58 CZĘŚĆ I Teoria i praktyka interwencji kryzysowej
wencji. Opisane tutaj i przedstawione na rycinie 2.1 (Gilliland, 1982) sześć etapów można uznać za taki model. Jest on osią, wokół której obracają się opisane w tej książce strategie interwencji kryzysowej, a poszczególne etapy są zaprojektowane jako zintegrowany proces rozwiązywania problemów. Wskazania zawarte w opisie tych etapów wdrażania naszego modelu wykorzystywali zarówno profesjonalni terapeuci, jak i „cywilni" pracownicy do udzielania pomocy klientom w różnych rodzajach kryzysów.
Jest to strategia przewijająca się przez cały proces interwencji. Ta ukierunkowana na działanie, osadzona w sytuacji metoda interwencji kryzysowej jest naszym sposobem wpajania prowadzącemu taką interwencję kilku umiejętności. Proces ich wdrażania ma charakter raczej płynny niż mechanistyczny. W całym sze-ścioetapowym procesie konieczne jest uwzględnianie stanu pacjenta. Interwencja kryzysowa na poziomic pierwszych trzech etapów - (1) zdefiniowanie problemu, (2) zapewnienie klientowi bezpieczeństwa i (3) wspieranie - polega bardziej na wysłuchiwaniu klienta niż na działaniu. Realizacja zaleceń odnoszących się do dalszych działań - (4) rozważanie możliwości, (5) układanie planów i (6) uzyskanie zobowiązania klienta - to przede wszystkim działania prowadzącego interwencję. Elementy wysłuchiwania i oceniania przewijają się jednak przez cały ten proces.
Pierwszy etap interwencji kryzysowej to zdefiniowanie i zrozumienie problemu z punktu widzenia klienta. Jeżeli prowadzącemu interwencję nie uda się pojąć sytuacji kryzysowej w taki sposób, w jaki pojmuje ją klient, to wszystkie strategie i procedury interwencji kryzysowej, które zechce zastosować, mogą rozminąć się z celem i okazać bezużyteczne dla klienta. Pomocne w definiowaniu problemów pojawiających się w kryzysie jest zaczynanie sesji interwencyjnych od przećwiczenia przez prowadzącego tego, co nazywamy podstawowymi umiejętnościami wysłuchiwania: empatii, autentyczności i akceptacji lub pozytywnego stosunku (Cormier i Cor-micr, 1991, ss. 21-39). Te umiejętności i opisane w dalszej części rozdziału ćwiczenia powinny już na początku interwencji kryzysowej znacznie zwiększyć kompetencje prowadzącego ją.
Prowadzący interwencję przez cały czas stosowania procedur musi dbać przede wszystkim o bezpieczeństwo klienta. Bezpieczeństwo to definiujemy jako minimalizację fizycznych i psychicznych zagrożeń dla niego i innych osób. Wprawdzie zapewnienie klientowi bezpieczeństwa określiliśmy jako etap 2 interwencji, ale pro-