P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a

f i ń s k i e g o

Lekcja 4

Ulkonäkö ja luonne

wygląd i cechy charakteru

Autorka:
Marta Dąbrowska

Lektorka / korekta językowa:
Johanna Valkeala

Korekta:
Dominika Plińska-Narloch

Wydawca:
Rafał Koszela

2010

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

1

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Lekcja 4: Ulkonäkö ja luonne

Dialog:

Myyjä: Miten voin auttaa?
Asiakas: Haluaisin ostaa leningin.
M: Mikä teidän kokonne on?
A: Minun kokoni on 34.
M: Meillä on kolme leninkiä teidän koossa. Haluatteko
valkoisen, sinisen vai vaaleanpunaisen?
A: Sininen ja vaaleanpunainen, kiitos. Voinko sovittaa
tätä?
M: Tietysti.
A: Missä on sovituskoppi?
M: Tuolla on.

A: Valitettavasti toinen leninki on liian iso, ja toinen on
liian pieni.
M: Ehkä tämä violetti leninki on hyvä.

A: Olitte oikeassa! Ostan tämän leningin. Mitä se
maksaa?
M: Se maksaa kaksikymmentä euroa.
A: Voinko maksaa kortilla?
M: Kyllä.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

2

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Tłumaczenie:

Sprzedawca: Czym mogę służyć?
Klientka: Chciałabym kupić suknię.
S: Jaki jest pani rozmiar?
K: Mój rozmiar to 34.
S: Mamy trzy w pani rozmiarze. Życzy sobie pani: białą,
niebieską, czy różową?
K: Niebieską i białą poproszę. Czy mogę je przymierzyć?
S: Oczywiście.
K: Gdzie jest przymierzalnia?
S: Tam.

K: Niestety jedna suknia jest za duża, druga za mała.
S: Może ta fioletowa suknia będzie dobra?

K: Miał pan rację. Wezmę tą. Ile kosztuje?
S: Kosztuje dwadzieścia euro.
K: Czy mogę zapłacić kartą kredytową?
S: Tak.

Słowniczek do dialogu:

auttaa - pomagać
haluata - chcieć
koko - rozmiar
koossa - w rozmiarze
kortti - karta
leninki - suknia

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

3

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

liian - za, zbyt
maksaa - kosztować, płacić
miten - jak
olitte oikeassa - miała pani rację
olla oikeassa - mieć rację
ostaa - kupować
sovittaa - przymierzać
sovituskoppi - przymierzalnia
tietysti - oczywiście
toinen... ja toinen - jeden... a drugi
valitettavasti - niestety
voida - móc

Kolory:

harmaa - szary
keltainen - żółty
musta - czarny
oranssi - pomarańczowy
punainen - czerwony
ruskea - brązowy
sininen - niebieski
tumma - ciemny
tummansininen – granatowy
vaalea - jasny
vaaleanpunainen - różowy
valkoinen - biały
vihreä - zielony

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

4

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

violetti, sinipunainen - fioletowy

Garderoba:

- alushousut - majtki
- hame - spódnica
- hattu - kapelusz
- housut - spodnie
- kengät - buty
- kravatti - krawat
- käsineet - rękawiczki
- leninki - suknia
- liivi – kamizelka

- mekko - sukienka

- miesten puku - garnitur
- paita - koszula
- pusero - bluzka, bluza, sweter
- rintaliivit - stanik
- saapikkaat - kozaki
- sandaalit - sandały
- sukat - skarpetki
- sukkahousut –rajstopy
- takki – płaszcz, kurtka
- t-paita – t-shirt
- villapusero – sweter

Ubieranie się:

•

Czasownikiem oznaczającym “ubieranie się” jest
pukeutua, używając go nie podajemy co dokładnie na

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

5

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

siebie ubieramy. By dokładniej to sprecyzować
użyjemy następującej konstrukcji:

PUKEUTUA + ILLATIIVI
(nakładać na siebie, ubierać się w…)

Rzeczownik

oznaczający

część

garderoby

jaką

wkładamy na siebie, wraz z określającymi go
przymiotnikami będzie w illativie:

Minä pukeudun leninkiin. (Zakładam sukienkę).

Hän pukeutuu valkoiseen puseroon. (On zakłada

białą bluzę).

Illatiivi w tej konstrukcji pojawi się zarówno
w twierdzeniu, pytaniu:

Pukeudutko valkoiseen puseroon? (Ubierasz się w

białą bluzkę?)

a także przeczeniach:

Minä ei pukeudu mustaan takkiin. (Nie wkładam
czarnej kurtki).

•

Jeszcze innym zwrotem oznaczającym ubieranie się
w coś jest zwrot: „panna päälle”, gdzie dopełnienie
zazwyczaj przyjmuje formę genetivu:

Saima pukee villapuseron päälle. (Saima zakłada na

siebie sweter).

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

6

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Ale w przypadku gdy dana część garderoby, występuje
jako rzeczownik zawsze w liczbie mnogiej będziemy
mieć do czynienia z nominativem liczby mnogiej:

Saima pukee sukkuhousut päälle. (Saima zakłada

rajstopy).

Saima laittaa kengät jalkaan. (Saima zakłada buty).

•

Jeśli zaś chcemy powiedzieć, że coś już mamy na
sobie/ nosimy to użyjemy następnej konstrukcji:

OSOBA (w illativie) + DOPELNIENIE ( on + rzeczownik
w partitivie/ nominativie l.mnogiej)+ päällä

Hänellä on puseroa päällä. (On ma na sobie sweter)

•

Aby powiedzieć, że coś chcemy zdjąć użyjemy
czasownika riisua - „zdejmować”.

Dopełnienie w takim zdaniu będzie w genetivie, lub
nominativie.

Jussi riisuu kengät ja takin. (Jussi zdejmuje buty

(nom. l. mn.) i płaszcz (gen.)

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

7

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Tekst:

Tämä on Kaisa Nieminen. Kaisa on tyypillinen kaunis
suomalainen

tyttö:

hän

on

pitkä,

hoikka,

vaaleantukkainen ja hänellä on siniset silmät. Kaisa on
myös mukava, hauska, puhelias, ystävällinen ja
aktiivinen henkilö. On hienoa kun minulla on tällainen
iloinen ystävä.

Tłumaczenie

Tämä on Kaisa Nieminen

Oto Kaisa Nieminen.

Kaisa on tyypillinen kaunis
suomalainen tyttö:

Kaisa jest typową, piękną,
fińską dziewczyną:

hän on pitkä, hoikka,

jest wysoka, szczupła,

vaaleantukkainen ja hänellä
on siniset silmät.

jasnowłosa i ma niebieskie
oczy.

Kaisa on myös mukava,
hauska, puhelias,
ystävällinen ja aktiivinen
henkilö.

Kaisa jest również
sympatyczną, miłą rozmowną,
przyjacielską
i aktywną osobą.

On hienoa kun minulla on
tällainen iloinen ystävä.

Dobrze jest mieć taką radosną
przyjaciółkę.

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

8

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Wygląd:

hoikka - szczupły
kaunis - piękny
komea - przystojny
laiha - chudy
lyhyt - niski
nuori - młody
nätti - ładny
paksu - gruby
pieni - mały
pitkä - wysoki
punatukkainen - rudowłosy
ruma - brzydki
ruskeatukkainen - szatyn, szatynka
suuri - duży
tummatukkainen - ciemnowłosy
tummaverikkö- brunetka
tummaverinen - brunet
urheiluillinen - w dobrej formie
vaaleaverikkö - blondynka
vaaleaverinen - blondyn
vahva - silny
vaaleatukkainen - jasnowłosy
vanha - stary

Cechy charakteru:

aktiivinen - aktywny
antelias - hojny

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

9

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

fiksu, nokkela - bystry
hajamielinen - roztargniony
hauska - miły
hermostunut - nerwowy
hienotunteinen - dyskretny
iloinen - radosny
itsepäinen - uparty
itsevarma - pewny siebie
kohtelias - grzeczny
kunnianhimoinen – ambitny
kärsimätön - niecierpliwy
kärsivällinen - cierpliwy
luotettava - godny zaufania
mukava - fajny, symaptyczny
onnellinen - szczęśliwy
puhelias - gadatliwy
rehellinen - uczciwy
röyhkeä - bezczelny
saita- skąpy
surullinen - smutny
sydämellinen - serdeczny
tyhmä - głupi
tyypillinen - typowy
ujo - nieśmiały
uskollinen - lojalny
viisas - mądry
ystävällinen – przyjacielski
älykäs - inteligentny

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

10

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Pytania o cechy osoby:

Gdy chcemy kogoś wypytać o kogoś możemy to zrobić
ta kilka sposobów, na przykład:

•

Używając pytajników: kuinka i milloin.

Istnieje jednak między tymi dwoma słowami różnica.
Milloin znajduje zastosowanie w pytaniach bardzo
ogólnych, w tym przypadku pytając o cechy danej
osoby zapytamy:

Millainen Kaisa on?

(Jaka jest Kaisa, pytamy się jaką osobą ogólnie ona jest,
nie o jej konkretną cechę).

Z kolei pytania przez kuinka są bardziej szczegółowe:

Kuinka pitkä Kaisa on?

(Jak wysoka jest Kaisa?

Kuinka możemy użyć także w twierdzeniach, by coś
podkreślić:

Kuinka kaunis päivä on tänään!

(Jaki piękny mamy dziś dzień!)

Kuinka ruma nainen! (Jaka brzydka kobieta!)

•

Możemy też zadać komuś pytanie o jego osobiste
zdanie na temat konkretnej osoby:

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

11

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Miltä hän vaikuttaa sinusta? (Jaki on jest wg ciebie/

jaki ci się wydaje?).

Odpowiedzią na takie pytanie może być:

Minusta hän vaikuttaa aika komealta ja mukavalta.

(Według mnie wydaje się być przystojny i miły).

W pytaniu zaimek osobowy osoby, którą pytamy o
zdanie jest odmieniony w elativie, sam zaś pytajnik:
miltä – w ablativie. Odpowiadając, zaczynając zdanie
użyjemy zaimka osobowego osoby, której zdanie jest
wyrażane również w elativie, zaś te cechy osobowości o
osoby, którą podmiot ma ocenić będą w ablativie.

•

Opowiadając o kimś możemy też użyć innego
zwrotu: …….niin kuin ……-kin (Taki jak….).

Stosujemy taką konstrukcję gdy chcemy kogoś do kogoś
porównać:

Hän on itsevarma niin kuin minäkin. (Jest tak pewny

siebie jak ja).

Hän on nätti niin kuin äitinsakin. (Jest tak ładna jak jej

matka).

•

Aby powiedzieć, że ktoś jest do kogoś podobny,
mówi się:

Hän on minun kaltainen. (Ona jest do mnie podobna).

w w w . l o s i o w i s k o . c o m

12

|

P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |

Minä olen Kaisan kaltainen. (Jestem podobna do

Kaisy).

Ćwiczenia:

1)

Korzystając ze wzorca w dialogu części pierwszej
i podanego słownictwa napisz dialog w sklepie.

2)

Wyobraź sobie, że oglądasz ze swoim fińskim
znajomym zdjęcia. Zaintrygowany pyta cię o
twojego przyjaciela, którego zobaczył na zdjęciu.
Opisz osobę przedstawiając jej cechy charakteru,
to jak wygląda, to co ma na sobie.

3)

Przetłumacz zdania:

a)

Kaisa

zakłada

na

siebie

białą

bluzkę

i niebieską spódnicę.
……………………………………………………

b)

Ta dziewczyna ma na sobie różowy sweter
i czerwone spodnie.
……………………………………………………

c)

Jakim chłopcem jest Lauri?
……………………………………………………

d)

On jest tak samo rozmowny i przyjacielski jak
jego brat.
……………………………………………………

e)

Według mnie oni są miłymi i godnymi zaufania
ludźmi.

……………………………………………………