92mm) *silnik 100KM Maybach NL 38 TR *5 kół jezdnych i 4 rolki podtrzymujące *dłuższa i przebudowana tylna część kadłuba
Ausf A/B (1935 - 1937) Befehlswagen - wóz dowodzenia	*1 x MG 13 Dreyse lub MG 34 (7,92mm) *silnik 57KM Krupp M305 (Boxer) -Ausf A *silnik 100KM Maybach NL 38 TR -Ausf B *4 koła jezdne,3 rolki podtrzymujące-Ausf A *5 kół jezdnych,4 rolki podtrzymujące-AusfB
Ausf C (nA) (VI'1942 - XII'1942)	*działko 20mm EW141 / MG 34 (7,92mm) *silnik 150KM Maybach HL 45 P *szybki czołg rozpoznawczy *możliwość transportu lotniczego (Messerschmitt ME 321 Gigant)
Ausf D (nA verst) (1942 - 1943)	*działko 20mm EW141 / MG 34 (7,92mm) *silnik 180KM Maybach HL 66 P *silnie opancerzony szybki czołg rozpoznawczy / czołg wsparcia piechoty
Ausf F (nA verst) (IV'1942 - I'1943)	*2 x MG 34 (7,92mm) *silnik 150KM Maybach HL 45 P *silnie opancerzony szybki czołg rozpoznawczy / czołg szturmowy / wsparcia piechoty

Panzerkampfwagen I Ausf B na ekspozycji w Hiszpanii.

(zdjęcie udostępnił Dionisio Garcia Florez)

Panzer I był małym czołgiem, zaprojektowanym jako lekki czołg treningowy dla przedwojennych dywizji pancernych i pomimo, że nie planowano używać go w warunkach bojowych służył liniowo do 1942 roku. Był tani w produkcji, szybki i zwrotny, lecz posiadał słaby pancerz i uzbrojenie. To pierwszy produkowany masowo niemiecki opancerzony pojazd bojowy. W początkach 1942 roku Panzer I został wycofany ze służby i przekazany policji oraz jednostkom zwalczającym partyzantów. Panzer I bez nadbudówki oddano również organizacjom paramilitarnym jak NSKK (Narodowo-Socjalistyczny Korpus Motorowy) do celów treningowych. 511 zdemontowanych z PzKpfw I wież wykorzystano w fortyfikacjach Wału Atlantyckiego, Wału Pomorskiego i w rejonie Kostrzynia. Czołg Panzerkampfwagen I wykorzystywano jako narzędzie propagandy, obecny był na paradach wojskowych, zjazdach NSDAP i wielu innych uroczystościach. Stanowił widoczną część militarnego potencjału Trzeciej Rzeszy w latach poprzedzających II Wojnę Światową, a lekcje wyniesione podczas jego produkcji, były cennym doświadczeniem dla projektantów i producentów, które zaowocować miało już niebawem następną generacją czołgów. I choć Panzer I nie był w pełni czołgiem bojowym, okazał się doskonałym pojazdem treningowym i dla większości pancernych załóg do końca wojny był wozem, na którym rozpoczynali swe szkolenie.

Model	Okres produkcji	Liczba wyprodukowanych sztuk podwozia*	Liczba wyprodukowanych czołgów PzKpfw
Ausf A	1934 - 1936	1477	818
Ausf B	1935 - 1939	6023	675
Ausf C (VK 601)	1942 - 1943	40	40
Ausf D (VK 602)	1942 - 1943	prototypy
Ausf F (VK 1801)	1942 - 1943	30	30

*nie wszystkie zostały użyte do produkcji czołgów, niektóre wykorzystano przy różnych konwersjach

Kleiner Panzer Befehlswagen I (Sd.Kfz.265)

Panzer Befehlswagen I Ausf B.

Ten mały, lekki wóz dowodzenia został opracowany w 1935 roku przez zakłady Kruppa i opierał się na podwoziu i częściach Panzer I Ausf B (jedynie 6 sztuk bazowało na podwoziu Panzer I Ausf A /1 Kl A/ i różniły się np. brakiem uzbrojenia). W latach 1935 - 1937 w zakładach Daimler-Benz wybudowano łącznie 190 sztuk w dwu nieznacznie różniących się wariantach: 2 Kl B i 3 Kl B. W obydwu zamontowano po dwie radiostacje- Fu2 i Fu6. Załogę Kleiner Panzer Befehlswagen I stanowiły trzy osoby. Po zakończeniu kampanii w Polsce pewna liczba tych pojazdów została przekonwertowana na Sanitatskraftwagen I (Sd.Kfz.265) - opancerzone ambulansy i wykorzystana w kampanii francuskiej w 1940 roku. Po kampanii w Polsce zwiększono także grubość pancerza. Kleiner Panzer Befehlswagen I pozostawał w służbie do roku 1941/42, kiedy to został zastąpiony innymi pojazdami. Niektóre były też używane jako pojazdy kontroli radiowej przy Minenraeum-Wagen BI/BII (Sd.Kfz.300). Niewielką ilość wyeksportowano na Węgry.

Panzerjäger I (Sd.Kfz.101)

4,7cm Pak(t) (Sf) auf Panzerkampfwagen I Ausf B

Panzerjäger I.

Ten oparty na podwoziu PzKpfw I Ausf B pojazd uzbrojony był w czeskie działo 47mm Pak(t) 36 L/43,4 (Skoda 47mm 4-5 P.U.V. vz.36) i obsługiwany przez 3-osobową załogę. Chroniona była ona jedynie przez osłonę działa, otwartą od góry i

od tyłu. Kąt wychylenia działa wynosił maksymalnie 15 stopni, a zapas amunicji 86 sztuk. Pierwotnie planowano zastosowanie działa 50mm Pak 38, lecz nie było ono jeszcze gotowe do produkcji. Od marca 1940 do lutego 1941 roku 202 sztuki Panzerjäger I wybudowały Daimler-Benz, Skoda i Alkett. 132 w trzech seriach (40, 50 i 42) wyprodukował Alkett od marca do maja 1940, a w lutym 1941 kolejne 70 sztuk Skoda. Wyróżniano dwie wersje w zależności od liczby bocznych ścian osłony działa. Wersja produkowana przez Skodę miała 7 ścian, a wariant Alkett 5 ścian. Niewielka liczba tych pojazdów była także wyposażona w działo 37mm Pak 35/36 L/45. Generalnie jednostki te okazały się nieefektywne i szybko wycofano je ze służby z powodu niedostatecznej siły ognia, choć niektóre służyły bojowo aż do 1943 roku. Panzerjäger I został użyty w walkach na Zachodzie, Północnej Afryce i Rosji w ramach Panzerjäger Abteilung (np. 521, 605, 616, 643 i 670 Panzerjäger Abteilung we Francji w 1940 roku). Istnieją przypuszczenia, że po 1940 roku nieliczne pojazdy uzbrojono w działa 50mm Pak 38 L/60, jednak brak na to dowodów. Był to pierwszy z licznych samobieżnych niszczycieli czołgów zbudowanych w okresie wojny.

Sturmpanzer I Bison (Sd.Kfz.101)

15cm sIG 33 (Sf) auf Panzerkampfwagen I Ausf B

Sturmpanzer I Bison.

Działo samobieżne 150mm sIG 33 L/11,4 wybudowano na podwoziu czołgu PzKpfw I Ausf B. 4-osobowa załoga była chroniona przez wielką skrzynio-podobną osłonę działa (wykonaną z trzech płyt 10mm ) otwartą od góry i z tyłu. Jedynie 38 sztuk tego pojazdu zostało w styczniu i lutym 1940 roku wykonanych przez zakłady Alkett w Berlinie. Działo i nadbudówka nadmiernie obciążały podwozie, co było przyczyną słabej mobilności. Ideą powstania tego pojazdu była chęć wsparcia piechoty w walce bezpośrednim i ruchomym ogniem. Sturmpanzer I był używany na Zachodzie, na Bałkanach i w Rosji w 701-706 sIG(Sf) Kompanie - Kompaniach Samobieżnych Dział Piechoty (w każdej po 6 jednostek), przydzielonych najpierw dywizjom pancernym a później korpusom pancernym. Ostatni egzemplarz został wycofany ze służby (z 704.Kompanii 5.Dywizji Pancernej) w końcu 1943 roku. Sturmpanzer I był pierwszym z wielu produkowanych podczas wojny samobieżnych pojazdów wsparcia.

Dane techniczne czołgów PzKpfw I

Model	Ausfuhrung A	Ausfuhrung B
Masa	5300kg	5900kg
Załoga	2	2
Silnik	Krupp M305 (Boxer) / 4-cylindrowy / 57KM	Maybach NL 38 TR / 6-cylindrowy / 100KM
Prędkość	37km/h	40km/h
Zasięg	Na drodze: 145km W terenie: 100km	Na drodze: 170km W terenie: 115km
Zbiornik paliwa	144 litry	146 litrów
Długość	4,02m	4,42m
Szerokość	2,06m	2,06m
Wysokość	1,72m	1,72m
Uzbrojenie	2 x MG 13 Dreyse (7,92mm)	2 x MG 13 Dreyse (7,92mm)
Amunicja	2250 sztuk	2250 sztuk
Pancerz (mm/kąt)	Wieża przód: 13/10 Góra kadłuba przód: 13/22 Dół kadłuba przód: 13/27 Wieża boki: 13/22 Góra kadłuba boki: 13/22 Dół kadłuba boki: 13/0 Wieża tył: 13/22 Góra kadłuba tył: 13/17 Dół kadłuba tył: 13/15 Wieża góra, dno: 8/82 Góra kadłuba góra, dno: 6/82 Dół kadłuba góra, dno: 6/90 Jarzmo dział: 13/półokrągłe	Wieża przód: 13/10 Góra kadłuba przód: 13/22 Dół kadłuba przód: 13/27 Wieża boki: 13/22 Góra kadłuba boki: 13/22 Dół kadłuba boki: 13/0 Wieża tył: 13/22 Góra kadłuba tył: 13/0 Dół kadłuba tył: 13/19 Wieża góra, dno: 8/82 Góra kadłuba góra, dno: 6/83 Dół kadłuba góra, dno: 6/90 Jarzmo dział: 13/półokrągłe

Konwersje czołgu PzKpfw I

Munitionsschlepper I Ausf A (Sd.Kfz.111) - lekki ciągnik amunicyjny

Munitionsschlepper I Ausf A/B - transporter / ciągnik amunicyjny

Kleiner Panzer Befehlswagen I (Sd.Kfz.265) - lekki czołg dowodzenia

Sanitatskraftwagen I (Sd.Kfz.265) - ambulans opancerzony

Pionier-Kampfwagen I - czołg inżynieryjny

Panzerjäger I (Sd.Kfz.101) - niszczyciel czołgów z działem 47mm Pak

Panzerjäger I - niszczyciel czołgów z działem 37mm Pak

Sturmpanzer I Bison (Sd.Kfz.101) - działo samobieżne 150mm sIG

Leichte Bergepanzer I - lekki pojazd ewakuacyjny

Instandsetzungstrupp - transporter wojska / pojazd ewakuacyjny

Fahreschulewagen - czołg treningowy

Ladungsleger auf PzKpfw I Ausf A/B (zerstorerpanzer) - stawiacz ładunków wybuchowych

Minenraumer I Ausf B - pojazd rozminowujący (wybudowano 50 sztuk w 1938 roku)

Brueckenleger I auf PzKpfw I Ausf A - lekki czołg mostowy (wybudowano 2 sztuki w 1939 roku)

Flakpanzer I Ausf A (Sd.Kfz.101) - czołg przeciwlotniczy z działem 20mm Flak 38

Flammenwerfer auf PzKpfw I Ausf A - czołg z miotaczem ognia

Widok przedniej części wieży PzKpfw I w malowaniu Reichswehry, rok 1934.

1

27

---