212 3. Kinematyka płynu
Po porównaniu tych wyrażeń otrzymujemy:
C2 - 4zC = 0 lub C(x, y)(C(x, y) - 4z) = 0.
Ponieważ C = C(x,y), więc rozwiązaniem tego równania jest C(x,y) = 0.
ZADANIE 3.10.18
Napisać wzór na strumień objętości przepływający przez powierzchnię elipsoidy A o półosiach a, b i c, której środek leży w początku układu współrzędnych (rys. 3.20), jeżeli dane jest pole prędkości
v = (2x +1 )7 + (4y + 2) j + (6z + 3)k.
Obliczenia wykonać dla: a = 0,8; b = 0,5; c = 0,5.
d0 = vndALx>yz)eA, stąd 0 “ JvndA, v„=n-v,
A
gdzie wektor fi jest wektorem jednostkowym prostopadłym do powierzchni A, Ponieważ (twierdzenie Gaussa-Ostrogradskiego)
Jdiv vdV = Jń • v • dA = JvndA,
v A A
przeto łatwiej jest prowadzić dalsze obliczenia, przechodząc na całkowanie względem objętości. Objętościowe natężenie przepływu (strumień objęstości) wyznaczymy, badając źródłowość pola prędkości za pomocą operacji diw. Ponieważ
divv = 2 + 4 + 6 = 12 [1/s] *0,
przeto w objętości V istnieją źródła, a płyn przepływa przez powierzchnię A otaczającą objętość V w ilości Q. Zatem strumień objętości płynu przepływającego przez powierzchnię elipsoidy jest następujący:
Q = Jdivvdx = 12 jdx = ł2x = lÓTrabc. n o
Dla danych z treści zadania Q = 10 m3/s.
Przykład ten pokazuje, jak dzięki zastosowaniu twierdzenia Gaussa-Ostrogra-dskiego można znacznie usprawnić obliczenia.
ZADANIE 3.10.19
Równanie ruchu elementu płynu ma następującą postać:
x = 2 + 0,01^/7, y = 2 + 0,0l/ti\ z = 2,
gdzie t jest to czas, a x, y, z to współrzędne długości. Obliczyć rzuty wektora przyspieszenia w układzie współrzędnych prostokątnych w punkcie x = 8.
Położenie x = 8 zostanie osiągnięte po czasie określonym równaniem:
8 = 2 + 0,0 b/7, stąd
= t => t2 = 6005,
więc t = 12,92 s.
Wektor przyspieszenia
a = iax + ja 4-
r t dv -dv dvz rd2x -r d~y rd2z ka7 = i —- + j —- + k—- - i —+ j —=- + k—-, z dt dt dt dt2 dt2 dt2
= — = 0,01—t* = 0,01—t^.
* dt dt 2
Zatem dla czasu t = 12,92 s rzuty wektora 5 na osi x, y, z są następujące:
a =72^ = 0,01—-—t2 = 7_L.t2 = -LLt2 =—12 =0,1348 m/s2, dt2 2 2 4 100 4 20 80
d2y
d“z
a = —= ——6005 =0,1348m/s2, a =^-f = 0. y dt“ 80
dt
Przyśpieszenie wypadkowe
a = ax2 + ay2 + az2 = 0,19062 m/s2.