larsen0923

34. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa 923

Ryzyko i powikłania. Najważniejszymi powikłaniami są:

-    odma opłucnowa,

-    uszkodzenie tętnicy wieńcowej,

-    zbyt długa przerwa w zewnętrznym masażu serca,

-    zaburzenia rytmu serca oporne na leczenie w przypadku wstrzyknięcia leku do mięs'nia sercowego.

Wstrzyknięcie dosercowe w czasie bezpośredniego masażu serca, przy otwartej klatce piersiowej, wykonywane pod kontrolą wzroku nie stwarza takiego zagrożenia.

7.4.5 Punkcja łub kaniulizacja tętnicy

Wprowadzenie kaniuli do tętnicy nie jest obowiązkowym zabiegiem w czasie wykonywania zaawansowanych czynności resuscytacyjnych. Aby nie tracić czasu, przy trudnym punktowaniu tętnicy, należy je wykonać dopiero po przywróceniu samoistnej czynności serca, chyba że do dyspozycji są odpowiednio wyszkoleni ratownicy, którzy nie są bezpośrednio zajęci prowadzeniem resuscytacji (wentylacją, masażem serca, przygotowywaniem sprzętu do resuscytacji i leków).

Nigdy nie należy przerywać postępowania resu-scytacyjnego, aby założyć kaniulę do tętnicy lub wykonać jej punkcję.

7.5 Leki

Jeśli podstawowe czynności resuscytacyjne w krótkim czasie nie przywracają własnego spontanicznego krążenia albo nie może być ono utrzymane, należy podać odpowiednie leki. Najważniejsze cele podania leków w czasie resuscytacji to:

-    zwiększenie przepływu wieńcowego i mózgowego,

-    leczenie i zapobieganie zaburzeniom rytmu serca,

-    wzmocnienie czynności serca po skutecznej resuscytacji.

Jak dotąd adrenalina odgrywa w resuscytacji główną rolę, a dopiero w dalszej kolejności zależnie od potrzeb, podawane są inne leki. Należą do nich pozostałe aminy katecholowe, atropina, lido-kaina, wodorowęglan sodu i potas. Przy podawaniu tych leków należy przestrzegać zasad kwalifikacji według kryteriów zebranych w tab. 34.1.

Antagoniści kanału wapniowego i leki (J-adre-nolityczne nie są zalecane podczas zewnętrznego masażu serca.

7.5.1 Adrenalina

Adrenalina jest lekiem sympatykomimetycznym stosowanym z wyboru do farmakologicznego leczenia zatrzymania krążenia (klasa I). Jej działanie polega przypuszczalnie wyłącznie na pobudzaniu receptorów a-adrenergicznych i prawdopodobnie jest niezależne od aktywności P-adrenergicznej. Adrenalina powoduje skurcz naczyń obwodowych i wzrost ciśnienia rozkurczowego w aorcie. W ten sposób, zgodnie z oczekiwaniem, zwiększa się przepływ w krążeniu wieńcowym i mózgowym. W badaniach eksperymentalnych na zwierzętach wykazano, że końcowy wynik postępowania resu-scytacyjnego był znacznie lepszy, gdy stosowano adrenalinę. Przy czym skuteczniejsze były większe dawki adrenaliny od standardowo przyjętej dawki I mg. Jak dotąd brak informacji, czy u ludzi zastosowanie adrenaliny zwiększa wskaźnik przeżycia i poprawia prognozy stanu neurologicznego po przebytej resuscytacji. Tylko w jednym badaniu klinicznym stwierdzono częstszy powrót spontanicznej czynności serca po podaniu wysokich dawek adrenaliny (5 mg), nie wykazano jednak zwiększenia ogólnej przeżywalności. Wielkość optymalnej dawki adrenaliny jest sporna i dlatego zalecenia są różne.

Standardowe dawkowanie adrenaliny przy zatrzymaniu akcji serca („Wytyczne 2000”):

-    dawka początkowa 1 mg: 10 ml roztworu

w rozcieńczeniu 1:10 000 i.v. z następowym przepłukaniem 20 ml płynu,

-    kolejne dawki: 1 mg co 3-5 min.

Przy zatrzymaniu krążenia można podawać adrenalinę także w ciągłym wlewie dożylnym w dawce odpowiadającej wielkością dawce standardowej. Początkowo podaje się 1 pg/min, a następnie 3^4 pg/min. Wlew należy w miarę możliwości podawać przez cewnik wprowadzony do żyły centralnej, aby zmniejszyć niebezpieczeństwo podania poza naczynie i zwiększyć dostępność biologiczną leku.

Podawanie wysokich (0,1 mg/kg) albo zwiększających się dawek adrenaliny nieodpowiadają-cych dawkom standardowym nie jest zalecane (klasa Ilb), ponieważ nie wpływają na zwiększenie przeżywalności, a możliwe, że przyczyniają się do