background image

 

 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o  

 

Lekcja 2 

 

Kuka sinä olet? 

 
Autorka:  
Aleksandra Babij 
 
Lektorka / korekta językowa:  
Johanna Valkeala 
 
Korekta: 
Dominika Plińska-Narloch 

 

Wydawca: 
Rafał Koszela

 

 
2010 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

Lekcja 2: Kuka sinä olet? 
 

Tekst

 
Minä  olen  Ritva  Virtanen.  Minä  olen  kotoisin  Suomesta,  asun 
Helsingissä.  Minä  olen  kaksikymmentä  vuotta  vanha.  Entä 
sinä? Mikä sinun nimesi on? Kuinka vanha sinä olet? Mistä sinä 
olet kotoisin? Missä sinä asut? 
 
 

Tłumaczenie

 

 
Minä olen Ritva Virtanen. 

- Jestem Ritva Virtanen. 

Minä olen kotoisin Suomesta, 

- Pochodzę z Finlandii, 

asun Helsingissä. 

mieszkam w Helsinkach. 

Minä 

olen 

kaksikymmentä 

vuotta vanha. 

- Mam 20 lat. 

Entä sinä? 

- A ty? 

Mikä sinun nimesi on? 

- Jak masz na imię? 

Kuinka vanha sinä olet? 

- Ile masz lat? 

Mistä sinä olet kotoisin? 

- Skąd pochodzisz? 

Missä sinä asut? 

- Gdzie mieszkasz? 

 
 
Pytania o osobę: 
 
Kuka sinä olet? – Kim jesteś? 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

Mikä sinun nimesi on? – dosł. Jakie jest twoje imię? = Jak masz 
na imię? 
 
Zaimki posesywne: 
 

 

 

sufiks 

minä:   minun  

-ni 

 

mój 

sinä:  sinun   

-si 

 

twój 

hän: 

hänen   

-nsa 

 

jej/jego 

me: 

meidän 

-mme   

nasz 

te: 

teidän   

-nne   

wasz   

 

he: 

heidän  

-nsa 

 

ich 

 
 „Nimesi" – twoje imię: słówko „nimi” oznaczające imię zostało 
wzbogacone o sufiks posesywny. Sufiks taki dodaje się zawsze 
do rdzenia wyrazu.  
Aby uzyskać rdzeń wyrazu, który pochodzi z języka fińskiego  
i jest zakończony na literę „i”, jak „nimi”, należy  odjąć ostatnią 
literę „i”, a w jej miejsce wstawić „e”. Dopiero po takim zabiegu 
tego typu słowa można odmieniać przez przypadki i dodawać 
do nich sufiks posesywny. 
  

 

 

 

 

 

rdzeń: 

nimi:   

nim-i   

nim+e   

nime- 

 
nimeni – moje imię   

nimemme – nasze imię 

nimesi – twoje imię   

nimenne – wasze imię 

nimensä – jej/jego imię 

nimensä – ich imię 

 
Inne przykłady: 
koira – pies: sinun koirasi = twój pies 
kissa – kot: kissansa = jej / jego kot 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

talo – dom: meidän talomme = nasz dom 
sisko – siostra: siskoni = moja siostra 
 

 

Liczby: 

 
0 nolla 
1 yksi 
2 kaksi 
3 kolme 
4 neljä 
5 viisi 
6 kuusi 
7 seitsemän 
8 kahdeksan 
9 yhdeksän 
10 kymmenen 
 
Aby stworzyć liczbę od 11 do 19 do poznanych wcześniej liczb 
1 – 9 dodajemy końcówkę: 
... + toista  
 
11 yksitoista 
12 kaksitoista 
13 kolmetoista 
14 neljätoista 
15 viisitoista 
etc. 
 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

Aby stworzyć liczby 20, 30, 40, 50 etc. do poznanych wcześniej 
liczb 1 – 9 dodajemy końcówkę: 
... + kymmentä 

 

20 kaksikymmentä 
21 kaksikymmentäyksi  
22 kaksikymmentäkaksi 
23 kaksikymmentäkolme 
etc. 
 
30 kolmekymmentä 
40 neljäkymmentä 
50 viisikymmentä 
 
100 sata 
200 kaksisataa   
 
Kaksisataa  -  w  tym  słowie  wyraz  „sata”  –  sto,  został  użyty  
w  partitiivie.  Dzieje  się  tak  dlatego,  że  partitiivi  służy  
do  określania  ilości  liczbami  większymi  od  1,  a  także  gdy 
używamy  określeń  na  ilość  typu:  „paljon”  do  rzeczowników 
niepoliczalnych  –  paljon  maitoa  -  dużo  mleka;  „monta”  
do policzalnych – monta kissaa – wiele kotów, „vähän” - mało.  
 
Natomiast gdy chce się powiedzieć, że coś jest jedno, wtedy nie 
używa się partitiivu, tylko nominatiivu.  
Przykłady: 
 
Yksi koira – jeden pies 
Kaksi koiraa – dwa psy 
 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

Wiek: 

 
Olen x vuotta vänhä – dosłownie: jestem x lat stary  
Olen  xvuotias – dosłownie: jestem x-letni.  
= Mam lat. 
 
Olen kaksikymmentä vuotta vanha.  
Olen kaksikymmentävuotias. 
Olen 20-vuotias. 
= Mam dwadzieścia lat. 
 
 
I grupa czasowników – zakończone na dwie samogłoski: 
 
Odmiana: 
 
Bezokolicznik –ostatnia litera  + (minä) - n  (me) mme 
 

 

 

 

       (sinä) - t  (te) - tte 

 

 

 

 

       (hän) - V  (he) - vat / vät 

 
V = przedłużenie (skopiowanie) ostatniej samogłoski 
 
 
Odmiana czasownika „asua” – mieszkać: 
 
minä asun  

me asumme   

sinä asu  

te asutte 

hän asuu 

he asuvat 

 
 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

Przypadki lokatywne: 
 
*  Inessiivi  –  ma  końcówkę:  -ssa/ssä  (zależnie  od  harmonii 
wokalicznej, zob. tablice gramatyczne) 
 
Odpowiada na pytanie MISSÄ? – Gdzie?  
 
*Elatiivi – ma końcówkę: -sta/stä 
 
Odpowiada na pytanie MISTÄ? – Skąd? Z czego?   
 

 

 

 

 
Ponieważ  słowo  „Suomi”  jest  rdzennie  fińskie  i  kończy  się  na 
„i”,  przy  jego  odmianie  postępujemy  analogicznie  jak  
w  przypadku  słowa  „nimi”  –  „i”  przechodzi  w  „e”  i  do  tak 
utworzonego 

rdzenia 

wyrazu 

dodajemy 

końcówki 

przypadków. 
 
 

 

 

 

rdzeń   

Suomi   

Suom-i  

Suome- 

 

 
partitiivi:  

Suomea 

inessiivi:  

Suomessa 

elatiivi:  

Suomesta 

Gdy chcemy odmienić słowo nie występujące w języku fińskim 
i  kończące  się  na  spółgłoskę,  przed  odmianą  należy  dodać  do 
niego literę ”i”.  
Przykłady: 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

 

 

 

 
Inessiivi (w):   

 

Elatiivi (z): 

 
Gdańsk 

Gdańskissa    

 

Gdańskista 

 

 

- w Gdańsku   

 

- z Gdańska 

Wrocław 

Wrocławissa   

 

Wrocławista  

Vancouver 

Vancouverissa 

 

Vancouverista 

Boston  

Bostonissa 

 

 

Bostonista 

 
Niektóre  nazwy  miast  mają  swoją  fińską  wersję.  Wtedy  nie 
stosuje się powyższej zasady. 
 

fińska nazwa:  

Inessiivi: 

 

Elatiivi: 

 

Kraków 

Krakova 

Krakovassa 

 

Krakovasta 

Warszawa 

Varsova 

Varsovassa 

 

Varsovasta 

Sztokholm 

Tukholma 

Tukholmassa              Tukholmasta 

 

 

Wymiana spółgłoskowa: 
 
Helsinki: Hel-si

n

-

k

 
Ostatnia  sylaba  tego  wyrazu  jest  otwarta,  kończy  się  na 
samogłoskę.  W  wyrazie  występuje  stopa  mocna 

nk

.  Podczas 

deklinacji  przypadki,  których  końcówki  zaczynają  się  od 
spółgłoski,  tak  jak  inessiivi  z  końcówką  „ssa/ssä”  i  elatiivi  
z  końcówką  „sta/stä”,  „zamykają”  otwarte  sylaby  i  zmieniają 
stopę mocną na stopę słabą 

ng

.  

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

Dlatego: Helsingissä i Helsingistä. 
Więcej reguł dotyczących wymiany spółgłoskowej znajduje się 
w tablicach gramatycznych dołączonych do kursu.  
 
 

Pochodzenie: 

 
Olen Puolasta – Jestem z Polski 
Olen kotoisin Puolasta – Pochodzę z Polski.  
 
 

Przydatne zwroty: 

 
Asun kaupungissa. – Mieszkam w mieście. 
Asun maalla. – Mieszkam na wsi. 
Asun tässä maassa.  – Mieszkam w tym kraju. 
 
Słowo  „maa”  oznacza  zarówno  „wieś”  jak  i  „kraj”  –  jego 
znaczenie zależne jest od użytego przypadku: 
 
maassa  /  maasta  /  maahan  –  w  kraju  /  z  kraju  /  do  kraju. 
 

{przypadki lokatywne wewnętrzne} 

 
maalla / maalta / maalle – na wsi / ze wsi / na wieś. 
 

{przypadki lokatywne zewnętrzne} 

 
 

 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

Słowniczek: 

 

asua - mieszkać  
entä - a... (entä sinä - a ty?) 
heidän - ich 
hänen - jej / jego 
kahdeksan – osiem 

kaksi – dwa 

kaksikymmentä - 20 
kaksikymmentäkaksi – 22 
kaksikymmentäkolme – 23 
kaksikymmentäyksi – 21 
kaksisataa - dwieście   
kaksitoista – dwanaście 

kaupunki - miasto 
kissa - kot 
koira - pies 
kolme – trzy 

kolmekymmentä - 
trzydzieści 
kolmetoista – trzynaście 

kuinka - jak 
kuka - kto 
kuusi – sześć 

kymmenen – dziesięć 

maa - wieś / kraj 
maito – mleko  
meidän - nasz 
minun - mój 

missä - gdzie 
mistä - skąd 
monta – dużo (do 

policzalnych) 

neljä – cztery 

neljäkymmentä - 
czterdzieści 
neljätoista – czternaście 

nimi - imię 
nolla – zero 

paljon – dużo (do 
niepoliczalnych) 
sata - sto 
seitsemän – siedem 

sinun - twój 
sisko - siostra 
Suomi - Finlandia 
talo - dom 
teidän - wasz 
vanha - stary 
viisi – pięć 

viisikymmentä - 
pięćdziesiąt 
viisitoista - piętnaście 

vuosi – rok 

vähän – mało, trochę 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

10 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

yhdeksän – dziewięć 

yksi – jeden 

yksitoista – jedenaście 

 

 

Ćwiczenia: 
 

1.

 

Odpowiedz na pytania: 

a.

 

Mikä sinun nimesi on?

 

……………………………………………… 

b.

 

Kuinka vanha sinä olet?

 

……………………………………………… 

c.

 

Mistä sinä olet kotoisin?

 

……………………………………………… 

d.

 

Missä sinä asut? 

 

……………………………………………… 

2.

 

Przetłumacz zdania na fiński: 

a.

 

On ma na imię Jyrki.   

 

……………………………………………..……… 

b.

 

Czy wy pochodzicie z Finlandii? 

 …………………………………………….……… 

c.

 

Mikko ma dwadzieścia siedem lat, jego siostra 

Tarja siedemnaście. 

………………………………………………..…… 

d.

 

Ja nie mieszkam na wsi. 

……………………………………………..……… 

3.

 

Przetłumacz zdania na polski: 

background image

w w w . l o s i o w i s k o . c o m  

 

 

11 

| 

P o d s t a w o w y   k u r s   j ę z y k a   f i ń s k i e g o |

 

 

a.

 

Oletko kahdeksantoista vuotta vanha? 

……………………………………………….…… 

b.

 

 Me asumme tässä maassa, Suomessa.  

…………………………………………...……… 

c.

 

Missä sinun kissasi on? 

…………………………………………………… 

d.

 

En tiedä kuinka vanha Tarja on. 

…………………………………………………… 

 

4.

 

Zapisz słownie liczby po fińsku: 

a.

 

 3………………………………………………… 

b.

 

7………………………………………………… 

c.

 

18: ………………………………………………. 

d.

 

21: ………………………………………………. 

e.

 

49: ………………………………………………. 

f.

 

50: ………………………………………………. 

g.

 

128: ……………………………………………... 

h.

 

33………………………………………………… 

i.

 

10………………………………………………... 

j.

 

999………………………………………………. 

5.

 

Zapisz podane liczby: 

a.

 

kaksikymmentäkaksi = ..................................... 

b.

 

neljätoista  = ........................................................ 

c.

 

viisikymmentäviisi = ......................................... 

d.

 

kaksisataa = ......................................................... 

e.

 

kahdeksankymmentäyhdeksän = ....................