larsen0991

37. Położnictwo 991

■ Jednostka Montevideo = liczba skurczów/ 10 min x wewnątrzowodniowa amplituda skurczu w mmHg.

Górna granica w 35 tygodniu ciąży ma wartość 20 jednostek. W praktyce klinicznej ten pomiar nie jest stosowany.

Następnie pojawiają się rytmiczne, skoordynowane skurcze, występujące z częstością 1-2/10 min i o sile 20-40 mmHg. Te skurcze są znane jako skurcze Braxtona-Hicksa i są skurczami przepowiadającymi, które przygotowują macicę do porodu.

Podczas porodu w okresie rozwierania, siły parte są wywołane wyłącznie przez skurcze macicy. Dominują one w zakresie dna macicy, dlatego wypadkowa sił skierowana jest na zewnątrz. Siła skurczu wynosi 30-60 mmHg, częstość 3-5/min, fizjologiczny czas trwania skurczu 20-60 s, a niekiedy 90-100 s. Pomiędzy skurczami macica jest zwiotczała, a w fazie spoczynku jej napięcie wynosi 8-12 mmHg. Opisywana czynność skurczowa macicy prowadzi do rozwarcia ujścia macicy i powoduje obniżenie się przodującej części płodu.

Hiperaktywność macicy lub spontaniczne zwiększenie liczby skurczów wówczas, gdy częstość skurczów wynosi >5/10 min. Uwaga: niebezpieczeństwo hipoksemii u płodu z następową kwasicą!

Podczas porodu w okresie wydalania dochodzi do wzmocnienia skurczów macicy, które są wspierane przez odruch parcia. Odruch Fergusona składa się z głębokiego wdechu, połączonego z zamknięciem szpary głośni, skurczem przepony i mięśni brzucha; ten odruch jest konieczny do odbycia spontanicznego porodu. Może on się odbyć dopiero wtedy, kiedy szyjka macicy jest w pełni rozwarta, a przodująca część płodu napina krocze. Dośrodkowe bodźce odruchu Fergusona są przewodzone w nerwie sromowym.

Ważne w praktyce klinicznej:

-    Analgetyki, anestetyki i środki znieczulające miejscowo mogą wydłużyć podczas porodu okres rozwierania.

-    W ułożeniu na plecach skurcze porodowe są mniej silne i częstsze niż w ułożeniu na boku; napięcie spoczynkowe jest podwyższone.

-    Spadek ciśnienia tętniczego u rodzących obniża siłę, czas trwania i regularność bólów porodowych, podczas gdy nadciśnienie wywołuje przeciwny efekt.

-    Ból, strach i pobudzenie mogą zmniejszyć czynność macicy, chociaż niekiedy mogą ją też wzmocnić.

-    Znieczulenie zewnątrzoponowe blokując dośrodkową drogę odruchu Fergusona może wskutek tego osłabiać samoistne skurcze parte. Zbyt wysoka blokada może dodatkowo zmniejszać kurczliwość przepony i mięśni brzucha.

4 Działanie anestetyków i środków pomocniczych na czynność skurczową macicy

Anestetyki i wiele innych środków mogą wpływać na czynność skurczową, aktywność i przepływ krwi przez macicę, zmieniając przebieg porodu. Na podstawie badań klinicznych stwierdzono, że działanie tych środków dotyczy przede wszystkim aktywności macicy (liczby i amplitudy skurczów oraz napięcia spoczynkowego macicy) i oceny czasu trwania procesu porodowego. Dlatego też anestezjolog musi zwrócić uwagę na interakcję pomiędzy lekami wspomagającymi poród a stosowanymi przez niego środkami.

4.1 Anestetyki wziewne

Wszystkie halogenowe anestetyki wziewne powodują zależne od dawki osłabienie aktywności macicy: czynność skurczowa macicy i jej napięcie spoczynkowe obniżają się, przy bardzo natomiast wysokim stężeniu tych środków dochodzi do atonii macicy.

Równoważne stężenia halotanu, enfluranu, izo-fluranu, desfluranu i sewofluranu powodują relaksację macicy w porównywalnym stopniu. Efekt tłumiący spontaniczną aktywność macicy rozpoczyna się od 0,5 MAC; przy MAC 0,8-0,9 może dojść do osłabienia reakcji na oksytocynę (Syntocinon). Te działania są odwracalne i ustępują szybko, kiedy kończy się znieczulenie lub podaż anestetyków wziewnych zostaje całkowicie przerwana.

I Zasadniczo, anestetyki wziewne powodujące relaksację macicy mogą zwiększyć utratę krwi po porodzie.