132
CZĘŚĆ I Teoria I praktyka Interwencji kryzysowej
Mniąc na względzie powyższe uwagi, pracownik linii kryzysowe) powinien pamiętać, żc stale te same treści i uzależnienie, które ci klienci demonstruj!) za każdym razem, sprawiają, iż łatwo przewidzieć ich powtarzalne zachowania I potraktować jako natrętnych, nieudolnych, nudnych i mało waż.nych interesantów. Wielu z nich należy do kategorii rozmówców „Tak, ale...". Wydają się być niezwykle podatni na sugestie i plany, jakie opracowuje z nimi prowadzący interwencję, ale na koniec wynajdują wszelkiego rodzaju usprawiedliwienia i wymówki, aby nie wywiązywać się ze swoich zobowiązań - co czyni ich niezwykle irytującymi (Waters i Finn, 1995, s. 269).
Istnieje tendencja zaszeregowywania stałych rozmówców do jednej, stereotypowej kategorii, ponieważ są dla linii kryzysowej dokuczliwym obciążeniem. Jednakże przyczyny, dla których ludzie ci sięgają po telefon, bywają bardzo różne. Identyfikowanie typów klientów jest co najmniej tak istotne, jak identyfikowanie określonego rozmówcy (Pcterson i Schoeller, 1991). Wychodząc z tego założenia, McCaskie, Ward i Rasor (1990) stworzyli krótkie charakterystyki niektórych, najbardziej typowych zaburzeń osobowości stałych rozmówców, ich zewnętrznych zachowań, wewnętrznej dynamiki i strategii postępowania z nimi.
Osobowość:
Paranoiczna. Paranoicy są nieufni, zamknięci w sobie i mogą być patologicznie zazdrośni. Ich świat nie poddaje się logicznej argumentacji i bardzo trudno, a czasem wręcz nie sposób, podważyć ich prześladowczych teorii. Widzą siebie w roli ofiar i wszędzie węszą oszustwo i podstęp. W poradnictwie dla takich osób należy kłaść nacisk na ich potrzebę bezpieczeństwa.
Schizoidalna. Ludzie o takim typie osobowości mają bardzo ograniczone życie emocjonalne zarówno pod względem doświadczania, jak i ekspresji uczuć. Ich związki społeczne są nieliczne, a w sytuacjach towarzyskich są nieśmiali, lękliwi i wyobcowani. Są nieufni, nietaktowni i często zrażają do siebie ludzi. W poradnictwie należy kłaść nacisk na wytworzenie u nich poczucia szacunku do siebie, wykazując akceptację, optymizm i wsparcie.
Schizotypowa. Osoby z tej kategorii czują się niedostosowane i zagrożone. Mają dziwne pomysły, zachowania i wygląd. W poradnictwie należy kłaść nacisk na przywoływanie ich do rzeczywistości oraz promowanie samoświadomości i bardziej akceptowalnych społecznie zachowań - w sposób wspierający i bez ponaglania.
Antyspołeczna. Osoby antyspołeczne wykorzystują innych ludzi, nie potrafią się odnaleźć wśród społecznych potrzeb, zasad i regulacji, a własne potrzeby zaspokajają, nie zwracając uwagi na dobro innych. Tacy klienci dzwonią tylko wtedy, kiedy popadną w poważne tarapaty. W poradnictwie należy kłaść nacisk na skłonienie ich do przyjęcia odpowiedzialności za własne zachowania oraz na bardzo rzeczywiste i osobiste konsekwencje, jakie ich postępowanie bez wątpienia spowoduje.
Narcystyczna. Osoby narcystyczne mają zaburzenia związane z przesadnym poczuciem własnej ważności; są niezwykle skoncentrowane na sobie i uważają, że ich problemy mają charakter wyjątkowy, czego inni nie są w stanie dostrzec. Sądzą, że padli ofiarą działań innych osób i zawsze muszą mieć rację. W poradnictwie nacisk