P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o
Lekcja 3
Kuka sinä olet? II
Autorka:
Aleksandra Babij
Lektorka / korekta językowa:
Johanna Valkeala
Korekta:
Dominika Plińska-Narloch
Wydawca:
Rafał Koszela
2010
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
1
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
Lekcja 3: Kuka sinä olet? II
Dialog
:
– Ritva, oletko suomalainen?
– Olen. Entä sinä? Minkämaalainen sinä olet?
– Minä olen puolalainen. Mitä kieltä sinä puhut paitsi suomea?
– Puhun ruotsia, englantia ja vähän ranskaa. Entä sinä?
– Minä puhun tietysti puolaa, englantia ja vähän saksaa. Mitä
sinä harrastat?
– Harrastan historiaa ja elokuvia.
– Oletko opiskelija?
– Olen. Opiskelen juuri historiaa.
– Työskenteletkö?
– Kyllä, työskentelen ravintolassa.
Tłumaczenie
– Ritva, oletko suomalainen?
– Ritva, jesteś Finką?
– Olen.
Entä sinä?
Minkämaalainen sinä olet?
– Jestem.
A ty?
Jakiej narodowości jesteś?
Minä olen puolalainen.
Mitä kieltä sinä puhut paitsi
suomea?
– Ja jestem Polką.
Jakimi językami mówisz oprócz
fińskiego?
Puhun ruotsia, englantia ja
vähän ranskaa.
Entä sinä?
– Mówię po szwedzku, angielsku
i trochę po francusku.
A ty?
Minä puhun tietysti puolaa,
englantia ja vähän saksaa.
– Mówię oczywiście po polsku,
angielsku i trochę po niemiecku.
Mitä sinä harrastat?
Czym się interesujesz?
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
2
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
– Harrastan historiaa ja
elokuvia.
– Interesuję się historią i filmem.
– Oletko opiskelija?
– Jesteś studentką?
– Olen.
Opiskelen juuri historiaa
– Jestem.
Studiuję właśnie historię.
– Työskenteletkö?
Pracujesz?
– Kyllä, työskentelen ravinto-
lassa.
– Tak, pracuję w restauracji.
Narodowość
kraj
narodowość;
przymiotnik
język
Puhun… (mówię po…)
Englanti
englantilainen
englanti
englantia
Norja
norjalainen
norja
norjaa
Puola
puolalainen
puola
puolaa
Ranska
ranskalainen
ranska
ranskaa
Ruotsi
ruotsalainen
ruotsi
ruotsia
Saksa
saksalainen
saksa
saksaa
Suomi
suomalainen
suomi
suomea
Viro
virolainen
viro
viroa
Yhdysvallat
yhdysvaltainen
englanti
englantia
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
3
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
Olen puolalainen
znaczy zarówno „jestem Polką” i „jestem Pola-
kiem”. W języku fińskim nie ma rozróżnienia na rodzaj męski
i żeński. Tak samo „opiskelija” oznacza zarówno studenta jak
i studentkę.
Nazwy narodowości zapisuje się w języku fińskim z małej lite-
ry.
Czasownik puhua – „mówić” jest czasownikiem z pierwszej
grupy, ponieważ kończy się na dwie samogłoski. Odmienia się
go tak, jak czasownik asua omawiany w poprzedniej lekcji.
puhua:
-
puhun, puhut, puhuu, puhumme, puhutte, puhuvat.
[!] Czasownik puhua wymaga dopełnienia w partitiivie, stąd:
puhun puolaa, puhun englantia, puhun suomea.
Partitiivi stosuje się także po słowie paitsi – „oprócz”, stąd:
paitsi suomea.
Studia i zainteresowania
architektura
arkkitehtuuri
biologia
biologia
chemia
kemia
dziennikarstwo
journalismi
film
elokuva
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
4
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
filologia
– angielska
– germańska
–romańska
– polska
–fińska
– englantilainen filologia
– germaaninen filologia
– ranskalainen filologia
– puolalainen filologia
– suomalainen filologia
filozofia
filosofia
fiński ; Finlandia
suomi ; Suomi
fizyka
fysiikka
geografia
maantiede
historia
historia
kulturoznawstwo kulttuurintutkimus
moda
muoti
muzyka
musiikki
polityka
politiikka
prawo
oikeustiede
sport
liikunta
sztuka
taide
(*partitiivi: taidetta)
Mitä sinä harrastat? – czym się interesujesz?
Czasownik harrastaa – „interesować się” należy do pierwszej
grupy czasowników. Odmienia się go analogicznie, jak asua czy
puhua.
harrastaa:
-
harrastan,
harrastat,
harrastaa,
harrastamme,
harrastatte, harrastavat.
[!] Czasownik harrastaa wymaga dopełnienia w partitiivie, stąd:
Harrastan historiaa ja elokuvaa.
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
5
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
Czasownik opiskella – „studiować” kończy się na ”–lla”, dlatego
należy do trzeciej grupy czasowników. Takie czasowniki od-
mienia się odcinając od nich dwie ostatnie litery, następnie do-
daje się „e” i odpowiednie końcówki osobowe.
opiskella:
-
opiskelen, opiskelet, opiskelee, opiskelemme,
opiskelette, opiskelevat.
[!] Czasownik opiskella także wymaga partitivu, dlatego:
Opiskelen historiaa ja suomea.
Zawody:
Zawód:
Miejsce pracy:
adwokat
asianajaja
tuomioistuin – sąd
aktor
näyttelijä
teatteri – teatr
dziennikarz
toimittaja
televisio – telewizja
fryzjer damski
kampaaja
kampaamo – zakład fryzjerski
fryzjer męski
parturi
parturilikke – zakład fryzjerski
inżynier
insinööri
tehdas (*tehdaassa) – fabryka
kelner
tarjoilija
ravintola – restauracja
kucharz
kokki
keittiö – kuchnia
lekarz
lääkäri
sairaala – szpital
muzyk
muusikko
konserttisali – sala koncertowa
nauczyciel
opettaja
koulu – szkoła
naukowiec
tiedemies
laboratorio – laboratorium
pielęgniarka
sairaanhoitaja
sairaala – szpital
sekretarka
sihteeri
toimisto – biuro
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
6
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
sprzątaczka
siivooja
hotelli – hotel
sprzedawca
myyjä
kauppa – sklep
urzędnik
virkalija
virasto – urząd
wykładowca
lehtori
yliopisto – uniwersytet
Czasownik työskennellä – ”pracować” również należy do trzeciej
grupy czasowników.
W tym czasowniku występuje wymiana stóp ze stopy słabej
”nn” na mocną ”nt”. Stopa słaba występuje tylko w bezokolicz-
niku, stopa mocna we wszystkich formach osobowych.
työskennellä
-
työskentelen, työskentelet, työskentelee,
työskentelemme, työskentelette, työskentelevat.
Przy określaniu miejsca pracy używa się inessiivu:
– Työskentelen ravintolassa. – Pracuję w restauracji.
Można też powiedzieć:
– Olen työssa ravintolassa. – dosł. Jestem w pracy w restauracji.
Oba te zdania informują, że pracuje się w restauracji.
Inne przydatne zwroty:
– Olen koululainen – jestem uczniem (szkoła podstawowa)
– Olen oppilas – jestem uczniem / studentem
– Olen eläkkeellä – jestem na emeryturze
– Olen työtön – jestem bezrobotny.
– Etsin työtä – szukam pracy.
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
7
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
Słowniczek:
ammatti – zawód
arkkitehtuuri – architektura
asianajaja – adwokat
biologia – biologia
elokuva – film
eläke – emerytura
Englanti – Anglia
englanti – język angielski
englantilainen – Anglik;
angielski
englantilainen filologia –
filologia angielska
etsiä – szukać
filosofia – filozofia
fysiikka – fizyka
germaaninen filologia –
filologia germańska
harrastaa – interesować się
harrastus – zainteresowanie
historia – historia
hotelli – hotel
ikä – wiek
insinööri – inżynier
journalismi – dziennikar-
stwo
kampaaja – fryzjer damski
kampaamo – zakład fryzjer-
ski
kauppa – sklep
keittiö – kuchnia
kemia – chemia
kieli – język
kokki – kucharz
konserttisali – sala
koncertowa
koulu – szkoła
koululainen – uczeń
kulttuurintutkimus –
kulturoznawstwo
laboratorio – laboratorium
lehtori – wykładowca
liikunta – sport
lääkäri – lekarz
maantiede – geografia
muoti – moda
musiikki – muzyka
mutta – ale
muusikko – muzyk
myyjä – sprzedawca
norja – język norweski
Norja – Norwegia
norjalainen – Norweg;
norweski
näyttelijä – aktor
oikeustiede – prawo
opettaja – nauczyciel
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
8
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
opiskella – studiować
oppilas – uczeń
paitsi – oprócz
parturi – fryzjer męski
parturilikke – zakład fryzjer-
ski
politiikka – polityka
puhua – mówić
puola – język polski
Puola – Polska
puolalainen – Polak; polski
puolalainen filologia –
filologia polska
Ranska – Francja
ranska – język francuski
ranskalainen – Francuz;
francuski
ravintola – restauracja
ruotsalainen – Szwed;
szwedzki
ruotsi – język szwedzki
Ruotsi – Szwecja
sairaala – szpital
sairaanhoitaja – pielęgniarka
saksa – język niemiecki
Saksa – Niemcy
saksalainen – Niemiec;
niemiecki
sihteeri – sekretarka
siivooja – sprzątaczka
sukunimi – nazwisko
suomalainen – Fin; fińsko
suomalainen filologia –
filologia fińska
Suomi – Finlandia
suomi – język fińsko
taide – sztuka
tarjoilija – kelner
teatteri – teatr
tehdas – fabryka
televisio – telewizja
tiedemies – naukowiec
toimisto – biuro
toimittaja – dziennikarz
tuomioistuin – sąd
työ – praca
työskennellä – pracować
työtön – bezrobotny
virasto – urząd
virkalija – urzędnik
Viro – Estonia
viro – język estoński
virolainen – Estończyk;
estoński
Yhdysvallat – USA
yhdysvaltainen –
Amerykanin; amerykański
yliopisto – uniwersytet
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
9
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
Ćwiczenia:
1.
Odpowiedz po fińsku całymi zdaniami na pytania:
a.
Minkämaalainen sinä olet?
………………………………………………………..
b.
Mitä kieltä sinä puhut?
………………………………………………………..
c.
Mitä sinä harrastat?
………………………………………………………..
d.
Opiskeletko? Työskentko?
………………………………………………………..
………………………………………………………..
2.
Przetłumacz zdania na fiński:
a.
Ritva ma dwadzieścia lat i pracuje w restauracji.
………………………………………………………..
b.
On nie studiuje filozofii i jest bezrobotny.
………………………………………………………..
c.
Czy Antti interesuje się sportem?
………………………………………………………..
d.
Nasza siostra jest sekretarką i pracuje na uniwersytecie.
………………………………………………………..
3.
Przetłumacz zdania na polski:
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
10
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
a.
Katri on kotoisin Suomesta, hän on suomalainen ja paisti
suomea puhuu englantia.
…………………………………………………………….
……………………………………………………….........
b.
Harrastan Suomea ja Ruotsia.
…………………………………………………………….
c.
Hän on lääkäri, mutta hän ei ole työssä sairaalassa.
…………………………………………………………….
d.
En tiedä mitä te harrastatte.
…………………………………………………………….
4.
W tabelce podano informacje o kilku osobach. Dokonaj
krótkiego opisu każdej z nich w języku fińskim. Użyj
wszystkich informacji. Spróbuj wykorzystać także zwro-
ty prezentowane we wcześniejszej lekcji.
a.
b.
c.
d.
e.
nimi:
Matti
Kari
John
Anna
Jaan
sukunimi: Meikäläinen Nordmann
Smith
Kowalska
Tamm
ikä:
21
27
48
33
19
ammatti:
opettaja
lehtori
näyttelijä
lääkäri
opiskelija
harra-
stukset:
musiikki
historia
elokuva
biologia
politiikka
w w w . l o s i o w i s k o . c o m
11
|
P o d s t a w o w y k u r s j ę z y k a f i ń s k i e g o |
a. ……………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
b. ……………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
c. ……………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
d.……………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
e.……………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….