Opracowanie: Krzysztof Trąbiński
Wykład 24
Twierdzenie 24.1 (o zamianie zmiennych)
Z: ![]()
, A - mierzalny w sensie Lebesque'a
![]()
- izomorfizm (![]()
)
![]()
,f - całkowalna
T:![]()
Przykład 23.3 c.d.
Obliczyć ![]()
, gdzie ![]()
Wprowadzamy współrzędne walcowe:

![]()



![]()
Współrzędne walcowe uogólnione:

Interpretacja geometryczna współrzędnych walcowych :
Współrzędne sferyczne:


Wówczas otrzymujemy:



Ostatecznie współrzędne sferyczne mają postać:

Współrzędne sferyczne uogólnione:

Przykład 24.1
Obliczyć objętość bryły ograniczonej powierzchniami:

![]()
![]()
Wprowadzamy współrzędne sferyczne uogólnione:

Szukamy równania elipsoidy we współrzędnych sferycznych uogólnionych:
![]()

A zatem otrzymujemy:

Stosujemy przekształcenie

Po zastosowaniu powyższego przekształcenia stożek eliptyczny będzie zwykłym stożkiem, którego tworząca jest nachylona pod kątem 45˚ do płaszczyzny XOY.

Przykład 24.2
Obliczyć objętość bryły ograniczonej powierzchnią:
![]()
Wprowadzamy współrzędne sferyczne uogólnione:


Z warunku ![]()
wyznaczamy granice całkowania:
![]()





![]()
![]()
=![]()

x
y
z
![]()
![]()

φ
(x,y,0)
P(x,y,z)
z
x
y
y
x
z
P(x,y,z)
(x,y,0)
φ
θ
r
r
![]()
y
![]()
![]()
z
![]()
B x
B x
x
z
H
y
H
B x
z
y
![]()
y
![]()
![]()
z
![]()
![]()
b