P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o

Lekcja 2

Kuka sinä olet?

Autorka:
Aleksandra Babij

Lektorka / korekta językowa:
Johanna Valkeala

Korekta:
Dominika Plińska-Narloch

Wydawca:
Rafał Koszela

2010

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

1

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Lekcja 2: Kuka sinä olet?

Tekst

:

Minä olen Ritva Virtanen. Minä olen kotoisin Suomesta, asun
Helsingissä. Minä olen kaksikymmentä vuotta vanha. Entä
sinä? Mikä sinun nimesi on? Kuinka vanha sinä olet? Mistä sinä
olet kotoisin? Missä sinä asut?

Tłumaczenie

Minä olen Ritva Virtanen.

- Jestem Ritva Virtanen.

Minä olen kotoisin Suomesta,

- Pochodzę z Finlandii,

asun Helsingissä.

mieszkam w Helsinkach.

Minä

olen

kaksikymmentä

vuotta vanha.

- Mam 20 lat.

Entä sinä?

- A ty?

Mikä sinun nimesi on?

- Jak masz na imię?

Kuinka vanha sinä olet?

- Ile masz lat?

Mistä sinä olet kotoisin?

- Skąd pochodzisz?

Missä sinä asut?

- Gdzie mieszkasz?

Pytania o osobę:

Kuka sinä olet? – Kim jesteś?

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

2

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Mikä sinun nimesi on? – dosł. Jakie jest twoje imię? = Jak masz
na imię?

Zaimki posesywne:

sufiks

minä: minun

-ni

mój

sinä: sinun

-si

twój

hän:

hänen

-nsa

jej/jego

me:

meidän

-mme

nasz

te:

teidän

-nne

wasz

he:

heidän

-nsa

ich

„Nimesi" – twoje imię: słówko „nimi” oznaczające imię zostało
wzbogacone o sufiks posesywny. Sufiks taki dodaje się zawsze
do rdzenia wyrazu.
Aby uzyskać rdzeń wyrazu, który pochodzi z języka fińskiego
i jest zakończony na literę „i”, jak „nimi”, należy odjąć ostatnią
literę „i”, a w jej miejsce wstawić „e”. Dopiero po takim zabiegu
tego typu słowa można odmieniać przez przypadki i dodawać
do nich sufiks posesywny.

rdzeń:

nimi:

nim-i

nim+e

nime-

nimeni – moje imię

nimemme – nasze imię

nimesi – twoje imię

nimenne – wasze imię

nimensä – jej/jego imię

nimensä – ich imię

Inne przykłady:
koira – pies: sinun koirasi = twój pies
kissa – kot: kissansa = jej / jego kot

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

3

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

talo – dom: meidän talomme = nasz dom
sisko – siostra: siskoni = moja siostra

Liczby:

0 nolla
1 yksi
2 kaksi
3 kolme
4 neljä
5 viisi
6 kuusi
7 seitsemän
8 kahdeksan
9 yhdeksän
10 kymmenen

Aby stworzyć liczbę od 11 do 19 do poznanych wcześniej liczb
1 – 9 dodajemy końcówkę:
... + toista

11 yksitoista
12 kaksitoista
13 kolmetoista
14 neljätoista
15 viisitoista
etc.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

4

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Aby stworzyć liczby 20, 30, 40, 50 etc. do poznanych wcześniej
liczb 1 – 9 dodajemy końcówkę:
... + kymmentä

20 kaksikymmentä
21 kaksikymmentäyksi
22 kaksikymmentäkaksi
23 kaksikymmentäkolme
etc.

30 kolmekymmentä
40 neljäkymmentä
50 viisikymmentä

100 sata
200 kaksisataa

Kaksisataa - w tym słowie wyraz „sata” – sto, został użyty
w partitiivie. Dzieje się tak dlatego, że partitiivi służy
do określania ilości liczbami większymi od 1, a także gdy
używamy określeń na ilość typu: „paljon” do rzeczowników
niepoliczalnych – paljon maitoa - dużo mleka; „monta”
do policzalnych – monta kissaa – wiele kotów, „vähän” - mało.

Natomiast gdy chce się powiedzieć, że coś jest jedno, wtedy nie
używa się partitiivu, tylko nominatiivu.
Przykłady:

Yksi koira – jeden pies
Kaksi koiraa – dwa psy

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

5

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Wiek:

Olen x vuotta vänhä – dosłownie: jestem x lat stary
Olen xvuotias – dosłownie: jestem x-letni.
= Mam x lat.

Olen kaksikymmentä vuotta vanha.
Olen kaksikymmentävuotias.
Olen 20-vuotias.
= Mam dwadzieścia lat.


I grupa czasowników – zakończone na dwie samogłoski:

Odmiana:

Bezokolicznik –ostatnia litera + (minä) - n (me) mme

(sinä) - t (te) - tte

(hän) - V (he) - vat / vät

V = przedłużenie (skopiowanie) ostatniej samogłoski


Odmiana czasownika „asua” – mieszkać:

minä asun

me asumme

sinä asut

te asutte

hän asuu

he asuvat

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

6

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Przypadki lokatywne:

* Inessiivi – ma końcówkę: -ssa/ssä (zależnie od harmonii
wokalicznej, zob. tablice gramatyczne)

Odpowiada na pytanie MISSÄ? – Gdzie?

*Elatiivi – ma końcówkę: -sta/stä

Odpowiada na pytanie MISTÄ? – Skąd? Z czego?

Ponieważ słowo „Suomi” jest rdzennie fińskie i kończy się na
„i”, przy jego odmianie postępujemy analogicznie jak
w przypadku słowa „nimi” – „i” przechodzi w „e” i do tak
utworzonego

rdzenia

wyrazu

dodajemy

końcówki

przypadków.

rdzeń

Suomi

Suom-i

Suome-

partitiivi:

Suomea

inessiivi:

Suomessa

elatiivi:

Suomesta

Gdy chcemy odmienić słowo nie występujące w języku fińskim
i kończące się na spółgłoskę, przed odmianą należy dodać do
niego literę ”i”.
Przykłady:

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

7

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Inessiivi (w):

Elatiivi (z):

Gdańsk

Gdańskissa

Gdańskista

- w Gdańsku

- z Gdańska

Wrocław

Wrocławissa

Wrocławista

Vancouver

Vancouverissa

Vancouverista

Boston

Bostonissa

Bostonista

Niektóre nazwy miast mają swoją fińską wersję. Wtedy nie
stosuje się powyższej zasady.

fińska nazwa:

Inessiivi:

Elatiivi:

Kraków

Krakova

Krakovassa

Krakovasta

Warszawa

Varsova

Varsovassa

Varsovasta

Sztokholm

Tukholma

Tukholmassa Tukholmasta

Wymiana spółgłoskowa:

Helsinki: Hel-si

n

-

k

i

Ostatnia sylaba tego wyrazu jest otwarta, kończy się na
samogłoskę. W wyrazie występuje stopa mocna

nk

. Podczas

deklinacji przypadki, których końcówki zaczynają się od
spółgłoski, tak jak inessiivi z końcówką „ssa/ssä” i elatiivi
z końcówką „sta/stä”, „zamykają” otwarte sylaby i zmieniają
stopę mocną na stopę słabą

ng

.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

8

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Dlatego: Helsingissä i Helsingistä.
Więcej reguł dotyczących wymiany spółgłoskowej znajduje się
w tablicach gramatycznych dołączonych do kursu.

Pochodzenie:

Olen Puolasta – Jestem z Polski
Olen kotoisin Puolasta – Pochodzę z Polski.

Przydatne zwroty:

Asun kaupungissa. – Mieszkam w mieście.
Asun maalla. – Mieszkam na wsi.
Asun tässä maassa. – Mieszkam w tym kraju.

Słowo „maa” oznacza zarówno „wieś” jak i „kraj” – jego
znaczenie zależne jest od użytego przypadku:

maassa / maasta / maahan – w kraju / z kraju / do kraju.

{przypadki lokatywne wewnętrzne}

maalla / maalta / maalle – na wsi / ze wsi / na wieś.

{przypadki lokatywne zewnętrzne}

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

9

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Słowniczek:

asua - mieszkać
entä - a... (entä sinä - a ty?)
heidän - ich
hänen - jej / jego
kahdeksan – osiem

kaksi – dwa

kaksikymmentä - 20
kaksikymmentäkaksi – 22
kaksikymmentäkolme – 23
kaksikymmentäyksi – 21
kaksisataa - dwieście
kaksitoista – dwanaście

kaupunki - miasto
kissa - kot
koira - pies
kolme – trzy

kolmekymmentä -
trzydzieści
kolmetoista – trzynaście

kuinka - jak
kuka - kto
kuusi – sześć

kymmenen – dziesięć

maa - wieś / kraj
maito – mleko
meidän - nasz
minun - mój

missä - gdzie
mistä - skąd
monta – dużo (do

policzalnych)

neljä – cztery

neljäkymmentä -
czterdzieści
neljätoista – czternaście

nimi - imię
nolla – zero

paljon – dużo (do
niepoliczalnych)
sata - sto
seitsemän – siedem

sinun - twój
sisko - siostra
Suomi - Finlandia
talo - dom
teidän - wasz
vanha - stary
viisi – pięć

viisikymmentä -
pięćdziesiąt
viisitoista - piętnaście

vuosi – rok

vähän – mało, trochę

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

10

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

yhdeksän – dziewięć

yksi – jeden

yksitoista – jedenaście

Ćwiczenia:

1.

Odpowiedz na pytania:

a.

Mikä sinun nimesi on?

………………………………………………

b.

Kuinka vanha sinä olet?

………………………………………………

c.

Mistä sinä olet kotoisin?

………………………………………………

d.

Missä sinä asut?

………………………………………………

2.

Przetłumacz zdania na fiński:

a.

On ma na imię Jyrki.

……………………………………………..………

b.

Czy wy pochodzicie z Finlandii?

…………………………………………….………

c.

Mikko ma dwadzieścia siedem lat, jego siostra

Tarja siedemnaście.

………………………………………………..……

d.

Ja nie mieszkam na wsi.

……………………………………………..………

3.

Przetłumacz zdania na polski:

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

11

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

a.

Oletko kahdeksantoista vuotta vanha?

……………………………………………….……

b.

Me asumme tässä maassa, Suomessa.

…………………………………………...………

c.

Missä sinun kissasi on?

……………………………………………………

d.

En tiedä kuinka vanha Tarja on.

……………………………………………………

4.

Zapisz słownie liczby po fińsku:

a.

3…………………………………………………

b.

7…………………………………………………

c.

18: ……………………………………………….

d.

21: ……………………………………………….

e.

49: ……………………………………………….

f.

50: ……………………………………………….

g.

128: ……………………………………………...

h.

33…………………………………………………

i.

10………………………………………………...

j.

999……………………………………………….

5.

Zapisz podane liczby:

a.

kaksikymmentäkaksi = .....................................

b.

neljätoista = ........................................................

c.

viisikymmentäviisi = .........................................

d.

kaksisataa = .........................................................

e.

kahdeksankymmentäyhdeksän = ....................