MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Agnieszka Rozwadowska
Montaż rurociągów stalowych 713[03].Z1/2/3/4.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr inż. Władysława Maria Francuz
mgr inż. Anna Kusina
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Agnieszka Rozwadowska
Konsultacja:
mgr inż. Mirosław Żurek
Korekta:
mgr inż. Mirosław Żurek
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej
713[03].Z1/2/3/4.03  Montaż rurociągów stalowych zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu  Monter sieci komunalnych .
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Przepisy bhp i ochrony ppoż. przy wykonywaniu połączeń rurociągów
stalowych 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Rury i kształtki stalowe 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Stanowisko pracy do spawania 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Cięcie rur stalowych 18
5.4.1. Ćwiczenia 18
5.5. Połączenia spawane rurociągów stalowych 20
5.5.1. Ćwiczenia 20
5.6. Połączenia kołnierzowe rurociągów stalowych 22
5.6.1. Ćwiczenia 22
5.7. Odgałęzienia rurociągów stalowych 24
5.7.1. Ćwiczenia 24
5.8. Zawieszenia podparcia i kompensacja wydłużeń rurociągów stalowych 26
5.8.1. Ćwiczenia 26
5.9. Połączenia rur stalowych z armaturą, aparaturą i urządzeniami pomiarowymi
oraz rurociągami z innych materiałów 28
5.9.1. Ćwiczenia 28
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 30
7. Literatura 41
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Monter sieci komunalnych.
W poradniku zamieszczono:
- Wymagania wstępne, czyli wykaz wiadomości i umiejętności, jakie uczeń powinien mieć
opanowane, aby mógł przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
- Cele kształcenia jednostki modułowej, stanowiące wykaz wiadomości i umiejętności,
jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem.
- Przykładowe scenariusze zajęć.
- Przykładowe ćwiczenia, ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi.
- Ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
- Wykaz literatury, z której uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania tj. tekstu przewodniego,
samokształcenia kierowanego, ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
- instrukcjÄ™ dla ucznia,
- kartÄ™ odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Montaż rurociągów stalowych , jest jednym z modułów koniecznych do zapoznania się
z technologią montażu sieci komunalnych  schemat 1.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
 Moduł 713[03].Z1
Technologia montażu sieci
wodociÄ…gowych
713[03].Z1/2/3/4.01
Prace przygotowawczo-
- zakończeniowe przy montażu
sieci komunalnych
713[03].Z1/2/3/4.02
Montaż instalacji z rur stalowych
713[03].Z1/2/3/4.03
Montaż rurociągów stalowych
713[03].Z4
Technologia montażu sieci
cieplnych
713[03].Z1/2/3/4.04
Montaż rurociągów z tworzyw 713[03].Z4.04
sztucznych Montaż sieci cieplnej
713[03].Z4.05
713[03].Z1/2/3/4.05 Montaż i instalacja węzła
Montaż rurociągów żeliwnych, cieplnego
kamionkowych i betonowych
713[03].Z3 713[03].Z2
Technologia montażu sieci Technologia montażu sieci
gazowych kanalizacyjnych
713[03].Z1.06
713[03].Z3.05 Montaż sieci wodociągowej 713[03].Z2.06
Montaż sieci gazowej Montaż sieci kanalizacyjnych
713[03].Z1.07
Montaż i instalacja urządzeń 713[03].Z2.07
713[03].Z3.06
regulujących ciśnienie Montaż i instalacja pompowni
Montaż i instalacja stacji
wody w sieci kanalizacyjnych
gazowych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
- posługiwać się dokumentacją techniczną,
- rozróżniać materiały budowlane,
- rozróżniać sieci komunalne,
- wykonywać roboty przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu sieci komunalnych,
- wykonywać podstawowe operacje obróbki materiałów stosowanych w instalacjach
sanitarnych: trasowanie, piłowanie, wiercenie,
- wykonywać cięcie rur stalowych instalacyjnych na określony wymiar,
- wykonywać gięcie rur stalowych o różnych średnicach,
- wykonywać gwintowanie rur stalowych o różnych średnicach,
- wykonywać połączenia rozłączne i nierozłączne rur stalowych instalacyjnych,
- wykonywać montaż przewodów z rur stalowych instalacyjnych,
- dobrać sprzęt, narzędzia i materiały do wykonania prac przygotowawczo-
zakończeniowych przy montażu sieci komunalnych oraz do montażu połączeń rur
stalowych instalacyjnych,
- przygotować stanowisko i sprzęt do spawania gazowego rur stalowych instalacyjnych,
- organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
- przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- współpracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- zastosować przepisy bhp i ochrony ppoż. przy montażu rurociągów stalowych,
- zaplanować kolejność wykonywanych robót przy montażu rurociągów stalowych,
- rozpoznać łączniki do połączeń rozłącznych i nierozłącznych rur stalowych,
- przygotować materiały potrzebne do montażu rurociągów stalowych,
- ocenić stan techniczny rurociągów i łączników stalowych przewidzianych do montażu,
- dostarczyć elementy przewidziane do montażu rurociągów stalowych na miejsca
montażu,
- przygotować rury do montażu,
- przygotować maszyny i urządzenia spawalnicze do pracy,
- wykonać cięcie rur stalowych montowanych w sieciach na określony wymiar,
- przygotować końcówki rurociągów do montażu,
- przygotować rury do spawania pod różnymi kątami,
- przyspawać kołnierze do rur,
- osadzić na rurociągach stalowych kołnierze, kolana i trójniki,
- wykonać połączenia spawane rurociągów na odcinkach prostych poprzez: spawanie
doczołowe, spawanie pachwinowe, spawanie poziome, spawanie pionowe, spawanie pod
różnymi kątami,
- wykonać połączenia kołnierzowe rurociągów stalowych,
- wykonać połączenia rurociągów stalowych z armaturą sieciową,
- wycinać otwory w rurociągach stalowych za pomocą cięcia termicznego,
- wykonać odgałęzienia w rurociągu za pomocą spawania,
- wykonać odgałęzienia rurociągów stalowych,
- wykonać zawieszenia i podparcia rurociągów,
- wykonać połączenia rurociągów stalowych z aparaturą i urządzeniami pomiarowymi,
- zamocować kompensatory i kolektory na rurociągach stalowych,
- wykonać przejścia rurociągów stalowych na rurociągi wykonane z innych materiałów,
- wykorzystać budowlaną dokumentację techniczną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca:
Modułowy program nauczania: Montaż rurociągów stalowych
Moduł: Technologia montażu sieci wodociągowych
Jednostka modułowa: 713[03].Z1/2/3/4.03
Temat: Przepisy bhp obowiÄ…zujÄ…ce przy spawaniu gazowym
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności określania i analizowania przepisów bhp obowiązujących
przy spawaniu gazowym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 określić zagrożenia jakie występują przy wykonywaniu prac spawalniczych,
 scharakteryzować poszczególne środki ochrony indywidualnej spawacza,
 określić wymagania dotyczące stanowisk spawalniczych,
 określić przepisy bhp jakich należy przestrzegać przy spawaniu gazowym,
 współpracować w grupie,
 korzystać z różnych z
ródeł informacji.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 dyskusja w grupie z zastosowaniem sygnalizacji kartkowej,
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca indywidualna,
 praca w małych zespołach.
Czas trwania:
2 godziny dydaktyczne  90 minut.
Åšrodki dydaktyczne:
 akty prawne zawierajÄ…ce przepisy bhp przy spawaniu gazowym,
 film lub zdjęcia (prezentacja multimedialna) przedstawiający operacje spawania gazowego,
 środki ochrony indywidualnej oraz sprzęt do spawania gazowego.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie i przedstawienie celów zajęć.
2. Plan zajęć:
A. Zagrożenia występujące podczas prac spawalniczych:
 wstęp  nauczyciel przedstawia uczniom podstawowe informacje dotyczące zasad
spawania gazowego i prezentuje sprzęt spawalniczy,
 uczniowie analizują uzyskane informacje i sporządzają krótką notatkę, a następnie
w oparciu o literaturę określają na jakie czynniki niebezpieczne, szkodliwe i
uciążliwe jest narażony pracownik w czasie spawania,
B. Åšrodki ochrony indywidualnej:
 wstęp  nauczyciel demonstruje uczniom poszczególne środki ochrony
indywidualnej spawacza i omawia je,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
 uczniowie w małych grupach zapoznają się ze środkami ochrony indywidualnej oraz
analizujÄ… uzyskane informacje,
 swoje spostrzeżenia zapisują w zeszytach.
C. Przepisy bhp przy spawaniu gazowym:
 wstęp  nauczyciel przedstawia uczniom jakie są wymagania prawne w zakresie bhp
przy spawaniu gazowym,
 uczniowie w małych grupach analizują akty prawne zawierające wymagania
dotyczące stanowisk spawalniczych oraz przepisów bhp obowiązujących przy
spawaniu i sporzÄ…dzajÄ… notatkÄ™ na ten temat w zeszycie,
 uczniowie zapoznajÄ… siÄ™ z filmem lub prezentacjÄ… multimedialnÄ… przedstawiajÄ…cÄ…
spawanie gazowe zwracając szczególną uwagę na przestrzeganie przepisów bhp,
 uczniowie analizujÄ… skutki nie przestrzegania zasad bezpiecznej pracy w czasie
spawania i dyskutują nad swoimi spostrzeżeniami (poszczególni uczestnicy dyskusji
przedstawiają swoje wnioski, nauczyciel kontroluje dyskusję tak, aby każdy uczeń
się wypowiedział np. uczniowie mogą losować poszczególne przepisy bhp i określać
skutki ich nieprzestrzegania, a następnie pozostali uczniowie wyrażają swoją opinię
stosując sygnalizację kartkową  kolor kartki oznacza potwierdzenie wysłuchanej
opinii lub jej zanegowanie bÄ…dz
też wstrzymanie się od głosu).
3. Podsumowanie zajęć:
 uczniowie charakteryzują zagrożenia podczas spawania gazowego,
 uczniowie określają wymagane środki ochrony indywidualnej spawacza,
 uczniowie określają przepisy bhp przy spawaniu gazowym.
Ocena poziomu osiągnięć uczniów oraz ocena ich aktywności:
 Metoda obserwacji czynności i zachowań indywidualnych uczniów i poszczególnych
grup podczas zajęć.
 Ocena prawidłowości i estetyki wykonania poszczególnych zadań w czasie zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca:
Modułowy program nauczania: Montaż rurociągów stalowych
Moduł: Technologia montażu sieci wodociągowych
Jednostka modułowa: 713[03].Z1/2/3/4.03
Temat: Cięcie termiczne rur stalowych
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności określania w kolejności czynności montażowych
oraz wykonania cięcia termicznego rur stalowych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 scharakteryzować metody cięcia rur stalowych,
 określić wymagania dotyczące wykonania cięcia termicznego,
 określić kolejne czynności przy cięciu termicznym,
 dobrać sprzęt do cięcia termicznego,
 wykonać cięcie termiczne rury stalowej,
 współpracować w grupie,
 korzystać z różnych z
ródeł informacji.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z instruktażem,
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca indywidualna,
 praca w małych grupach.
Czas trwania:
2 godziny dydaktyczne  90 minut.
Åšrodki dydaktyczne:
 instrukcja dla uczniów dotycząca cięcia termicznego rur stalowych,
 odcinki rur stalowych,
 sprzęt potrzebny do cięcia termicznego,
 rysunki, schematy lub zdjęcia przedstawiające cięcie termiczne rur stalowych wykonane
w formie foliogramów lub prezentacji multimedialnej.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie i przedstawienie celów zajęć.
2. Plan zajęć:
A. Metody cięcia rur stalowych:
 wstęp  nauczyciel przedstawia uczniom podstawowe informacje dotyczące metod
cięcia rur stalowych,
 uczniowie analizują uzyskane informacje i sporządzają krótką notatkę, a następnie
rozpoznają na rysunkach, schematach i zdjęciach sprzęt oraz narzędzia do cięcia rur
stalowych,
 uczniowie określają warunki techniczne cięcia termicznego,
 uczniowie określają kolejne czynności przy wykonaniu cięcia termicznego.
B. Wykonanie cięcia termicznego rur stalowych:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
 wstęp  nauczyciel objaśnia i demonstruje uczniom sposób wykonania cięcia
termicznego rur stalowych,
 nauczyciel zwraca uwagę na trudności jakie mogą wystąpić przy wykonaniu cięcia,
 nauczyciel przedstawia uczniom przepisy bhp,
 uczniowie obserwują czynności nauczyciela, analizują uzyskane informacje
i sporządzają krótką notatkę dotyczącą procedury wykonania cięcia termicznego,
 uczniowie przygotowują stanowisko pracy gromadząc odpowiedni sprzęt i narzędzia
oraz materiały,
 uczniowie wykonują cięcie termiczne rury stalowej wg instrukcji przedstawionej
przez nauczyciela przestrzegając przepisów bhp,
 nauczyciel w trakcie wykonywania przez uczniów czynności montażowych koryguje
nieprawidłowości,
 uczniowie prezentują wykonane cięcie rur i oceniają jakość ich wykonania,
 uczniowie porzÄ…dkujÄ… stanowisko pracy.
3. Podsumowanie zajęć:
 uczniowie charakteryzują metody cięcia rur stalowych,
 uczniowie określają kolejne czynności montażowe przy wykonaniu cięcia termicznego rur,
 uczniowie określają sprzęt i narzędzia potrzebne do cięcia termicznego.
Ocena poziomu osiągnięć uczniów oraz ocena ich aktywności:
 Metoda obserwacji czynności i zachowań indywidualnych uczniów i poszczególnych
grup podczas zajęć.
 Ocena prawidłowości i estetyki wykonania poszczególnych zadań w czasie zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Przepisy bhp i ochrony ppoż. przy wykonywaniu połączeń
rurociągów stalowych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ rodzaj i przeznaczenie środków ochrony indywidualnej, w jakie powinien być
wyposażony pracownik wykonujący prace montażowe przy budowie rurociągów stalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z czynnikami uciążliwymi, szkodliwymi i niebezpiecznymi na jakie są
narażeni pracownicy przy budowie rurociągów z rur stalowych oraz z rodzajami środków
ochrony indywidualnej,
2) przeanalizować uzyskane informacje,
3) rozpoznać na ilustracjach, modelach lub w warunkach rzeczywistych poszczególne
środki ochrony indywidualnej,
4) określić przeznaczenie każdego z nich,
5) wyniki swoich spostrzeżeń zapisać w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 środki ochrony indywidualnej: odzież i obuwie robocze, kaski ochronne, okulary
ochronne, tarcze spawalnicze, fartuch i rękawice skórzane itd.
 zdjęcia i ilustracje przedstawiające środki ochrony indywidualnej,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Określ skutki nieprzestrzegania przepisów bhp związanych z obróbką rur stalowych
i montażem złącz kołnierzowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy przy obróbce
rur stalowych i montażu złącz kołnierzowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
2) obejrzeć film, zdjęcia lub ilustracje przedstawiające montaż rurociągów stalowych,
stosowanie przepisów bhp oraz przykładowe skutki ich nieprzestrzegania,
3) przeanalizować uzyskane informacje,
4) wskazać dlaczego konieczne jest stosowanie przepisów bhp przy obróbce rur stalowych
i montażu złącz kołnierzowych,
5) zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 film przedstawiający montaż rurociągów z rur stalowych oraz zdjęcia lub ilustracje
z miejsc budowy sieci komunalnych przedstawiające stosowanie przepisów bhp oraz
przykładowe skutki ich nieprzestrzegania,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Określ skutki nieprzestrzegania przepisów bhp związanych z wykonaniem spawania
gazowego i elektrycznego oraz cięcia termicznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy przy
wykonywaniu spawania gazowego i elektrycznego oraz cięcia termicznego,
2) zapoznać się z przepisami zawartymi w obowiązujących w tym zakresie aktach
prawnych,
3) przeanalizować uzyskane informacje,
4) określić przepisy bhp i ochrony ppoż. jakich należy przestrzegać przy wykonywaniu
spawania gazowego i elektrycznego oraz cięcia termicznego
5) określić skutki nieprzestrzegania przepisów bhp i ochrony ppoż.,
6) zapisać wyniki swoich spostrzeżeń w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Rury i kształtki stalowe
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj właściwości rur stalowych stosowanych do budowy rurociągów sieci
wodociągowej, gazowej i ciepłowniczej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rodzajami i własnościami rur stalowych do budowy sieci komunalnych,
2) przeanalizować modele, zdjęcia i rysunki przedstawiające rury stalowe i ich zastosowanie
do budowy rurociągów sieci komunalnych,
3) określić rodzaje rur i zakres ich stosowania oraz sposoby połączeń przy montażu
poszczególnych sieci komunalnych,
4) porównać własności rur stalowych do budowy poszczególnych sieci,
5) swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie,
6) zaprezentować efekty swojej pracy grupie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 modele, zdjęcia i rysunki rur stalowych,
 katalogi techniczne rur stalowych,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj kształtki stosowane do budowy rurociągów stalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rodzajami kształtek stalowych,
2) przeanalizować schematy, rysunki i zdjęcia przedstawiające kształtki stalowe,
3) określić rodzaje i zakres stosowania poszczególnych kształtek,
4) rozpoznać i scharakteryzować kształtki stosowane do montażu rurociągów stalowych,
5) swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 schematy, rysunki i zdjęcia kształtek stalowych,
 kształtki stalowe: zwężki, łuki, kolana i trójniki,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Określ zasady transportu i składowania materiałów stosowanych do montażu rurociągów
stalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami transportu i składowania materiałów do montażu rurociągów
stalowych,
2) obejrzeć film, zdjęcia lub ilustracje przedstawiające zasady transportu oraz składowania
materiałów do montażu rurociągów stalowych,
3) określić sposób transportu i składowania poszczególnych materiałów,
4) wyniki swojej pracy zapisać w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 film, zdjęcia ilustracje przedstawiające zasady transportu materiałów do montażu
rurociągów stalowych,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Sprawdz
stan i jakość materiałów do montażu rurociągów stalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami sprawdzania stanu materiałów do montażu rurociągów stalowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń,
3) rozpoznać znajdujące się na stanowisku do ćwiczeń materiały,
4) dokonać sprawdzenia stanu poszczególnych rur, kształtek, kołnierzy, itd.,
5) swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do wykonania ćwiczenia powinno być wyposażone w rury i kształtki stalowe,
materiały do połączeń rur: łączniki do połączeń rozłącznych i nierozłącznych oraz
materiały pomocnicze  zarówno dobre jak i wadliwe (najkorzystniej by ćwiczenie
zostało wykonane w warunkach rzeczywistych tj. na miejscu budowy sieci
wodociągowej, gazowej lub ciepłowniczej),
 instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp,
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Stanowisko pracy do spawania
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj zasady przygotowania stanowiska do spawania gazowego i elektrycznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami organizacji stanowiska do spawania elektrycznego,
2) powtórzyć zasady organizacji stanowiska do spawania gazowego,
3) przeanalizować schematy, rysunki i zdjęcia przedstawiające urządzenia i sprzęt
spawalniczy,
4) zapoznać się z urządzeniami i sprzętem spawalniczym pokazanym przez nauczyciela oraz
materiałami do spawania (spoiwami),
5) zapoznać się ze środkami ochrony indywidualnej spawacza,
6) określić niezbędne wyposażenie stanowiska do spawania gazowego i elektrycznego,
7) swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie w formie porównania.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 urządzenia i sprzęt spawalniczy, spoiwa, środki ochrony indywidualnej,
 schematy, rysunki i zdjęcia przedstawiające urządzenia i sprzęt spawalniczy,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Przygotuj stanowisko do spawania elektrycznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami organizacji stanowiska do spawania,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem przygotowania stanowiska do spawania,
3) dobrać urządzenia i sprzęt spawalniczy, materiały potrzebne do spawania oraz środki
ochrony indywidualnej spawacza,
4) przygotować stanowisko do spawania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 urządzenia i sprzęt spawalniczy do spawania elektrycznego, spoiwa, środki ochrony
indywidualnej,
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.4. Cięcie rur stalowych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ wymagania techniczne i czynności związane z cięciem termicznym rur stalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami wykonania cięcia termicznego rur stalowych,
2) określić rodzaj sprzętu do cięcia termicznego,
3) określić w kolejności czynności oraz warunki techniczne przy wykonaniu cięcia
termicznego,
4) przeanalizować problemy jakie mogą wystąpić przy niewłaściwie wykonywanym cięciu,
5) swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj cięcie
rury stalowej na określony wymiar.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi cięcia termicznego rur stalowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi cięcia termicznego,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić w kolejności czynności związane z wykonaniem cięcia termicznego,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do wykonania cięcia,
6) przygotować rurę stalową do cięcia,
7) wykonać cięcie termiczne rury stalowej na określony wymiar.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do spawania i cięcia termicznego,
 dokumentacja techniczna i instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz czynności
związane z przebiegiem i warunkami technicznymi cięcia termicznego rur stalowych,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do wykonania cięcia (przymiar taśmowy lub składany,
imadło, sprzęt do cięcia termicznego),
 materiały potrzebne do montażu (rura stalowa).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.5. Połączenia spawane rurociągów stalowych
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ wymagania techniczne i kolejne czynności związane z wykonaniem połączeń
spawanych rur stalowych stosowanych do budowy sieci komunalnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami wykonania połączeń spawanych rur stalowych,
2) przeanalizować rysunki i modele połączeń spawanych rur stalowych,
3) zapoznać się ze zdjęciami lub filmem dydaktycznym dotyczącym wykonania połączeń
spawanych rur stalowych,
4) określić rodzaje spoin przy połączeniach spawanych rur stalowych,
5) określić zasady przygotowania rur stalowych do spawania,
6) określić kolejne czynności montażowe przy wykonywaniu połączeń rur stalowych przez
spawanie gazowe i spawanie elektryczne,
7) swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 rysunki i modele połączeń spawanych rur stalowych,
 zdjęcia lub film dydaktyczny dotyczące wykonania połączeń spawanych rur stalowych,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Zgodnie z instrukcjÄ… przygotowanÄ… przez nauczyciela przygotuj rury stalowe do
wykonania połączeń spawanych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi jakości rur stalowych do spawania i zasadami
przygotowania ich krawędzi do wykonania połączeń,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przygotowaniem rur stalowych do połączeń przez spawanie,
3) ocenić stan krawędzi rur,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
4) zaplanować wymagane czynności związane z czyszczeniem i ukosowaniem krawędzi,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do wykonania tych czynności,
6) zamocować rury do łączenia osiowo względem siebie,
7) wykonać punktowe przyspawanie styków rur.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do spawania rur stalowych,
 instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz czynności związane z przygotowaniem
rur stalowych do połączeń przez spawanie,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do prac przygotowawczych (imadło, pilniki, szablon, sprzęt
spawalniczy)
 materiały potrzebne do montażu (rury stalowe o różnych średnicach i krawędziach itd.).
Ćwiczenie 3
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż odcinków rurociągów stalowych łącząc je przez spawanie: poziome, pionowe oraz
pod różnymi kątami, wykonując spoiny czołowe i pachwinowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu połączeń spawanych rur stalowych,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną oraz instrukcją zawierającą przepisy bhp na
stanowisku do ćwiczeń oraz czynności związane z przebiegiem i warunkami
technicznymi montażu połączeń spawanych rur stalowych,
3) określić kolejne czynności związane z montażem,
4) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
5) przygotować potrzebne do montażu materiały,
6) wykonać montaż połączeń spawanych doczołowych i pachwinowych rur stalowych
stosując spawanie poziome, pionowe i pod różnymi kątami.
7) ocenić jakość wykonanych połączeń spawanych i określić ewentualne wady spoin.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do spawania z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu połączeń
spawanych rur stalowych,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (sprzęt spawalniczy),
 materiały potrzebne do montażu (rury stalowe, spoiwa).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.6. Połączenia kołnierzowe rurociągów stalowych
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ wymagania techniczne i czynności związane z montażem połączeń kołnierzowych
rurociągów stalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami montażu rurociągów z rur betonowych,
2) przeanalizować schematy, rysunki i zdjęcia połączeń kołnierzowych rur stalowych,
3) określić rodzaje stosowanych kołnierzy,
4) określić zasady przygotowania rur, kołnierzy, uszczelek i śrub do montażu,
5) określić czynności montażowe przy wykonywaniu połączeń kołnierzowych,
6) swoje spostrzeżenia zapisać w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 schematy, rysunki i zdjęcia połączeń kołnierzowych rur stalowych,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż połączenia kołnierzowego rur stalowych na kołnierze stałe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu połączeń kołnierzowych rur
stalowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu połączeń
kołnierzowych na kołnierze stałe,
3) określić w kolejności czynności związane z montażem,
4) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
5) przygotować potrzebne do montażu materiały,
6) przyspawać kołnierze stałe do rur,
7) wykonać montaż połączenia kołnierzowego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna rurociągu z rur stalowych o połączeniach na kołnierze stałe,
 instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz czynności związane z przebiegiem
i warunkami technicznymi montażu połączeń kołnierzowych rur stalowych,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (sprzęt spawalniczy, klucze do skręcania śrub),
 materiały potrzebne do montażu (rury stalowe, kołnierze stałe do przyspawania,
materiały uszczelniające i pomocnicze).
Ćwiczenie 3
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż połączenia kołnierzowego rur stalowych na kołnierze luz
ne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu połączeń kołnierzowych rur
stalowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu połączeń
kołnierzowych na kołnierze luz
ne,
3) określić w kolejności czynności związane z montażem,
4) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
5) przygotować potrzebne do montażu materiały,
6) osadzić na rurociągu kołnierze luz
ne,
7) wykonać montaż połączenia kołnierzowego.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna rurociągu z rur stalowych o połączeniach na kołnierze luz
ne,
 instrukcja dla ucznia obejmująca przepisy bhp oraz czynności związane z przebiegiem
i warunkami technicznymi montażu połączeń kołnierzowych rur stalowych,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (klucze do skręcania śrub),
 materiały potrzebne do montażu (rury stalowe, kołnierze stałe do przyspawania,
materiały uszczelniające i pomocnicze).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.7. Odgałęzienia rurociągów stalowych
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
odgałęzienie rurociągu stalowego za pomocą cięcia termicznego i spawania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu odgałęzień rurociągów stalowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu odgałęzienia,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z montażem,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) wykonać otwór w rurze stalowej i osadzić na nim odpowiednio przygotowany króciec
odgałęzienia stosując połączenia spawane.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu odgałęzienia,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (sprzęt do cięcia termicznego i spawania),
 materiały potrzebne do montażu (rury stalowe).
Ćwiczenie 2
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż odgałęzienia typu esowego na stalowym rurociągu ciepłowniczym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu odgałęzień na rurociągach
stalowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu odgałęzienia,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z montażem odgałęzienia,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) osadzić na rurze stalowej trójnik oraz wykonać połączenia z pozostałymi kształtkami
tworzącymi odgałęzienie typu esowego.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu odgałęzienia,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (sprzęt do spawania),
 materiały potrzebne do montażu (rury i kształtki stalowe).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
5.8. Zawieszenia podparcia i kompensacja wydłużeń rurociągów
stalowych
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
podporÄ™ przesuwnÄ… na przewodzie stalowym sieci cieplnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu podpór rurociągów,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi wykonania podpory
przesuwnej rurociÄ…gu stalowego,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z wykonaniem podpory,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) wykonać podporę przesuwną.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi wykonania podpór
rurociągów stalowych,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (sprzęt do spawania),
 materiały potrzebne do montażu (rura stalowa, elementy konstrukcyjne podpory).
Ćwiczenie 2
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż kompensatora mieszkowego kołnierzowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu kompensatorów mieszkowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu kompensatorów
mieszkowych na rurociÄ…gach stalowych,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z montażem kompensatora,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) wykonać montaż kompensatora stosując połączenia kołnierzowe.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu kompensatorów
mieszkowych,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (klucze do skręcania śrub),
 materiały potrzebne do montażu (rury stalowe, kołnierze, kompensator mieszkowy,
materiały pomocnicze).
Ćwiczenie 3
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
wydłużkę U-kształtową na przewodzie stalowym sieci cieplnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu wydłużek na rurociągach stalowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi wykonania wydłużki
U kształtowej,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z wykonaniem wydłużki U kształtowej,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) osadzić na rurach stalowych kolana i wykonać wydłużkę U kształtową.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi wykonania wydłużki
U kształtowej,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (sprzęt do spawania),
 materiały potrzebne do montażu (docięte rury stalowe, kolana stalowe).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5.9. Połączenia rur stalowych z armaturą, aparaturą i urządzeniami
pomiarowymi oraz rurociągami z innych materiałów
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż połączenia przewodu z rur stalowych z zasuwą kołnierzową.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu połączeń rur stalowych z armaturą
sieciowÄ…,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu połączeń,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z montażem,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) wykonać montaż połączenia przewodu stalowego z zasuwą kołnierzową.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu połączeń,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (klucze do skręcania śrub),
 materiały potrzebne do montażu (zasuwa kołnierzowa, prostki stalowe kołnierzowe,
materiały uszczelniające itd.).
Ćwiczenie 2
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż termometru w tulei na rurociągu stalowym.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu aparatury i urządzeń pomiarowych
na rurociÄ…gach stalowych,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu aparatury
iurządzeń pomiarowych na rurociągach stalowych,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z montażem,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) wykonać montaż tulei termometru i zamontować termometr.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna odcinka oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp
oraz czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu aparatury
i urządzeń pomiarowych na rurociągach stalowych,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (sprzęt do spawania),
 materiały potrzebne do montażu (rura stalowa, termometr z tuleją itd.).
Ćwiczenie 3
Na podstawie przedstawionej przez nauczyciela dokumentacji technicznej wykonaj
montaż połączenia przewodu z rur stalowych z przewodem z rur polietylenowych.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wymaganiami dotyczącymi montażu połączeń rur stalowych z rurami PE,
2) zapoznać się z instrukcją zawierającą przepisy bhp na stanowisku do ćwiczeń oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu połączeń rur
stalowych i PE,
3) przeanalizować dokumentację techniczną przewidzianą do ćwiczenia,
4) określić kolejne czynności związane z montażem,
5) dobrać sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu,
6) przygotować potrzebne do montażu materiały,
7) wykonać montaż połączenia przewodu stalowego z przewodem PE.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko do montażu przewodów z rur stalowych,
 dokumentacja techniczna oraz instrukcja dla ucznia obejmujÄ…ca przepisy bhp oraz
czynności związane z przebiegiem i warunkami technicznymi montażu połączeń rur
stalowych i PE,
 sprzęt i narzędzia potrzebne do montażu (klucze),
 materiały potrzebne do montażu (złączka zaciskowa stal/PE).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  montaż rurociągów stalowych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 z poziomu podstawowego sÄ… zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20,
 z poziomu ponadpodstawowego sÄ… zadania: 7, 10, 11, 12, 18.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie co najmniej 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. a, 4. c, 5. d, 6. d, 7. c, 8. d, 9. a, 10. c, 11. d,
12. a, 13. a, 14. d, 15. d, 16. d, 17. d, 18. c, 19. c, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić skład materiału do produkcji rur A P d
Zidentyfikować na podstawie
dokumentacji rodzaj rur, z jakich jest
2 C P a
wykonany przewód przyłącza
wodociÄ…gowego
Zidentyfikować rodzaj kołnierza do
3 A P a
Å‚Ä…czenia rur stalowych
4 Rozpoznać rodzaj kształtki stalowej A P c
5 Dobrać sprzęt do cięcia rur stalowych B P d
Dobrać rodzaj połączenia do rodzaju rur
6 B P d
stalowych
7 Dobrać rodzaj rur do warunków ich pracy D PP c
8 Zidentyfikować rodzaj spoiny A P d
Określić rodzaj połączenia rur stalowych z
9 C P a
kompensatorem
Dobrać na podstawie dokumentacji
10 technicznej rodzaj kształtki do montażu rur C PP c
stalowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Określić wymagania montażowe dla
11 D PP d
wykonania połączenia kołnierzowego
Zidentyfikować rodzaj połączenia rur
12 C PP a
stalowych i PE
Określić zasady przygotowania sprzętu do
13 B P a
spawania gazowego
Określić sposób przemieszczania rur
14 B P d
stalowych z powłokami ochronnymi
15 Określić zasady składowania rur stalowych B P d
Określić warunki techniczne
16 C P d
przygotowania rury stalowej do spawania
Dobrać środki ochrony indywidualnej przy
17 B P d
montażu połączeń spawanych elektrycznie
Przeanalizować przyczyny wad połączeń
18 D PP c
spawanych
Zastosować zasady bhp przy spawaniu
19 B P c
gazowym
Zastosować zasady udzielania pierwszej
20 C P d
pomocy w razie wypadku
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielną pracę uczniów w czasie rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom  instrukcję dla ucznia .
5. Upewnij się, czy wszyscy uczniowie ją zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości.
6. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko jedna
z nich jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedz
należy zakreślić kółkiem
anastępnie ponownie zaznaczyć odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Gdy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego rozwiązanie na
póz
niej i wróć do tego zadania, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 40 minut.
Materiały dla ucznia
 instrukcja do testu,
 zestaw pytań testowych
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Stal jest to stop:
a) żelaza i ołowiu.
b) żelaza i krzemu.
c) żelaza i wÄ™gla o zawartoÅ›ci wÄ™gla 2 ÷ 3,6 %.
d) żelaza i węgla o zawartości węgla poniżej 2%.
2. Na planie sytuacyjnym przedstawiono uzbrojenie terenu. Z jakich rur jest wykonane
przyłącze wodociągowe do budynku:
a) stalowych.
b) żeliwnych.
c) polietylenowych.
d) z polichlorku winylu.
3. Na rysunku przedstawiono:
a) kołnierz do łączenia rur stalowych typu ciężkiego z szyjką.
b) kołnierz do łączenia rur stalowych typu lekkiego nakręcany na rurę.
c) kołnierz do łączenia rur stalowych typu lekkiego przyspawany do rury.
d) kołnierz do łączenia rur stalowych luz
ny opierający się na obrzeżach rur.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
4. Przedstawiona na rysunku kształtka stalowa to:
a) trójnik odlewany.
b) trójnik spawany bez wzmocnienia.
c) trójnik spawany wzmocniony tuleją.
d) trójnik spawany wzmocniony nakładką.
5. Do cięcia termicznego rur stalowych używa się:
a) piły do metalu.
b) zgrzewarki z oprzyrzÄ…dowaniem.
c) szlifierki kÄ…towej z tarczÄ… diamentowÄ….
d) sprzętu do spawania gazowego z palnikiem do cięcia.
6. Rury stalowe o grubości ścianki powyżej 5 mm łączy się za pomocą:
a) lutowania.
b) zgrzewania.
c) spawania gazowego.
d) spawania elektrycznego.
7. Do budowy rurociągów sieci cieplnej o średnicy 500 mm stosuje się:
a) rury stalowe bez szwu.
b) rury stalowe ze szwem spiralnym.
c) rury stalowe ze szwem wzdłużnym.
d) dowolne rury stalowe.
8. Przedstawiony na rysunku rodzaj połączenia spawanego rur to:
a) spoina czołowa ukośna.
b) spoina czołowa pozioma.
c) spoina pachwinowa ukośna.
d) spoina pachwinowa pionowa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
9. Przy montażu kompensatora przedstawionego na rysunku na przewodzie sieci cieplnej
należy wykonać połączenia:
a) spawane.
b) zgrzewane.
c) skręcane na gwint.
d) skręcane na kołnierze.
10. Aby wykonać odcinek gazociągu przedstawiony na rysunku należy użyć:
a) kolana 90o o średnicy 100 mm.
b) kolana 90o o średnicy 80 mm.
c) zwężki 100/80 mm.
d) zwężki 100/50 mm.
11. Wykonując połączenia kołnierzowe rurociągów stalowych, w których temperatura
czynnika nie przekracza 40oC, a ciśnienie 1 MPa jako uszczelnienie stosuje się:
a) uszczelki tekturowe.
b) uszczelki z klingerytu.
c) uszczelki z wolbromiu.
d) uszczelki tekturowe z przekładkami gumowymi.
12. Przedstawione na rysunku połączenie to:
a) połączenie zaciskowe PE/stal.
b) połączenie kołnierzowe stal/PE.
c) połączenie spawane z użyciem kształtki PE/stal.
d) połączenie stal/PE przy użyciu złączki zaciskowej.
13. Reduktor jest mocowany do zaworu na butli acetylenowej za pomocÄ…:
a) specjalnego jarzma.
b) jest zamocowany na zaworze na stałe.
c) króćca umożliwiającego połączenie gwintowe.
d) króćca umożliwiającego połączenie kołnierzowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
14. Do przemieszczania rur stalowych z powłokami ochronnymi należy stosować:
a) liny bawełniane.
b) haki i łańcuchy.
c) haki i liny stalowe.
d) specjalne uchwyty zakładane na ich końce lub miękkie opaski.
15. Rury stalowe składuje się:
a) w sposób dowolny.
b) zabezpieczając je przed opadami atmosferycznymi, w stosach pod wiatą niezależnie
od średnicy, przy wysokości składowania do 2,0 m.
c) zabezpieczając je przed opadami atmosferycznymi, w stosach pod wiatą niezależnie
od średnicy, przy wysokości składowania do 1,0 m.
d) zabezpieczając je przed opadami atmosferycznymi, rury o średnicach do 100 mm należy
składować na regałach według rodzaju i średnic, a rury o średnicach większych należy
układać pod wiatą według średnic przy wysokości składowania do 2,0 m.
16. Przygotowanie końcówki rury stalowej do wykonania połączenia spawanego obejmuje:
a) czyszczenie z rdzy oraz wygładzenie krawędzi pilnikiem .
b) czyszczenie z powłok ochronnych oraz zaokrąglenie krawędzi pilnikiem.
c) smarowanie smarem oraz nadanie krawędziom wymaganego kształtu przez
ukosowanie.
d) czyszczenie z rdzy, farb, tłuszczów oraz nadanie krawędziom wymaganego kształtu
przez ukosowanie.
17. Przy wykonywaniu połączeń spawanych elektrycznie spawacz powinien posiadać:
a) odzież roboczą i osłonę spawalniczą.
b) odzież roboczą, rękawice i półmaskę z filtrem.
c) fartuch i rękawice skórzane oraz okulary ochronne.
d) odzież roboczą, rękawice i fartuch skórzany oraz tarczę ochronną.
18. Poniżej przedstawiono wady zewnętrzne spoin. Rysunek  a dotyczy wady, jaką jest:
a) rozlew.
b) podtopienie.
c) brak przetopu.
d) nadmierny przetop.
19. W czasie pobierania gazów technicznych do spawania muszą być spełnione warunki:
a) butle mogą być ustawione dowolnie, a odległość płomienia palnika od butli powinna
wynosić co najmniej 1,0 m.
b) butle mogą być ustawione tylko pionowo, a odległość płomienia palnika od butli
powinna wynosić co najmniej 2,0 m.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
c) butle ustawia się w pozycji pionowej lub nachylonej pod kątem nie mniejszym niż 45
stopni do poziomu, a odległość płomienia palnika od butli powinna wynosić co
najmniej 1,0 m.
d) butle ustawia się w pozycji pionowej lub nachylonej pod kątem nie mniejszym niż 45
stopni do poziomu, a odległość płomienia palnika od butli powinna wynosić co
najmniej 2,0 m.
20. Jaki jest tryb postępowania w czasie udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanemu,
który został zraniony odpryskiem w czasie cięcia mechanicznego rur stalowych:
a) wyjąć ciało obce z rany i zabandażować ją.
b) wyjąć ciało obce z rany, opatrzyć ją i zabandażować tak by zatamować krwotok.
c) wokół ciała obcego ułożyć jałową gazę i zabandażować tak by ustabilizować ciało obce.
d) wokół ciała obcego ułożyć jałową gazę i zabandażować tak by ustabilizować ciało
obce i zatamować krwotok.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko.............................................................................................................................
Montaż rurociągów stalowych
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Zadanie praktyczne  próba pracy
Jesteście pracownikami firmy instalacyjnej. Waszym zadaniem jest wykonanie połączeń rur
stalowych przy montażu odcinka rurociągu ciepłowniczego, na którym należy wykonać
odgałęzienie i zamontować zasuwę odcinającą. Prace montażowe należy wykonać zgodnie
z warunkami technicznymi określonymi w dokumentacji technicznej.
Zespół w składzie:
1. ........................................
2. ........................................
3. ........................................
4. ........................................
5. ........................................
Czas wykonania: 8 godzin dydaktycznych.
Zakres zadania:
1) Zaplanować czynności związane z wykonaniem zadania:
a) zapoznać się z dokumentacją techniczną przewidzianą do zadania praktycznego.
b) sporządzić plan działania związany z wykonaniem odcinka rurociągu.
c) sporządzić wykaz niezbędnych materiałów montażowych.
d) sporządzić wykaz potrzebnego sprzętu, narzędzi oraz środków ochrony osobistej.
e) wykonać niezbędne szkice pomocnicze i obliczenia związane z wykonaniem
odgałęzienia rurociągu i połączeń z zasuwą.
2) Zorganizować stanowisko pracy:
a) zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały do montażu.
b) zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy narzędzia i sprzęt zgodnie z zasadami
bhp.
c) sprawdzić stan techniczny sprzętu.
d) sprawdzić jakość materiałów do montażu.
e) dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.
3) Wykonać montaż połączeń rur stalowych zgodnie z warunkami technicznymi i zasadami
bhp:
a) zastosować zgodne z dokumentacją techniczną odpowiednie kształtki i rury stalowe,
b) dociąć odpowiednie długości rur.
c) przygotować rury do spawania połączeń.
d) wykonać połączenia spawane.
e) wykonać odgałęzienie rurociągu.
f) zamontować kołnierze.
g) zamontować kołnierzową zasuwę odcinającą.
4) Uporządkować stanowisko pracy, oczyścić narzędzia i sprzęt.
5) Zaprezentować efekt wykonanego zadania uzasadniając sposób jego wykonania oraz
oceniając jakość wykonania.
Wyposażenie stanowiska roboczego
 stanowisko symulacyjne do montażu połączeń rur stalowych lub stanowisko robocze
w rzeczywistych warunkach budowy sieci ciepłowniczej, na którym jest wykonana
komora ciepłownicza,
 dokumentacja techniczna przewidziana do zadania praktycznego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
 materiały potrzebne do montażu połączeń  prostki i kształtki stalowe do połączeń
spawanych o odpowiednich średnicach, zasuwa kołnierzowa, elementy konstrukcyjne
podpór przesuwnych, kołnierze stalowe i materiały uszczelniające,
 sprzęt potrzebny do obróbki rur i do wykonania połączeń, np. przymiar taśmowy, sprzęt
do cięcia termicznego i spawania gazowego, komplet kluczy, itp.
Kryteria oceny i schemat punktowania
Wykonanie zadania należy oceniać na bieżąco.
Proponuje się następująca punktację za wykonanie poszczególnych części zadania
praktycznego:
1) W sumie 15 pkt:
a)  3 pkt.
b)  3 pkt.
c)  3 pkt.
d)  3 pkt.
e)  3 pkt.
2) W sumie 10 pkt:
a)  2 pkt.
b)  2 pkt.
c)  2 pkt.
d)  2 pkt.
e)  2 pkt.
3) W sumie 60 pkt:
a)  5 pkt.
b)  10 pkt.
c)  5 pkt.
d)  10 pkt.
e)  10 pkt.
f)  10 pkt.
g)  10 pkt.
4)  5 pkt.
5)  10 pkt.
W sumie 100 punktów.
Aby zaliczyć zadanie praktyczne z wynikiem pozytywnym jego wykonanie powinno być
ocenione powyżej 75 pkt (zgodnie z wymogami CKE stosowanymi w odniesieniu do części
praktycznej egzaminów zawodowych).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
7. LITERATURA
1. BÄ…kowski K.: Gazyfikacja. Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa 1996.
2. Cieślowski S., Krygier K.: Instalacje sanitarne, cz. 1 i 2 Technologia. WSiP, Warszawa
2000.
3. Czajkowski M., Dzierżawski T.: Gazownictwo i Ciepłownictwo. WSiP, Warszawa 1992.
4. Dindorf L.: Technologia robót sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, WSiP, Warszawa
1998.
5. Dzierżawski T.: Gazownictwo i Ciepłownictwo. WSiP, Warszawa 1996.
6. Heidrich Z.: WodociÄ…gi i Kanalizacja, cz. 1 WSiP, Warszawa 1998.
7. Krygier K., Klinke T., Sewernik J.: Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja. WSiP,
Warszawa 1991.
8. Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. KOWEZ, Warszawa 2002.
9. Strona internetowa  www.spawalnictwo.com.pl (25.06.2006).
10. Strona internetowa  www.ciop.pl (25.06.2006).
11. Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlano Montażowych, Tom II.
Instalacje Sanitarne i Przemysłowe. Arkady, 1988.
Czasopisma:
1. Gaz, Woda i Technika Sanitarna,
2. Polski Instalator,
3. Rynek instalacyjny,
4. Instalacje sanitarne.
ObowiÄ…zujÄ…ce normy i akty prawne:
PN-80/H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego
zastosowania.
PN-79/H-74244 Rury stalowe ze szwem przewodowe.
PN-EN 10208-1:2000 Rury stalowe przewodowe dla mediów palnych  o klasie
wymagań A.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy przy pracach spawalniczych. (Dz. U. Nr 40, poz. 470).
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. 2003, Nr 47, poz. 401).
Katalogi techniczne producentów i dystrybutorów rur stalowych sieciowych oraz
informacje techniczne zawarte na stronach internetowych tych firm.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41