I
I
204
3. Kinematyka płynu
lub we współrzędnych biegunowych (x = r cos0, y = r sin©)
M7 = © oraz O = ln r.
Zbadajmy dalej charakter przepływu. Po przyrównaniu funkcji prądu do stałej:
= 0 = const
mamy równanie linii prądu, który tworzy rodzinę prostych. W celu znalezienia kierunku przepływu znajdziemy vr, mianowicie:
50 1
Vr =^- = ->0’
dr r
to znaczy kierunek prędkości vr jest zgodny z kierunkiem promienia wodzącego. Przepływ taki nazywamy źródłem.
W celu otrzymania rodziny linii ekwi-potencjalnych potencjał prędkości należy przyrównać do stałej
O = Inr = const ==> r = const.
Linie stałych wartości funkcji O sąwspół-środkowymi okręgami (rys. 3.16).
Załóżmy, że strumień objętości płynu wypływającego ze źródła równa się Q. Wielkość Q nazywa się też natężeniem źródła. Ustalmy związek między natężeniem źródła a funkcjami O i 4L Zgodnie z warunkiem ciągłości przepływu, strumień objętości Q płynu przepływający przez okrąg (pobocznicę walca o jednostkowej wysokości) o promieniu r jest opisany wzorem:
Q = A* |
v r =27irvr, | |
ale |
_ 50 dO 5r dr |
(O = O(r)), |
więc |
Q = 2?irvr |
dO. = — 27tr, dr |
skąd mamy | ||
dO = Ad£ lub 2tc r 2n |
oraz z dokładnością do stałej
3. Kinematyka płynu
In r Q = 2n— = 2tc-—— — 2tc. In r In r | ||
Z drugiej strony |
_ ao> _ i ay __ i ao __ Vr" ar "r a©’ v® ■ r a© " |
a^ ar |
więc ze związku |
• dd> Q — _— 2ttt dr | |
mamy: |
r a© a© | |
a po scałkowaniu |
¥=—Ó0 + C. 2n |
205
Równania te przedstawiają potencjał prędkości oraz funkcję prądu źródła, którego strumień objętości (natężenie przepływu) Q = 2n.
W różnicy
znika stała addytywna i stąd strumień objętości
Zatem funkcja prądu pozwala na określenie strumienia objętości (objętościowego natężenia przepływu) płynu pomiędzy dwoma wybranymi liniami prądu.
ZADANIE 3.10.10
Związek pomiędzy potencjałem zespolonym w(z) a potencjałem prędkości d>(x,y) i prądu ył/(x,y) jest następujący:
w(z) = 0(x,y) + iHJ(x,y), z = x + iy.
Zbadać przepływ określony potencjałem zespolonym:
w(z) = Clnz, CsR1.
Rozwiązanie
Pochodną zespoloną prędkości wyraża się wzorem: , dw dO . 5^ . S0>