larsen1053

37. Położnictwo 1053

-    leki zobojętniające.

-    mukolityki,

-    neuroleptyki na potrzeby znieczulenia

-    opioidy na potrzeby znieczulenia

-    parasympatykolityki na potrzeby znieczulenia (atropina, skopolamina)

-    płyny infuzyjne,

-    pochodne teofiliny,

-    preparaty naparstnicy,

-    s'rodki znieczulające miejscowo,

-    środki zwiotczające mięśnie.

9.2 Wpływ znieczulenia

i operacji na pacjentkę

Dotychczasowe badania dowodzą, że operacja i znieczulenie są szkodliwe dla ciężarnej: z nieznanych przyczyn ryzyko poronienia i przedwczesnego wystąpienia czynności porodowej są większe.

Teratogenne działanie anestetyków. Nie ma

pewności co do teratogennego działania anestetyków. W doświadczeniach na zwierzętach wykazano teratogenne działanie stosowanych w praktyce klinicznej anestetyków i leków pre-medykacyjnych; na podstawie licznych doniesień, w których analizowano wpływ znieczulenia na ciężarne pacjentki, nie wykazano, by którykolwiek lek stosowany podczas znieczulenia zwiększał częstość występowania wad wrodzonych. Jednak liczba przebadanych pacjentek jest zbyt mała, aby z całą pewnością wyłączyć wpływ znieczulenia na powstawanie wad. Są wszakże doniesienia, w których stwierdzono zwiększoną częstość występowania poronień i wad wrodzonych u dzieci kobiet pracujących w salach operacyjnych. Były one długotrwale narażone na działanie niskich stężeń wziewnych anestetyków. Należy jednak wziąć pod uwagę także i inne przyczyny, które mogły mieć teratogenne działanie, np.: wpływ promieniowania rentgenowskiego, a także wirusy i substancje chemiczne. Dlatego też zagadnienie swoistego wpływu teratogennego anestetyków wziewnych w warunkach długotrwałej ekspozycji jest nadal nierozwiązane.

Zaburzenia procesów neurobiologicznych

w organizmie noworodka lub dziecka w następstwie stosowania w okresie ciąży środków znieczulających miejscowo i leków stosowanych do premedykacji, zdaniem niektórych badaczy są możliwe. Starannie przeprowadzone badania nie dostarczają jednak niepodważalnego dowodu, który wspierałby tezę, że u noworodka należy się liczyć z występowaniem opisanych zaburzeń będących następstwem znieczulenia wykonanego u matki w okresie ciąży.

Karcynogeneza przezłożyskowa. Przeprowadzone dotąd badania eksperymentalne na zwierzętach nie dostarczyły dowodów na karcynogenne działanie podtlenku azotu, halotanu, enfluranu, izoflura-nu, sewofluranu i desfluranu.

Wewnątrzmaciczna zamartwica płodu. Niebezpieczeństwo zamartwicy płodu występuje przy każdym znieczuleniu wykonywanym podczas ciąży. Przeważnie jednak można go uniknąć. Do najważniejszych czynników wywołujących zamar-twicę należą:

-    spadek ciśnienia tętniczego u ciężarnej z ograniczeniem przepływu w jednostce matczyno-łoży-skowo-płodowej,

-    hipoksja ciężarnej, np. wskutek niedrożności dróg oddechowych, omyłkowej intubacji przełyku, wadliwego ustawienia wentylacji w aparacie do znieczulenia, depresji oddychania w wyniku stosowania anestetyków i leków uspokaja-jąco-nasennych, w następstwie ostrego krwotoku, reakcji toksycznych na środki znieczulające miejscowo stosowane do znieczulenia zewnątrzoponowego,

-    skurcz naczyń macicznych wskutek podania ciężarnej leków obkurczających naczynia lub z powodu nasilonej hiperwentylacji,

-    hiperkapnia u ciężarnej wywołująca kwasicę i wpływająca depresyjnie na funkcję mięśnia sercowego płodu,

-    wzrost napięcia mięśnia macicy w następstwie stosowania wysokich dawek ketaminy i następowego zmniejszenia przepływu macicznego.

9.3 Zagrożenia

występujące u ciężarnej

Typowymi zagrożeniami występującymi u ciężarnej w późnym okresie ciąży są: aspiracja treści pokarmowej do dróg oddechowych i zespół żyły głównej dolnej. Zapobieganie i leczenie tych stanów zostało opisane w tym rozdziale już wcześniej. Trzeba przede wszystkim pamiętać o zmia-