prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz
METODYKA
WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Studia I stopnia
Wykład 3
Wykład 3
 Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,
jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma uło\
yć.
Jędrzej Śniadecki
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
PODSTAWA PROGRAMOWA
KSZTAA
CENIA OGÓLNEGO
(stan od roku szkolnego 2009/2010 roku)
1. Zało\
enia reformy
1. Zało\
enia reformy
2. Struktura projektu Podstawy programowej
3. Co nowego w wychowaniu fizycznym?
Tomasz Frołowicz
Tomasz Frołowicz
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Metodyka WF
Metodyka WF
Wykład 3
Mankamenty obowiązującej Podstawy programowej:
Nie gwarantuje w wystarczający sposób po\
ądanego stopnia
jednolitości edukacji na terenie całego kraju, (przykład
z Podstawy programowej:  Aktywność ruchowa o charakterze
rekreacyjno-sportowym w dwóch wybranych formach indywidualnych i
dwóch zespołowych ).
Część celów, treści i osiągnięć uczniów przenosi do ście\
ek
edukacyjnych (międzyprzedmiotowych), których realizacja nie
edukacyjnych (międzyprzedmiotowych), których realizacja nie
podlega efektywnej kontroli).
Zakłada funkcjonowanie dwóch dokumentów (Podstawy&
i Standardów egzaminacyjnych), co powoduje kolizje interpretacyjne.
Wśród osiągnięć uczniów przewiduje dyspozycje niemierzalne, nie
nadające się do wykorzystania w procesie formułowania wymagań
związanych z ocenianiem (przykład z Podstawy programowej:
 Przyjęcie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ).
Nie umo\
liwia efektywnych sposobów zewnętrznej kontroli jakości
niektórych dziedzin edukacji, w tym wychowania fizycznego.
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Zało\
enia reformy:
a) sześciolatek w szkole
b)  szkoła przyjaz
nie wymagająca oraz
 edukacja przyjazna, skuteczna i bezpieczna
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Systemy edukacji: typy szkół
i wiek rozpoczynania nauki w wybranych krajach
Polska
7
6 13
16 19
Afganistan
7
7
13
13
16 19
16 19
Japonia
6
15 18
12
Polska (od 2012)
6
5 12
15 18
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Kalendarz zmian programowych
Rok szkolny Zreformowane nauczanie w klasach
2009/2010 I SP I Gimnazjum
2010/2011 II SP II Gimnazjum
2011/2012 III SP III Gimnazjum
2012/2013 IVSP I L I T I ZSZ
2012/2013 IVSP I L I T I ZSZ
2013/2014 V SP II L II T II ZSZ
2014/2015 VI SP III L III T III ZSZ
2015/2016 IV T I LU
2016/2017 II LU
SP  szkoła podstawowa, L  liceum, T  technikum,
ZSZ  zasadnicza szkoła zawodowa, LU  liceum uzupełniające
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Szkoła przyjaz
nie wymagająca
- reforma programowa kształcenia ogólnego
2009-2015
Wnioski z badań PISA  Programme for
International Student Assessement
(Międzynarodowy Program Oceny Umiejętności Uczniów):
Spojrzenie na system edukacyjny z perspektywy efektów
Spojrzenie na system edukacyjny z perspektywy efektów
kształcenia wymaga konsekwentnej kontynuacji
Słabością polskiej szkoły jest brak nacisku na rozwijanie
przez szkołę bardziej zło\
onych umiejętności uczniów
Rozwijanie zło\
onych umiejętności wymaga zmian w
programach szkolnych i metodach pracy z uczniem  od
pierwszego dnia pobytu ucznia w szkole
Szkoła musi brać pod uwagę tak\
e potrzeby najsłabszych i
najlepszych uczniów
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Szkoła przyjaz
nie wymagająca
- reforma programowa kształcenia ogólnego
2009-2015
Chcemy uczyć wybierać
Zale\
y nam na zwiększeniu mo\
liwości indywidualizacji
nauki.
Chcemy stworzyć takie rozwiązania organizacyjne, które
Chcemy stworzyć takie rozwiązania organizacyjne, które
będą sprzyjały systematycznemu wdra\
aniu uczniów do
świadomego dokonywania wyboru.
Na wszystkich etapach edukacyjnych będzie nale\
ało
wybierać pewne rodzaje zajęć.
W ka\
dym typie szkoły, w grupach zainteresowań
odbywać się będą zajęcia wychowania fizycznego.
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Struktura projektu Podstawy programowej:
a) I etap edukacji (szkoła podstawowa)
b) II etap edukacji (szkoła podstawowa)
c) III etap edukacji (gimnazjum)
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAA
CENIA OGÓLNEGO
stan od roku szkolnego 2009/2010
ROZPORZ
DZENIE MEN
zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół
Załącznik nr 2
Podstawa programowa kształcenia ogólnego
dla szkół podstawowych
1) WST
P (etapy edukacji, cele edukacji, kluczowe umiejętności
uczniów, ogólne warunki realizacji, lista przedmiotów)
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
2) I ETAP EDUKACYJNY: KLASY I-III,
edukacja wczesnoszkolna
a) Cele kształcenia  wymagania ogólne,
b) Treści nauczania  klasa I
w zakresie: edukacji polonistycznej, języka obcego, edukacji
muzycznej, edukacji plastycznej, edukacji społecznej, edukacji
muzycznej, edukacji plastycznej, edukacji społecznej, edukacji
przyrodniczej, edukacji matematycznej, zajęć komputerowych,
zajęć praktyczno-technicznych, wychowania fizycznego, etyki
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
c) Treści nauczania i umiejętności  wymagania
szczegółowe na koniec klasy III
w zakresie tych samych dziedzin edukacji jak wy\
ej, a
dodatkowo języka mniejszości narodowej lub grupy etnicznej,
języka regionalnego  języka kaszubskiego
d) Zalecane warunki i sposób realizacji
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
3) II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV-VI
a) opisy przedmiotów: język polski, język obcy, muzyka,
plastyka, historia i społeczeństwo, przyroda, matematyka, zajęcia
komputerowe, zajęcia praktyczno-techniczne, wychowanie fizyczne,
wychowanie do \
ycia w rodzinie, etyka, język mniejszości
narodowej lub etnicznej, język regionalny  język kaszubski
(struktura opisu ka\
dego przedmiotu taka sama: Cele
(struktura opisu ka\
dego przedmiotu taka sama: Cele
kształcenia  wymagania ogólne, Treści nauczania i
umiejętności  wymagania szczegółowe)
b) Zalecane warunki i sposób realizacji (po kolei,
w odniesieniu do wszystkich przedmiotów)
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Załącznik nr 4
Podstawa programowa kształcenia ogólnego
dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych,
których ukończenie umo\
liwia przystąpienie
do egzaminu maturalnego `
1) WST
P
1) WST
P (etapy edukacji, cele kształcenia, kluczowe
umiejętności uczniów, ogólne warunki realizacji, programy
nauczania i ocenianie, lista przedmiotów)
Załącznik nr 5 dotyczy szkół zawodowych, w kwestii
wychowania fizycznego odwołuje się do załącznika nr 4
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
2) III ETAP EDUKACYJNY
a) opisy przedmiotów: język polski, języki obce nowo\
ytne,
muzyka, plastyka, zajęcia artystyczne, historia, wiedza o
społeczeństwie, geografia, biologia, chemia, fizyka, matematyka,
informatyka, zajęcia praktyczno-techniczne, wychowanie fizyczne,
edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie do \
ycia w rodzinie,
etyka, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny
 język kaszubski
(struktura opisu ka\
dego przedmiotu taka sama: Cele
kształcenia  wymagania ogólne, Treści nauczania i
umiejętności  wymagania szczegółowe)
b) Zalecane warunki i sposób realizacji (po kolei,
w odniesieniu do wszystkich przedmiotów)
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Podstawa programowa a program nauczania Wykład 3
(stan do 2009 roku)
zało\
enia
programowe
cele
szczegółowe cele
edukacji
kształcenia
i wychowania
zadania
materiał
szkoły
nauczania
treści
treści
procedury osiągania
nauczania
szczegółowych
celów
osiągnięcia opis zało\
onych
osiągnięć ucznia
ucznia
i propozycje metod
ich oceny
Standardy wymagań
będące podstawą przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów
Program nauczania
Program nauczania
kształcenia ogólnego
kształcenia ogólnego
Podstawa programowa
Podstawa programowa
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA
A PROGRAM NAUCZANIA
szczegółowe cele
kształcenia i wychowania
Cele kształcenia
treści zgodne z treściami
 wymagania
nauczania zawartymi
w podstawie programowej
ogólne
kształcenia ogólnego
Treści nauczania
Treści nauczania
sposoby osiągania celów
i umiejętności
kształcenia i wychowania,
z uwzględnieniem mo\
liwości
 wymagania
indywidualizacji pracy
szczegółowe
opis zało\
onych osiągnięć
Zalecane warunki
ucznia
i sposób realizacji
propozycje kryteriów oceny
i metod sprawdzania
osiągnięć ucznia
Program nauczania
Program nauczania
kształcenia ogólnego
kształcenia ogólnego
Podstawa programowa
Podstawa programowa
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Co nowego w wychowaniu fizycznym
a) wymagania szczegółowe
c) obligatoryjność i fakultatywność WF
d) edukacja zdrowotna w WF
d) edukacja zdrowotna w WF
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Liczba godzin wychowania fizycznego
Zmiany liczby obligatoryjnych godzin WF w Polsce
 do 1997 roku 2 godziny
 do 2002 roku 3 godziny
od 2003 3 godziny 4 godziny 4 godziny 3 godziny
7
6 13
16 19
WAśNE!
Rozporządzenie MEN w sprawie ramowych planów
nauczania w szkołach publicznych
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Ilość WF w Europie
Średni tygodniowy wymiar WF w minutach w kolejnych
etapach edukacji w wybranych krajach europejskich
(wg J. Pospiech, 2006)
Kraj 6-9 lat 10-12 lat 13-16 lat 17-19 lat
POLSKA 135 180 180 135
PORTUGALIA 135 135 180 180
FRANCJA 165 165 165 110
SZWAJCARIA 150 150 150 150
SA
OWACJA 90 90 135 90
LITWA 120 90 90 90
CZECHY 90 90 90 90
LUKSEMBURG 90 90 90 75
IRLANDIA 45 45 45 20
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Liczba godzin zajęć obligatoryjnych
Zmiany liczby obligatoryjnych godzin WF w Polsce
 do 1997 roku 2 godziny
 od 1998 do 2002 roku 3 godziny
Średnia liczba uczniów w oddziale szkoły
Średnia liczba uczniów w oddziale szkoły
dane GUS z roku 2007/2008
Typ szkoły publiczna niepubliczna
szkoła podstawowa 19 12
gimnazjum 24 16
szkoła ponadgimnazjalna 29 22
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Wymagania szczegółowe
II ETAP III ETAP IV ETAP
I ETAP
3 GODZ.
4 GODZ. 4 GODZ.
LEKCYJNE 3 GODZ.
19 lat
7 lat
diagnozy diagnozy diagnozy spraw. diagnozy
sprawności sprawności fiz. i aktywności fiz. sprawności
fizycznej i rozwoju fiz. oraz rozwoju fiz. i aktywności fiz.
fizycznej i rozwoju fiz. oraz rozwoju fiz. i aktywności fiz.
treningu treningu treningu treningu
zdrowotnego zdrowotnego zdrowotnego zdrowotnego
sportów całego sportów całego sportów całego sportów całego
\
ycia \
ycia \
ycia \
ycia
i wypoczynku i wypoczynku i wypoczynku i wypoczynku
bezpieczeństwa i bezpiecznej bezpiecznej bezpiecznej
higieny osobistej aktywności fiz. i aktywności fiz. i aktywności fiz. i
higieny osobistej higieny osobistej higieny osobistej
sportu sportu sportu
tańca tańca
w zakresie:
Wymagania szczegółowe
Wymagania szczegółowe
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Wymagania szczegółowe
Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej, np.:
I etap:
umie wykonać próbę mięśni siły brzucha oraz próbę gibkości
dolnego odcinka kręgosłupa,
II etap:
II etap:
wykonuje bez zatrzymania marszowo-biegowy test Coopera,
III etap:
wykonuje wybrany przez siebie zestaw prób do oceny
wytrzymałości, siły i gibkości.
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Wymagania szczegółowe
Trening zdrowotny, np.:
I etap:
skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki jednonó\

i obunó\
nad niskimi przeszkodami,
II etap:
II etap:
wykonuje próbę wielobojową składającą się z biegu, skoku
i rzutu,
III etap:
przeprowadza rozgrzewkę,
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Wymagania szczegółowe
Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista, np.:
I etap:
potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych,
wie do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagro\
enia zdrowia
lub \
ycia,
lub \
ycia,
II etap:
omawia zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą
i w górach,
III etap:
demonstruje ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie
przedmiotów o ró\
nej wielkości i cię\
arze,
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Wymagania szczegółowe
Sporty całego \
ycia i wypoczynek, np.:
I etap:
Uczeń bierze udział w zabawach, mini grach i grach
terenowych, zawodach sportowych, respektując reguły
i podporządkowując się decyzjom sędziego,
II etap:
organizuje w gronie rówieśników zabawę, grę ruchową,
rekreacyjną, stosując przepisy w formie uproszczonej,
III etap:
ustawia się prawidłowo na boisku w ataku i obronie,
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Wymagania szczegółowe
Sport, np.:
II etap:
uczestniczy w sportowych rozgrywkach klasowych w roli
zawodnika, stosując zasady czystej gry: szacunku dla
zawodnika, stosując zasady czystej gry: szacunku dla
rywala, respektowania przepisów gry, podporządkowania
się decyzjom sędziego, podziękowania za wspólną grę,
III etap:
stosuje zasady czystej gry: niewykorzystywanie przewagi
losowej, minimalizacja cierpienia rywala,
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykłady 3 i 4
Wymagania szczegółowe
Taniec, np.:
II etap:
wykonuje improwizację ruchową do wybranej muzyki,
III etap:
III etap:
opracowuje i wykonuje indywidualnie, w parze
lub zespole dowolny układ tańca
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykłady 3 i 4
Edukacja zdrowotna, wymagania szczegółowe dla III etapu, np.:
wymienia zachowania sprzyjające i ryzykowne dla zdrowia oraz
wyjaśnia na czym polega i od czego zale\
y dokonywanie
wyborów korzystnych dla zdrowia,
wyjaśnia, w jaki sposób mo\
e dawać i otrzymywać ró\
ne rodzaje
wsparcia społecznego,
wsparcia społecznego,
omawia dlaczego i w jaki sposób mo\
na opierać się presji oraz
namowom do u\
ywania substancji psychoaktywnych i innych
zachowań ryzykownych.
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykłady 3
W jakim stopniu szkolne wychowanie fizyczne
mo\
e zaspakajać ró\
ne potrzeby
ró\
nych uczniów?
ró\
nych uczniów?
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Czy po zakończeniu nauki szkolnej będziesz uczestniczył
w aktywności fizycznej:
Irlandia  tak  ok. 70% (T. Jones i inni, 1997),
Polska  tak  ok. 60% chłopcy
ok. 50% dziewczęta (J. Pośpiech, 2006)
Liczba obowiązkowych godzin WF w szkole (średnio przez
12 lat nauki w szkole):
Irlandia  0,8,
Polska  3,5,
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Co uczniowie będą wybierać w szkole?
W podstawowej: część zajęć w ramach WF.
W gimnazjum: część zajęć w ramach WF, zajęcia
artystyczne, zajęcia praktyczno-techniczne.
W ponadgimnazjalnej: 2-4 przedmioty o rozszerzonym
programie, część zajęć w ramach WF, zajęcia
programie, część zajęć w ramach WF, zajęcia
artystyczne, historię i społeczeństwo, przyrodę,
ekonomię w praktyce.
Wa\
ne!
Rozporządzenie MEN w sprawie dopuszczalnych form realizacji
dwóch godzin obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
Kalendarz zmian programowych
Rok szkolny Zreformowane nauczanie w klasach
2009/2010 I SP I Gimnazjum
2010/2011 II SP II Gimnazjum
2011/2012 III SP III Gimnazjum
2011/2012 III SP III Gimnazjum
2012/2013 IVSP I L I T I ZSZ
2013/2014 V SP II L II T II ZSZ
2014/2015 VI SP III L III T III ZSZ
2015/2016 IV T I LU
2016/2017 II LU
Tomasz Frołowicz
Studia I stopnia
Metodyka WF
Wykład 3
CO NOWEGO W WYCHOWANIU FIZYCZNYM?
a) wymagania szczegółowe
b) zajęcia do wyboru (model 2+2 i 1+2)
b) zajęcia do wyboru (model 2+2 i 1+2)
c) edukacja zdrowotna