w w w . l o s i o w i s k o . c o m

1 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o

- m a t e r i a ł y d o d a t k o w e -

P r z y p a d k i l o k a t y w n e w e w n ę t r z n e

opracowanie:

Dominika Plińska-Narloch

2 0 1 0

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

2 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

W języku fińskim występuje 6 przypadków lokatywnych, za pomocą których wyraża
się położenie czegoś (kogoś) lub kierunek ruchu. Przypadki te dzielimy na:

- WEWNETRZNE: wyrażające ruch do i z oraz położenie wewnątrz;

- ZEWNETRZNE: wyrażające ruch do i z - ale położenie zewnętrzne;

Do grupy przypadków wewnętrznych zaliczamy: Illatiivi, Inessiivi oraz Elatiivi.
Natomiast do grupy przypadków zewnętrznych: Allatiivi, Adessiivi i Ablatiivi.

Przypadki wewnętrzne

ILLATIIVI

-Vn, -hVn, -seen


Odpowiada na pytanie mihin?, minne? (dokąd?). Illatiivi odnosi się zarówno do
rzeczowników jak i przymiotników. Przy czym należy pamiętać, ze w języku fińskim
miedzy rzeczownikiem i określającym go przymiotnikiem panuje związek zgody
(liczba i przypadek rzeczownika i przymiotnika musza być takie same).

I.

ZASTOSOWANIE

Analogicznie, wiec Illatiivi służy do wyrażania ruchu odbywającego się w kierunku
DO WEWNĄTRZ JAKIEJŚ PRZESTRZENI, POMIESZCZENIA LUB RZECZY.

Illatiivi używa się wiec z czasownikami tj.: lähteä (wyruszyć), mennä (iść, jechać), tulla
(przyjść), saapua (przybyć, przyjechać), matkustaa (podróżować), muuttaa (zmieniać,
przeprowadzać się), viedä (zanieść), panna (kłaść, położyć), lähtteä (wysłać) –
wszystkie one wyrażają ruch.

1.

Illatiivi używamy, gdy mówimy o miejscach, gdzie idziemy i gdzie możemy
wejść do środka lub coś do środka włożyć.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

3 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Lähdemme ravintolaan. – Pójdziemy do restauracji. (gdzie?)

Antti tulee Suomeen. – Antti przyjedzie do Finlandii.

Menettekö te oopperaan? – Idziecie do opery?

2.

Gdy mówimy o zamiarze pójścia lub rozpoczęciu niektórych wydarzeń,
działalności:

Päivi menee työhön. – Päivi idzie do pracy.

Henkilökunta meni lakkoon. – Załoga poszła strajkować.

3.

Gdy mówimy o ubraniach, które wkładamy na siebie:

Panee hattu päähän. – Wkładać czapkę na głowę.

- podobnie powiemy w sytuacji: Lapsen polveen tuli naarmu – dziecko zadrapało się
na kolanie (pojawiło się zadrapanie).

4. Występuje jako dopełnienie z wieloma czasownikami.

5. Jest używany z elatiivem przy wyrażaniu czasu:

Tiistaista torstaihin – od wtorku do czwartku,
Syyskuusta joulukuuhun – od września do grudnia.

6. Wskazuje czas, w którym dane zdarzenie miało miejsce:

En ole nähnyt Raimon poikaa moneen vuoteen – nie widziałem syna

Raimona od wielu lat.

II.

TWORZENIE ILLATIIVU

Illatiivi posada trzy możliwe końcówki:

-V+n (ostatnia samogłoska + „-n”),

-hVn („-h” + ostatnia samogłoska + „-n”)

-seen,

1. słowa zakończone jedna samogłoska – dodajemy –Vn

kirja

kirjaan

kuppi

kuppiin

suomi

suomeen

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

4 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

kenkä

kenkään

mies

mieheen

- słowa rdzennie fińskie zakończone na –si

uusi

uude-

uuteen

käsi

käde-

käteen

vesi

vede-

veteen

vuosi

vuode-

vuoteen

viisi

viide-

viiteen

2. słowa wielosylabowe zakończone na dwie takie same samogłoski – dodajemy –
seen

vapaa

vapaa-

vapaaseen

Espoo

Espoo-

Espooseen

huone

huonee-

huoneeseen

vaate

vaatee-

vaateeseen

tehdäs

tehtää-

tehtääseen

rikas

rikkaa-

rikkaaseen

kaunis

kaunii-

kauniiseen

väsynyt

väsynee-

väsyneeseen

3. słowa jednosylabowe zakończone samogłoskami – dodajemy hVn

maa

maahan

pää

päähän

tuo

tuohon

työ

työhön

tee

teehen

tie

tiehen

puu

puuhun

suu

suuhun

III.

ZAIMKI OSOBOWE W ILLATIIVIE

minä

minuun

sinä

sinuun

hän

häneen

se

siihen

me

meihin

te

teihin

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

5 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

he

heihin

ne

niihin

Inessiivi

- ssa / ssä

Inessiivi – oznacza statyczne przebywanie w jakimś miejscu. Należy również do
grupy przypadków wewnętrznych. Odpowiada na pytanie missä? (gdzie?). Stosuje
się go wyłącznie do opisywania statycznego przebywania w jakimś miejscu.
przypadku tego używa się generalnie z czasownikami, które również wyrażają
przebywanie np.: olla (być), opiskella (uczyć się), asua (mieszkać).

Przypadek ten posada jedna końcówkę zależna od harmonii wokalicznej –ssa/-ssä


ZASTOSOWANIE

1. Inessiivi odpowiada na pytanie missä? gdy mówimy o:

- miejscach wewnątrz którego ktoś lub cos jest

Päivi on työssä kioskissa. –Päivi pracuje w kiosku

Mukit ovat kaapissa. – kubki sa w szawce

- państwach, miastach:

Asumme Etelä-Suomessa, Helsingissä. – Mieszkamy w południowej

Finlandii, w Helsinkach

2. Używamy, gdy mówimy o uczestnictwie w pewnych wydarzeniach lub
czynnościach:

Henkilökunto on lakossa. – Personel strajkuje.

Tuula ja Jorma käivät hautajaisissa. – Tuula i Jorma uczestniczą w

pogrzebie.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

6 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

3.Wyrażamy całość, której coś jest częścią:

Autossa on neljä ovea. – samochód jest 4 drzwiowy.

Kirjassa on kaunis kansi. – książka ma piekną okladkę.

4.Wskazuje na bezpośredni kontakt z powierzchnia czegoś:

Lapsen polvessa on naarmu. – na kolanie dziecka jest zadrapanie

Minulla on hattu päässä – u mnie na głowie jest czapka

5.Wskazuje czas, w którym coś ma miejsce:

Luen tämän kirjan viikossa. – czytam tę książkę tydzień

6. Z inessiivem można użyć jednego czasownika wyrażającego ruch – KÄYDÄ (iść).
Jest to wyjątek.

Hän käy puistossa joka päivä. – On codziennie chodzi do parku.

Antti käy ravintolassa. – Antti idzie do restauracji.

ALE

Antti menee puistoon. – Antti idzie do parku.

Końcówka dodawana na takich samych zasadach jak w Genetiivi
-SSA – słowa zakończone samogłoskami A,O,U
-SSÄ – słowa zakończone samogłoskami E,I,Y,Ä,Ö


ZAIMKI OSOBOWE

minä

minussä

sinä

sinussä

hän

hänessä

se

siinä

me

meissä

te

teissä

he

heissä

ne

niissä

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

7 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

ELATIIVI

- sta/-stä

Elatiivi odpowiada na pytanie mistä? (skąd?) i jest stosowany do opisywania ruchu
odbywającego się z jakiegoś kierunku. Kantówka tego przypadku –sta/-stä, a zasady
jej dodawania sa takie same, jak w przypadku inessiivu. Elatiivi stosuje się do
opisania ruch odbywającego się Z JAKIEGOS KIERUNKU.

Tulen kaupasta – przyszedłem ze sklepu.

ZASTOSOWANIE

1.

Gdy mówimy o miejscach, gdzie ktoś lub cos był „ w środku” i wyszedł, lub o
państwach, miastach z których ktoś przybywa:

Ota mukki kaapista. – weź kubek z szafki

Riccardo tulee Italiasta. – Riccardo przyjechał z Włoch.

2.Gdy mówimy skąd pochodzą informacje:

Kuulin uutisen radiosta. – słyszałem wiadomości z radia

Luin sen lehdestä. – Przeczytałem to w gazecie

3.Gdy mówimy o ubraniach, które zdejmujemy:

Ota hattu päästä, kasineet kädestä, kengät jalasta . – Zdejmuje czapkę z

głowy, rękawiczki z rak, buty z nóg.

4.Używany z niektórymi czasownikami i rzeczownikami Elatiiv wyraża temat:

Puhumme matkoista. – rozmawiamy o podroży.

Laura kertoo uudesta asunnosta. – Lura opowiada o nowym mieszkaniu

5.Jest używany w zdaniach, które wyrażają czym ktoś lub cos się stanie

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

8 |

P r z y p a d k i l o k a t y w n e I | P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Minusta tulee kapellimestrai – Według mnie przyjdzie konduktor

Matkusta tuli mielenkiintoinen. – Podroż okazała się interesujaca

6. Gdy mówimy skąd ktoś pochodzi:

Olen kotoisin Puolasta. – Pochodze z polski

ZAIMKI OSOBOWE

minä

minustä

sinä

sinustä

hän

hänestä

se

sitä

me

meistä

te

teistä

he

heistä

ne

niistä