118
CZĘŚĆ I Teoria I praktyka Interwencji kryzysowej
terminowej może zachodzić niespiesznie w toku cotygodniowych sesji, w interwencji kryzysowej następuje zazwyczaj w ciągu 30 do 120 minut.
Podczas gdy w terapii długoterminowej wyczerpujące zbadanie tła problemów klienta może dostarczyć terapeucie całościowego obrazu dynamiki wydarzeń, to w interwencji kryzysowej dociekanie takie ma zazwyczaj bardzo wąski charakter i zaczyna się oraz kończy na konkretnym kryzysie, z którym mamy aktualnie do czynienia. Podejście terapeuty do rozważania możliwości i planowania działań w poradnictwie długoterminowym, obejmuje zwykle proces psychoedukacji, mającej na celu odmianę pozostałościowych przewlekłych i represyjnych sposobów myślenia, odczuwania i działania u klienta. Natomiast prowadzący interwencję kryzysową stara się szybko ustalić, jakimi umiejętnościami pokonywania trudności oraz jakimi zasobami wsparcia środowiskowego klient dysponował uprzednio i jak z nich skorzystać w obecnych okolicznościach, aby zyskać na czasie i przywrócić minimum stabilności wymykającej się spod kontroli sytuacji. Terapeuta długoterminowy uważałby zasadnicze zmiany w osobowości klienta za niezbędną składową planu terapeutycznego. Prowadzący interwencję kryzysową próbowałby wpływać na osobowość jedynie w stopniu niezbędnym do przywrócenia przedkryzysowego poziomu funkcjonowania. Terapeuta długoterminowy uciekałby się do metodycznego stosowania zmiennych procesu leczenia, oceniałby je z różnych punktów widzenia i dyskutowałby o ich wynikach z klientem. Prowadzący interwencję kryzysową często ucieka się do „najlepszego założenia", opartego na uprzednim doświadczeniu z tym, co się sprawdza, a co nie, w pracy z określonym klientem. Przyjęty sposób postępowania w terapii długoterminowej może być elastyczny i umożliwiać poddawanie próbom wiele różnych procedur; interwencja kryzysowa ma dużo sztywniejszy charakter i typowo korzysta się w niej z zestawu procedur mających doprowadzić klienta niezdolnego do działania do stanu aktywności.
Podsumowując, oceny i oparte na sprzężeniu zwrotnym pomiary skuteczności leczenia są w terapii długoterminowej z reguły przedmiotem długotrwałych dyskusji między klientem a terapeutą, jeżeli wyniki terapii mijają się z oczekiwaniami, to wbudowana w ten model pętla sprzężenia zwrotnego pozwala powrócić do każdego z poprzednich stopni. W interwencji kryzysowej sprzężenie zwrotne i ocena zachodzą z reguły na zasadzie „tu i teraz”, z naciskiem na zmiany, które nastąpiły w poprzednich minutach, i na to, co klient będzie robił przez następne kilka godzin.
Jest wiele podejść do terapii długoterminowej. Podejście, które proponuje Thorne (1968, ss. 11-13), jest dość stare i nieco psychoanalityczne, ale to jeden z najmniej skomplikowanych i najbardziej spójnych systemów. Aby zaprezentować wyraźne różnice między interwencją kryzysową a terapią długoterminową, zestawiliśmy własny model interwencji z regułami, celami, sposobem funkcjonowania klienta oraz oceną w postępowaniu z nim z prezentowanymi przezThornea (tabele 3.1.3.2, 3.3 i 3.4).